Cá linh ống (Cirrhinus jullieni Sauvage, 1878) là một trong những loài có đặc tính di cư sinh sản và là đặc sản của ĐBSCL. Mấy năm lại đây, nguồn cá linh đang cạn kiệt dần, không đủ cung cho thị trường, giá cá đắt đỏ. Sản xuất giống cá linh sẽ mở ra triển vọng mới cho thị trường. TSVN giới thiệu quy trình sinh sản nhân tạo loài cá này.
Nuôi vỗ cá bố mẹ
Cá linh bố mẹ được thu gom từ tự nhiên khoảng tháng 7 đến tháng 8 hằng năm, hoặc sử dụng nguồn cá linh bố mẹ được nuôi từ các cơ sở khác. Chọn những cá bố mẹ khỏe mạnh, hoạt động nhanh nhẹn, không bị bệnh.
Sau khi chọn cá linh bố mẹ để nuôi vỗ xong, tiến hành thả cá bố mẹ vào ao nuôi vỗ đã được cải tạo, ao nuôi vỗ có thể là ao đất hoặc ao đất có lót bạt. Chúng ta có thể cho cá linh ăn thức ăn công nghiệp của các công ty trên thị trường. Cho ăn thức ăn Grobest có độ đạm 40%. Cho ăn ngày 2 lần vào buổi sáng và chiều tối, khẩu phần ăn 7 – 10% trọng lượng thân. Trong quá trình nuôi vỗ định kỳ 15 ngày kiểm tra cá linh bố mẹ 1 lần để điều chỉnh lượng thức ăn, đồng thời xem những con nào đã thành thục thì chúng ta tiến hành cho đẻ.
Hiện, cá linh non không đủ đáp ứng nhu cầu – Ảnh: Lê Hoàng Vũ
Kỹ thuật cho đẻ cá linh
Bể cho cá linh đẻ có thể dùng bể composite (thể tích 500 – 700 lít), bể phải được rửa sạch sau đó cho nước vào và sát trùng bằng Chlorine hoặc Formalin. Duy trì nhiệt độ trong bể khoảng 28 – 290C, ôxy hòa tan giao động từ 3,5 – 5,5 mg/l và pH: 6,8 – 7,8. Khi cá linh thành thục thì có thể dễ dàng phân biệt đực cái. Cụ thể, cá cái có bụng rất to, vàng tròn, vây ngực nhẵn, vây hậu môn ngắn và lỗ hậu môn hồng. Còn cá đực có vây ngực nhám, thân thon, nhỏ và vuốt nhẹ bụng có sẹ chảy ra ngoài.
Đối với cá cái tiêm với liều lượng não thùy 2 mg + 80 µg LRHa + 2 mg motilium/kg cá cái. Cá đực tiêm bằng 1/2 liều cá cái. Tiêm vào gốc vây ngực nghiêng góc 450. Chỉ cần tiêm 1 liều vào lúc chiều mát khoảng lúc 16 – 18 giờ. Thời gian hiệu ứng thuốc là khoảng 6 – 8 giờ sau khi tiêm. Sau khi cho cá vào bể đẻ xong chúng ta chuẩn bị vợt vớt trứng và bể ấp có sục khí. Tỉ lệ cá đẻ trung bình đạt khoảng 83%.
Dụng cụ ấp có thể dùng bể composite thể tích 50 lít hoặc bình vây. Trước khi đưa trứng vào ấp bể phải được vệ sinh sạch sẽ, có sục khí, đặt nơi thoáng mát để chăm sóc và quản lý. Cá đẻ xong, tiến hành vớt trứng bằng vợt lưới mịn chuyển sang bể ấp. Nhiệt độ ấp trướng tốt nhất là khoảng 28 – 300C. pH khoảng 7 – 8. Do trứng cá linh thuộc dạng bán trôi nổi, lúc đầu trứng trương nước và nổi, sau khi kết thúc giai đoạn trương nước kích thước của trứng tăng gấp 2 – 3 lần kích thước ban đầu và lắng xuống đáy ở môi trường nước tĩnh. Vì vậy, trong quá trình ấp nên sục khí nhẹ liên tục. Mật độ ấp khoảng 3.000 – 3.500 trứng/lít nước có sục khí, trong quá trình ấp cho nước chảy tràn liên tục, ở nhiệt độ 28 – 300C sau khi ấp khoảng 10 – 12 giờ là cá nở. Sau 2 ngày, có thể chuyển cá xuống ao ương bằng cách rút nước bớt. Dùng vợt lưới mịn vớt cá vào thau có chứa nước. Sau đó, đếm số cá bột để biết tổng số và mật độ ương. Cuối cùng, chúng ta chuẩn bị thả xuống ao ương.
Ương giống cá linh
Cá linh có thể ương trong bể đất lót bạc có diện tích 8 x 4 m. Hoặc trong ao đất, diện tích ao tùy vào điều kiện của cơ sở. Trước khi ương phải vệ sinh ao và gây màu nước để tạo thức ăn tự nhiên và môi trường nước ổn định. Sau khi gây màu nước xong chúng ta thả cá bộ vào với mật độ 500 con/m2 lúc sáng sớm hoặc chiều mát. Do cá linh có hệ thống hô hấp kém, không có cơ quan hô hấp phụ và nuôi với mật độ cao nên cần bố trí hệ thống sục khí để cung cấp ôxy cho cá. Nếu không có sục khí thì chúng ta nên giảm mật độ thả bột xuống còn khoảng 250 – 300 con/m2.
Ngoài thức ăn tự nhiên trong ao, hàng ngày nên bổ sung thêm thức ăn nhân tạo cho cá. 7 ngày đầu tiên cho ăn lòng đỏ trứng gà, 3 ngày tiếp theo cho ăn lòng đỏ trứng gà kết hợp với thức ăn công nghiệp 40% đạm dạng bột của Công ty Grobest, sang ngày thứ 11, chuyển cho ăn hoàn toàn bằng thức ăn công nghiệp 40% đạm với khẩu phần ăn 5 – 7% trọng lượng thân, mỗi ngày cho ăn 4 lần. Sau thời gian ương 30 ngày cá đạt chiều dài khoảng 21,3 – 24,3 mm, tỷ lệ sống ương từ bột đến 30 ngày tuổi khoảng 10 – 35%.
>> Cá linh được chế biến thành nhiều món ngon và bổ dưỡng như lẩu chua cơm mẻ, kho mía, lẩu mắm, chiên bột, nướng muối ớt… Loài cá này chỉ xuất hiện khi mùa nước lũ tràn về trong vòng 3 – 4 tháng, không đủ để đáp ứng nhu cầu cho người dân địa phương nên không thể quáng bá sản phẩm một cách rộng rãi. |