Kiểm ngư Việt Nam đồng hành cùng ngư dân vươn khơi bám biển

10 năm bền bỉ cùng ngư dân

Ngày 15/4/2014, tại thành phố Đà Nẵng, lực lượng kiểm ngư Việt Nam chính thức ra mắt. Đây là sự kiện đặc biệt, đánh dấu việc chính thức đi vào hoạt động của lực lượng kiểm ngư nước ta.

Suốt một thập kỷ qua, lực lượng kiểm ngư luôn bền bỉ ngày đêm bám biển, điều động khoảng hơn 1.500 lượt tàu kiểm ngư thực hiện công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá trên các vùng biển rộng lớn của Việt Nam với số lượng gần 90.000 tàu cá và trên 1 triệu ngư dân trực tiếp ngày, đêm khai thác, sản xuất trên các vùng biển. Bên cạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân, lực lượng kiểm ngư đã phát hiện và xử lý trên 12.000 lượt tàu cá vi phạm khai thác IUU, lập biên bản, ra quyết định xử phạt thu nộp ngân sách khoảng gần 100 tỷ đồng.

Qua đó, từng bước giảm dần các hành vi vi phạm khai thác IUU trên biển hàng năm, tàu cá hoạt động trên biển được quản lý chặt chẽ qua hệ thống giám sát hành trình. Ngoài ra, lực lượng kiểm ngư đã ngăn chặn, yêu cầu rời khỏi vùng biển Việt Nam hàng chục nghìn tàu cá nước ngoài vi phạm khai thác ở vùng biển nước ta.

Trong những năm qua, lực lượng kiểm ngư còn chủ động, tích cực tham gia công tác cứu hộ, cứu nạn, hỗ trợ ngư dân khi gặp sự cố tai nạn trên biển. Có thể kể tới như phối hợp với các lực lượng chức năng thực hiện nhiều đợt cứu hộ, cứu nạn tàu cá gặp sự cố tai nạn trên biển; hỗ trợ sửa chữa khắc phục tàu cá hỏng máy; lai dắt các tàu cá bị tai nạn trên biển về bờ an toàn, đưa ngư dân bị tai nạn lao động, ốm đau về bờ cấp cứu kịp thời. Phối hợp, hỗ trợ tìm kiếm cứu nạn đối với ngư dân mất tích trên biển, qua đó, tạo được niềm tin yêu, quý mến và là điểm tựa cho bà con ngư dân yên tâm sản xuất, khai thác hải sản trên biển.

Cục trưởng Cục Kiểm ngư Nguyễn Quang Hùng chia sẻ, sau 10 năm ra mắt và đi vào hoạt động, tuy thời gian chưa dài, nhưng đây là chặng đường đầu tiên, đánh dấu nhiều sự kiện quan trọng với rất nhiều thuận lợi nhưng cũng gặp không ít khó khăn và thách thức phải vượt qua.

“Chúng tôi vừa thực hiện nhiệm vụ thực thi pháp luật, chống khai thác IUU, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, vừa củng cố, kiện toàn xây dựng tổ chức, bộ máy, biên chế và đầu tư cơ sở hạ tầng, đóng mới tàu, xuồng kiểm ngư”, Cục trưởng Nguyễn Quang Hùng cho biết.

Theo Chi đội trưởng Chi đội Kiểm ngư số 4 Nguyễn Minh Lành, đơn vị đã đề ra nhiều biện pháp trong huấn luyện, xử lý tình huống phức tạp khi cần cứu hộ, cứu nạn trên biển, không để bị động, bất ngờ, giúp ngư dân yên tâm vươn khơi, xác định tinh thần cứu ngư dân như cứu người thân của mình. Đó là mệnh lệnh từ trái tim của mỗi cán bộ, thuyền viên.

Chủ tàu kiêm thuyền trưởng Võ Ngọc Dâng (tỉnh Bình Định), 1 trong 5 ngư dân may mắn được tàu kiểm ngư KN 471 cứu kịp thời vào tháng 1/2024 khi gặp nạn trên biển xúc động kể: “Tàu chúng tôi lênh đênh giữa biển cách đông nam đảo Song Tử Tây (thuộc quần đảo Trường Sa) khoảng 30 hải lý. Nếu Tàu KN 471 không tới thì không biết chuyện gì sẽ xảy ra. Cán bộ kiểm ngư như đã tái sinh ra chúng tôi thêm lần nữa. Các anh thực sự là điểm tựa vững để ngư dân yên tâm mỗi khi đánh bắt xa bờ”.

Kiện toàn lực lượng, hướng tới “chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”

Ngày 4/11/2024, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký Công điện số 111/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), chuẩn bị đón và làm việc với Đoàn Thanh tra lần thứ 5 của EC. Trong đó, yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương và các lực lượng phối hợp thực hiện xử lý dứt điểm tàu cá “03 không” trước ngày 20/11/2024.

Để thực hiện mục tiêu này, một trong các nhiệm vụ quan trọng được Thủ tướng nhấn mạnh trong Công điện đó là yêu cầu kiện toàn hệ thống kiểm ngư từ trung ương đến địa phương, đảm bảo đủ nguồn lực, kinh phí, cơ sở hạ tầng và trang thiết bị, đáp ứng yêu cầu chống khai thác IUU, phát triển thuỷ sản bền vững và góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Thiết lập cơ sở chỉ huy chỉ đạo thống nhất từ trung ương đến các chi cục kiểm ngư Vùng và kiểm ngư địa phương 28 tỉnh, thành phố ven biển.

Được biết, hiện nay, cả nước có 24/28 tỉnh, thành phố ven biển đã thành lập kiểm ngư địa phương và đi vào hoạt động, trong đó có 2 tỉnh thành lập Chi cục Kiểm ngư là Kiên Giang và Cà Mau. Sát cánh cùng ngư dân vươn khơi, bám biển, phát triển kinh tế biển, lực lượng kiểm ngư tiếp tục hướng tới chính quy, tinh nhuệ hiện đại, giữ vững an ninh, trật tự nghề cá trên biển, góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của tổ quốc.

Nhằm sớm gỡ “thẻ vàng” IUU, Cục trưởng Cục Kiểm ngư Nguyễn Quang Hùng cho biết, Bộ NN&PTNT đã đề ra nhiều giải pháp tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng như chỉ đạo các địa phương triển khai. Trong đó, Bộ đã xây dựng kế hoạch chi tiết để triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU gửi các địa phương, bộ, ngành và các đơn vị liên quan để triển khai thực hiện trong giai đoạn từ nay đến trước khi đoàn thanh tra của EC sang Việt Nam.

Đối với giải pháp dài hạn nhằm phát triển nghề cá bền vững, Bộ đang xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai các đề án, chương trình, quy hoạch mà Chính phủ đã phê duyệt. Thời gian tới, sẽ tăng cường nuôi biển, giảm dần sản lượng và tần suất khai thác để cân bằng nguồn lợi thủy sản tự nhiên cũng như đẩy mạnh bảo vệ nguồn lợi thủy sản; quy hoạch các khu bảo tồn biển, phục hồi hệ sinh thái, thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản… Ngoài ra, Bộ cũng có giải pháp để có những cơ chế chính sách hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề, nhằm đảm bảo sinh kế cho cộng đồng ngư dân ven biển.
Tại Lễ kỷ niệm 10 năm ngày ra mắt lực lượng kiểm ngư Việt Nam, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh, trọng trách gìn giữ, bảo vệ, phát triển bền vững vùng biển rộng lớn của quê hương luôn có sự đóng góp, chung sức, chung lòng của ngành thủy sản, lực lượng kiểm ngư, cùng bà con ngư dân,…

Tiếp nối những kết quả đã đạt được, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phát triển ngành thủy sản xanh, bền vững; phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, lực lượng kiểm ngư Việt Nam sẽ tiếp tục đồng hành với ngư dân; xây dựng tổ chức bộ máy, hướng tới “chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”.

Trong đó, trọng tâm là tiếp tục hỗ trợ, đồng hành cùng ngư dân để bà con vững tin bám biển sản xuất, góp phần giữ gìn chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc với tinh thần “mỗi con tàu của ngư dân là một cột mốc sống trên biển”; tiếp tục phối hợp tuần tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động nghề cá trên các vùng biển, kết hợp tuyên truyền về biển, đảo. Tập trung thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC để giữ uy tín, vị thế, hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế, giảm thiệt hại cho nền kinh tế đất nước.

Đồng thời, tăng cường đào tạo, tập huấn nghiệp vụ chuyên ngành kiểm ngư; đầu tư tàu xuồng kiểm ngư hiện đại; hoàn chỉnh tổ chức bộ máy, trong đó chú trọng phát triển kiểm ngư địa phương. Triển khai hiệu quả Chương trình bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhằm phát triển bền vững ngành thủy sản; góp phần đưa nước ta trở thành quốc gia “mạnh về biển, giàu từ biển”.

Lãnh đạo Cục Kiểm ngư khẳng định, trong chặng đường kế tiếp, lực lượng kiểm ngư Việt Nam sẽ luôn hỗ trợ, đồng hành cùng ngư dân vươn khơi, bám biển, phát triển kinh tế biển. Thực thi pháp luật và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, chống khai thác IUU vì một ngành thủy sản xanh, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế; hướng tới chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, giữ vững an ninh, trật tự nghề cá trên biển, góp phần bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Thùy Khánh