Diễn đàn Định hình tương lai ngành nuôi trồng thủy sản bền vững ở ĐBSCL

Chương trình combi-track 

Việt Nam và Hà Lan là quốc gia có đồng bằng châu thổ, quan hệ bền chặt được xây dựng trên cơ sở tin tưởng, tôn trọng và hợp tác bền vững. Hai nước đã duy trì quan hệ ngoại giao hơn 50 năm với hơn một thập kỷ hợp tác chiến lược thông qua Thỏa thuận Hợp tác Chiến lược (SPA) về Nông nghiệp bền vững và An ninh lương thực, và Thỏa thuận Hợp tác Chiến lược về Quản lý nước và Biến đổi khí hậu. Hợp tác triển khai thực tế, có mục tiêu rõ ràng, bám sát các định hướng phát triển của Việt Nam, nhất là ở vùng ĐBSCL.

Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam – Hà Lan với chủ đề “Định hình tương lai ngành nuôi trồng thủy sản bền vững ở ĐBSCL” tạo cơ hội cho khu vực công và tư của hai nước cập nhật chia sẻ thông tin, cùng tìm kiếm các giải pháp sáng tạo và thực tiễn thúc đẩy sản xuất, phát triển bền vững ngành nuôi trồng thủy sản. Nội dung thảo luận tập trung vào nhiều khía cạnh, mục tiêu chung là định hình tương lai ngành nuôi trồng thủy sản bền vững ở ĐBSCL và nâng cao năng lực cạnh tranh của thủy sản Việt Nam trên thị trường toàn cầu.

Điểm đặc biệt của chương trình nằm ở cách tiếp cận tích hợp (combi-track): Kết nối các đối tác Hà Lan và Việt Nam – từ cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, hộ nuôi đến giới học thuật – để cùng phát triển các sáng kiến, vừa có cơ sở kỹ thuật vững chắc vừa mang lại hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường. Về lâu dài, chương trình sẽ góp phần tăng cường sự tham gia của thanh niên, thúc đẩy áp dụng các giải pháp thuận thiên, giảm dịch bệnh và tình trạng sử dụng kháng sinh, qua đó tạo ra các giá trị bền vững cho hộ nuôi và doanh nghiệp. Trọng tâm là nuôi cá tra và tôm theo hướng bền vững.

Dự án TomGoxy® Zero mang tính đột phá: Kết hợp phục hồi rừng ngập mặn và nuôi tôm thẻ chân trắng siêu thâm canh với lọc nước tự nhiên thông qua rừng ngập mặn, giám sát bằng công nghệ IoT và phân tích dữ liệu bằng công nghệ tích hợp AI

Dự án TomGoxy® Zero

Đây là Mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh kết hợp rừng ngập mặn. Nhằm mang đến bước ngoặt đột phá: “Cách mạng hóa nghề nuôi tôm thông qua mô hình đổi mới – kết hợp giữa phục hồi rừng ngập mặn và nuôi trồng thủy sản bền vững”. Mục tiêu là giới thiệu mô hình nuôi tôm có lợi nhuận, có thể trở thành hình mẫu nhân rộng triển khai ra toàn cầu, khẳng định rằng tái tạo môi trường và nuôi trồng thủy sản thương mại hoàn toàn có thể phát triển song song.

Dự án hợp tác chiến lược này quy tụ các đối tác có chuyên môn bổ trợ lẫn nhau, mỗi bên phát huy thế mạnh riêng cùng tạo thành công. RYNAN Technologies Vietnam cung cấp công nghệ nuôi tôm TomGoxy, chuyên môn về thiết kế, xây dựng và vận hành trang trại. Van Oord Ocean Health đảm bảo chuyên môn về phục hồi rừng ngập mặn, hệ thống giám sát sinh thái và thị trường carbon. Larive International phụ trách phát triển dự án, xây dựng cấu trúc, quản lý và mở rộng sang thị trường mới.

Cụ thể: Không xả thải chất dinh dưỡng ra nguồn nước, giảm 60% lượng nước sử dụng. Giảm 75% mức tiêu thụ năng lượng, không sử dụng kháng sinh, truy xuất nguồn gốc đầy đủ. Phục hồi hệ sinh thái rừng ngập mặn, góp phần tăng cường đa dạng sinh học. Tăng cường khả năng bảo vệ bờ biển, tích cực hấp thụ và lưu trữ carbon. Tăng năng suất lên đến 300%.

Dự án AquaGeneVietnam là giải pháp di truyền học trong nuôi tôm và nghêu bền vững

Dự án AquaGeneVietnam

Đây là giải pháp di truyền học trong nuôi tôm và nghêu bền vững. Triển khai các chương trình chọn giống tôm và nghêu tiên tiến nhằm chuyển đổi ngành nuôi trồng thủy sản tại Việt Nam. Bằng cách kết hợp chuyên môn về di truyền học của Hà Lan với kiến thức nuôi trồng của Việt Nam, xây dựng các giải pháp bền vững giúp nâng tầm chuỗi giá trị, cải thiện sinh kế hộ nuôi và đưa Hà Lan trở thành nhà cung cấp giống cao cấp tại Đông Nam Á. Sáng kiến có sự tham gia của hai công ty giống Hà Lan là Hendrix Genetics và Lugten Aquaculture B.V., cùng đối tác địa phương là RYNAN Technologies và đơn vị quản lý dự án Larive International.

Chọn giống tôm tiên tiến: Cải tiến giống tôm theo điều kiện nuôi thực tế tại Việt Nam, cung cấp giống hậu ấu trùng (post-larvae) chất lượng cao nhằm tối ưu hóa khả năng sống, sinh trưởng và kháng bệnh. Hà Lan cung cấp chuyên môn giúp giải quyết nhu cầu cấp bách của Việt Nam về giống tôm sạch bệnh. Dữ liệu hiệu suất đáng tin cậy này, theo điều kiện thực tế tại nơi nuôi, giúp hạn chế mầm bệnh lây lan, cũng như nâng cao năng suất.

Đổi mới trong nuôi nghêu: Cải thiện di truyền chủng nghêu để thích nghi với môi trường nước lợ, giúp hộ nuôi đa dạng hóa nguồn thu nhập, tận dụng chất thải thành tài nguyên giá trị thông qua hệ thống nuôi trồng tuần hoàn. Phương pháp cải tiến này sử dụng bộ lọc sinh học để chuyển đổi dưỡng chất hòa tan thành tảo, cung cấp nguồn thức ăn tự nhiên cho nghêu. 

Dự án Sáng kiến Deltacare

Nhằm hiểu và cải thiện phúc lợi của cá tra và tôm nuôi tại Việt Nam, thông qua đánh giá toàn diện các yếu tố liên quan đến phúc lợi của cá và tôm trong quá trình nuôi, vận chuyển và chế biến. DeltaCare sẽ tham gia nâng cao nhận thức về các biện pháp đảm bảo phúc lợi thủy sản nuôi, hướng đến cải thiện sức khỏe cá và tôm nuôi, tăng năng suất, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế và đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Cụ thể như sau:

Hoạt động đánh giá phúc lợi: Khảo sát chi tiết và đánh giá thực địa tại các trại giống, trại ương và trại nuôi thương phẩm, cũng như các nhà máy chế biến và khâu vận chuyển nhằm xác định các vấn đề về phúc lợi, từ đó tập trung cải thiện các khía cạnh cụ thể.

Dự án Sáng kiến Deltacare nhằm hiểu và cải thiện phúc lợi của cá tra và tôm nuôi tại Việt Nam

Sự tham gia của các bên liên quan: Tổ chức hội thảo và phỏng vấn hộ nuôi, nhà máy chế biến, người tiêu dùng, giới học thuật, sinh viên và những bên liên quan khác, qua đó thu thập thông tin chuyên sâu và thúc đẩy tinh thần hợp tác giữa các bên nhằm hiểu rõ và cải thiện phúc lợi động vật nuôi.

Chiến dịch nâng cao nhận thức: Triển khai chiến dịch nâng cao kiến thức về phúc lợi thủy sản hướng đến nhiều nhóm đối tượng, bao gồm các hoạt động trên mạng xã hội và chương trình đại sứ thương hiệu.

Hướng dẫn về phúc lợi: Xây dựng sổ tay hướng dẫn phúc lợi vật nuôi, cung cấp các biện pháp phù hợp với từng loài nuôi, đảm bảo hộ nuôi dễ áp dụng vào thực tế nuôi trồng.

Phân tích dữ liệu sản xuất: Sử dụng dữ liệu sản xuất do công ty Fresh Studio và các trại nuôi đối tác cung cấp để xây dựng bức tranh tổng thể về hiệu suất nuôi của từng loài, đồng thời làm minh chứng rằng việc nâng cao phúc lợi động vật có thể kết hợp hiệu quả với nâng cao hiệu quả sản xuất.

Kết quả kỳ vọng: Nâng cao tiêu chuẩn phúc lợi, Giúp vật nuôi khỏe mạnh hơn và sản phẩm chất lượng cao cho cả thị trường trong nước và quốc tế. Tiếp cận tốt hơn các thị trường có tiêu chuẩn khắt khe như EU và Anh thông qua tuân thủ các quy định quốc tế về phúc lợi động vật. Nâng cao nhận thức của các bên liên quan quan trong ngành nuôi trồng thủy sản. Xây dựng công cụ đánh giá phúc lợi đơn giản giúp hộ nuôi tự đánh giá mức độ phúc lợi tại trại nuôi. 

Đặc biệt, khởi động đối thoại với các cơ quan hoạch định chính sách về vấn đề phúc lợi vật nuôi, hướng đến việc xây dựng chính sách mới về các biện pháp đảm bảo phúc lợi và lồng ghép nội dung phúc lợi động vật vào chương trình tập huấn. Với cá tra là một sản phẩm chiến lược của Việt Nam, cải thiện hình ảnh từ sản phẩm giá rẻ trở thành sản phẩm có nguồn gốc đạo đức, chất lượng cao, mở đường cho chiến lược quảng bá cá tra như một mặt hàng cao cấp.

Sáu Nghệ

Ảnh: Theo Ban Tổ chức Diễn đàn