Bắt nhịp thị trường, ngành tôm hướng tới mục tiêu 3,8 tỷ USD

Giữ vững vị thế chủ lực

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu thủy sản đã cán mốc 8,33 tỷ USD, tăng 15,5% so cùng kỳ năm trước.

Kết quả này không chỉ phản ánh sự hồi phục vững chắc của ngành thủy sản, mà còn cho thấy khả năng thích ứng nhanh của doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường thế giới nhiều biến động.
Trong cơ cấu sản phẩm, tôm tiếp tục giữ vững vị thế chủ lực, chỉ riêng tháng 9/2025, xuất khẩu tôm đạt 410 triệu USD, đẩy tổng kim ngạch 9 tháng đầu năm lên 3,38 tỷ USD, tăng 20,3% so cùng kỳ năm trước.

Sản phẩm giá trị gia tăng chiếm từ 30 – 40% trong tổng sản lượng tôm xuất khẩu của Việt Nam. Ảnh: CTV

Dự kiến cả năm 2025, con số này có thể chạm mốc 3,6 – 3,8 tỷ USD, một minh chứng rõ nét cho đà tăng trưởng ổn định bất chấp những rào cản thương mại gay gắt. Động lực tăng trưởng chủ yếu đến từ nhu cầu ổn định tại Mỹ, Nhật Bản, EU và sự mở rộng đơn hàng ở các thị trường khu vực.
Thị trường Mỹ, dù áp dụng đồng thời 3 loại thuế (đối ứng, chống bán phá giá và chống trợ cấp) nhưng vẫn là điểm đến quan trọng, chiếm tới 28% thị phần nhập khẩu tôm từ Việt Nam trong 8 tháng qua.

VASEP nhận định, Việt Nam đang nổi lên như trung tâm chế biến hàng giá trị gia tăng của thế giới. Nhiều sản phẩm mà các đối thủ như Ấn Độ hay Ecuador chưa sản xuất được, các chuỗi siêu thị Mỹ vẫn phải tìm đến Việt Nam. Điều này không chỉ nhờ chất lượng sản phẩm đạt chuẩn quốc tế mà còn từ uy tín lâu năm, giúp tôm Việt vượt qua cạnh tranh khốc liệt và duy trì vị thế vững chắc.

Vượt thách thức

Thị trường tôm toàn cầu đang chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ từ sản phẩm nguyên liệu thô sang các dòng sản phẩm giá trị gia tăng. Với xu thế đó, các doanh nghiệp sản xuất và chế biến tôm trong nước cũng đã bắt nhịp rất tốt, khi mặt hàng giá trị gia tăng đã chiếm từ 30 – 40% trong tổng sản lượng tôm xuất khẩu của Việt Nam. Đây chính là cơ hội cho Việt Nam.

Tuy nhiên, ngành thủy sản nói chung và sản phẩm tôm nói riêng vẫn phải đối mặt nhiều thách thức. Các chính sách thuế quan phức tạp cùng áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia, Ecuador,… đang tạo sức ép đáng kể.

Để vượt qua thách thức và hướng tới mục tiêu 3,8 tỷ USD, ngành tôm Việt Nam đang đặt trọng tâm vào chiến lược phát triển xanh, coi đây là chìa khóa cho tăng trưởng bền vững. Trong bối cảnh tiêu dùng toàn cầu ngày càng ưu tiên sản phẩm thân thiện với môi trường, việc chuyển đổi sang chuỗi nuôi trồng xanh và kinh tế tuần hoàn không chỉ giảm giá thành mà còn nâng cao sức cạnh tranh.

Các chuyên gia nhấn mạnh cần kiểm soát chặt chẽ chất lượng con giống, thức ăn, nguồn nước và xử lý chất thải, nhằm giảm thiểu tác động môi trường và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế khắt khe.

Nhằm duy trì đà tăng trưởng, bên cạnh sự đồng hành của cơ quan chức năng, ngành tôm cần tập trung theo dõi sát diễn biến thị trường và chính sách thương mại để kịp thời điều chỉnh chiến lược; cơ cấu lại thị trường xuất khẩu, vừa giữ vững các thị trường truyền thống, vừa mở rộng sang ASEAN, Trung Đông và những thị trường ngách; đồng thời đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng để đáp ứng xu hướng tiêu dùng toàn cầu.

Ngoài ra, việc đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ trong nuôi trồng – chế biến và xây dựng thương hiệu quốc gia thông qua các kênh ẩm thực cao cấp, thương mại điện tử sẽ là hướng đi quan trọng giúp thủy sản Việt Nam nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế trong thời gian tới.

Về mặt thị trường, doanh nghiệp cần cơ cấu lại thị trường xuất khẩu, thay vì tập trung quá nhiều vào một thị trường, nên khai thác đồng thời các khu vực CPTPP, EU và Trung Quốc để cân bằng rủi ro.

Thái Bình