Hợp tác xã Thới An (Ô Môn, Cần Thơ) nuôi cá tra bên sông Hậu 10 năm nay, mỗi héc-ta một vụ có thể cho 500 tấn cá, và đi đầu trong liên kết với các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu. Nhưng nay, Giám đốc HTX Nguyễn Ngọc Hải (ảnh) bày tỏ:
10 năm nuôi cá tra, chưa bao giờ chúng tôi gặp khó như bây giờ. Hồi nào, chúng tôi có 30 ha, nay chỉ còn 10 ha và không biết còn cầm cự nghề này được bao lâu nữa.
Có ý kiến cho rằng, nông dân nuôi cá tra manh mún, nhỏ lẻ nên mới bị o ép?
Một số vị lãnh đạo trách thế, nông dân chúng tôi rất buồn. Manh mún, nhỏ lẻ mà làm ra lượng hàng hóa nhất thế giới, liên tục trong nhiều năm. Sao ai đó không tự trách mình chưa biến cái nhỏ lẻ này thành lớn lao như mong muốn. Xin thưa, người nông dân phải cần cù, lam lũ lao động ngày đêm mà cuộc sống còn khó khăn, vất vả cũng đâu thể ngồi yên. Còn các vị chê trách nông dân thì đã làm gì giúp nông dân thoát khỏi nhỏ lẻ chưa, hay có khi các vị ấy chưa theo kịp nông dân.
Lại có người trách nông dân nuôi cá tra tự phát?
Con cá, con tôm có quy hoạch nơi nào như khu công nghiệp, khu chế xuất mà chúng tôi không vào nuôi, lại nuôi ở ngoài khu quy hoạch để bảo chúng tôi nuôi tự phát? Qua báo chí, tôi thấy đau đớn vì nhiều dự án trên cả nước đã phá vỡ sức mạnh của người nông dân bằng cách thu hồi đất của họ, bỏ ngân sách nhiều ngàn tỷ đồng xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông, kỹ thuật để hình thành các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu đô thị mới mà nay sử dụng chưa hết, hàng vạn héc-ta bỏ hoang nhiều năm nay, thấy đứt ruột. Nếu cả nước mà làm được như thế để hình thành khu nông nghiệp chất lượng cao hay khu nông nghiệp công nghệ cao thì nông dân mừng biết mấy.
Một số nhà nghiên cứu đã đề xuất xây dựng cụm công nghiệp chế biến nông sản, khắc phục sự manh mún và lãng phí trong công nghiệp, cũng là cơ sở để xây dựng các mối liên kết với sản xuất nông nghiệp. Ông thấy thế nào?
Được như thế thì hay quá. Các chuỗi liên kết cả chiều ngang lẫn chiều dọc đã đề ra từ lâu nhưng chỉ nói khơi khơi, chưa liên kết được như mong muốn, gây khổ sở cho nông dân.
Nhưng cũng nhờ con cá tra mà ông đã đi hơn chục nước, tháng 9 này, tâm tư nào của ông và các xã viên nuôi cá tra?
Nhiều người đang nói đến tái cấu trúc nông nghiệp. Còn nông dân chúng tôi không biết vẽ vời, đang ngày đêm đối mặt những sự thật trần trụi. Lúc này, cần tập trung đề xuất giải pháp hay, cách thức tốt, cần một diễn đàn rộng để mọi người đóng góp ý kiến cho nền nông nghiệp nước nhà. Mong hãy lắng nghe mọi tiếng nói của con dân nước Việt, ở trong hay ngoài nước, học vấn cao siêu hay nông dân bình thường có khát khao cống hiến.