Quản lý chất lượng tôm càng xanh giống: Nhìn từ Đồng Tháp

Thả nuôi theo kinh nghiệm dân gian

Tỉnh Đồng Tháp có một số địa phương tập trung nuôi TCX lớn như: Hồng Ngự (200 ha), Cao Lãnh, Lấp Vò (hơn 185 ha), Tân Hồng (hơn 13 ha)… với diện tích nuôi hơn 1.300 ha. Năng suất trung bình 1,3 – 1,5 tấn/ha. Tuy nhiên diện tích và năng suất nuôi TCX hằng năm chưa ổn định. Chi Cục trưởng Chi cục Thủy sản Đồng Tháp – Lê Hoàng Vũ cho biết: Năm 2012, toàn tỉnh thả nuôi 1.200 ha TCX, với 1,5 tỷ tôm post; năm 2013 thả nuôi 710 ha TCX với nhu cầu con giống hơn 1 tỷ tôm post.

Ngoài vấn đề thời tiết ảnh hưởng tới thời vụ, diện tích thả nuôi, đầu ra sản phẩm còn khó khăn cũng gây tâm lý cho việc thả nuôi. Ông cũng thừa nhận: Chất lượng TCX sản xuất hiện nay vẫn còn hạn chế do các hộ cung cấp giống chỉ sản xuất theo kinh nghiệm là chính, chưa có nguồn giống bố mẹ tốt. Toàn tỉnh hiện có 24 cơ sở sản xuất TCX giống, đáp ứng 30% nhu cầu sản xuất của tỉnh, còn lại nhập 70% con giống từ tỉnh khác và Trung Quốc.

Chất lượng tôm càng xanh giống ảnh hưởng đến năng suất vụ nuôi – Ảnh: Trần Út

Phó trưởng phòng NN&PTNT huyện Lấp Vò – Trần Văn To khẳng định: Thời gian vừa qua việc chọn lọc tính di truyền đàn tôm giống bố mẹ, cũng như chế độ chăm sóc nuôi dưỡng đàn tôm bố mẹ chưa được các trại giống quan tâm đúng mức, đã ảnh hưởng đến chất lượng nguồn tôm post sản xuất ra. Huyện Lấp Vò đã đề nghị tỉnh có những mô hình hỗ trợ nhằm nâng cao chất lượng đàn tôm bố mẹ; song song đó, năm 2013 huyện Lấp Vò sẽ liên hệ với Trường Đại học Cần Thơ hoặc Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II, mua nguồn tôm post chất lượng cao, để hỗ trợ cho một vài hộ nuôi tôm thực hiện mô hình trình diễn.

Chờ trách nhiệm

Lý giải biện pháp hỗ trợ tôm nuôi, ông Trần Văn To cho biết: Để tìm và đánh giá chất lượng nguồn tôm giống và quy hoạch lại vùng sản xuất, hàng năm các ngành chức năng của huyện cũng đã mở nhiều buổi thảo luận về việc nuôi và tìm nguồn tôm post đạt chất lượng, nhưng đây cũng là vấn đề còn khó khăn.

Cùng đó, Chi cục Thủy sản cũng hỗ trợ giám sát chọn giống, hỗ trợ người nuôi về kỹ thuật nuôi tôm, kiểm tra nguồn gốc tôm bố mẹ. Chi cục đang kết hợp với người nuôi thực hiện giám sát chất lượng tôm post được gia hóa tại Đại học Cần Thơ. Chi cục cũng bước đầu đánh giá công nghệ nuôi tôm từ Israel (mô hình sản xuất tôm hùm, tôm TCX đực) để có những đánh giá và áp dụng với kết quả này.

Ông Lê Hoàng Vũ nêu bất cập: Hiện, việc kiểm dịch chất lượng tôm giống vẫn hoàn toàn phụ thuộc Chi cục Thú y, trong khi đơn vị này đã “quá tải” về việc kiểm tra chất lượng vật nuôi, cộng thêm quản lý chất lượng thủy sản, nên tình trạng chồng chéo vẫn còn, và Chi cục Thú y không kiểm soát được chất lượng thủy sản. Chi cục Thú y là đơn vị được thực hiện vấn đề chất lượng giống lại không có chức năng kiểm tra.

Liên kết hỗ trợ đầu ra

Phong trào nuôi TCX bắt đầu rộ lên từ năm 2005; cho đến nay, diện tích từng năm thay đổi do còn phụ thuộc thiên nhiên, phải tận dụng thời tiết từng mùa lũ. Năng suất cũng thay đổi theo thời tiết. Giảm năng suất cũng do chất lượng con giống. Thời điểm chất lượng TCX giống còn thả nổi như hiện nay, Chi cục Thủy sản là cầu nối liên doanh liên kết giữa doanh nghiệp và người nuôi. Chi cục đứng ra kiểm tra chất lượng tôm giống của các cơ sở nuôi, hỗ trợ giám sát chọn giống, kiểm tra đầu vào tôm bố mẹ chặt chẽ gắn với việc đầu tư liên kết những mô hình sản xuất của người nuôi và doanh nghiệp.

Song song đó, ngành chuyên môn cũng đưa công tác tuyên truyền vận động người mua chọn con giống tại các cơ sở có uy tín, đảm bảo đủ chất lượng, con giống được kiểm duyệt trước khi xuất khỏi cơ sở nhằm hạn chế thiệt hại cho người nuôi, hướng dẫn cải tạo mặt ruộng thành ao nuôi; định kỳ quan trắc môi trường nước các vùng nuôi tôm tập trung, kịp thời khuyến cáo người nuôi khi có sự biến động môi trường, để hướng dẫn người dân quản lý tốt môi trường nước ao nuôi.