Đó là nhận định của Thứ trưởng Bộ NN&PNTT Vũ Văn Tám tại Hội nghị Tổng kết nuôi tôm các tỉnh phía Bắc năm 2013 và triển khai kế hoạch năm 2014 do Bộ NN&PTNT tổ chức ngày 5/12, tại TP Vinh, Nghệ An.
Năm 2013 đánh dấu ngành tôm nuôi nước lợ phục hồi sản xuất, được mùa được giá và kiểm soát tốt dịch bệnh, xác định được hướng phát triển rõ ràng, đặc biệt là tôm thẻ chân trắng.
Theo Tổng cục Thủy sản, tính đến nay, diện tích nuôi tôm của cả nước đạt 652.612 ha, bằng 99,2% cùng kỳ năm 2012; trong đó, diện tích nuôi tôm sú là 588.894 ha, tôm thẻ chân trắng 63.719 ha. Sản lượng thu hoạch là 475.854 tấn (sản lượng tôm sú là 232.853 tấn, tôm thẻ chân trắng là 243.001 tấn). Các tỉnh từ Phú Yên đến Quảng Ninh có diện tích nuôi tôm nước lợ là 36.879 ha (bằng 5,7% diện tích tôm cả nước), sản lượng đạt 76.071 tấn (bằng 14,1% sản lượng tôm cả nước. Các diện tích nuôi tôm có sản lượng lớn như: Quảng Ninh, Nghệ An, Quảng Nam, Phú Yên. Giá trị xuất khẩu tôm đạt khoảng 2,5 tỷ USD, tăng gần 33% so cùng kỳ 2012 và chiếm 44% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản của cả nước.
Ước thực hiện kế hoạch cả năm 2013: về diện tích nuôi đạt 654.000 ha, trong đó diện tích nuôi tôm thẻ chân trắng: 64.000 ha, tôm sú 590.000 ha. Sản lượng đạt 540.934 tấn, trong đó tôm thẻ chân trắng 272.837 tấn và tôm sú 268.097 tấn.
Điểm nổi bật vụ nuôi tôm 2013 là sự sụt giảm sản lượng của các nước trong khu vực do dịch bệnh hoại tử gan tụy cấp, nhu cầu nguyên liệu tăng kéo theo giá tôm tăng cao. Mặt khác, tôm thẻ chân trắng hiện đang được thả nuôi, diện tích và sản lượng ngày càng tăng, vượt mức kế hoạch… Khu vực phía Bắc phát triển hình thức nuôi tôm thẻ chân trắng trên cát thâm canh, diện tích nuôi tôm trên cát của khu vực này là 1.457 ha (chiếm 10,5% diện tích nuôi tôm thẻ chân trắng), sản lượng ước đạt 24.035 tấn (chiếm 36,1%), năng suất bình quân đạt 16,5 tấn/ha/năm.
Về sản xuất giống, cả nước có 1.722 cơ sở sản xuất tôm sú và 583 cơ sở tôm thẻ chân trắng; sản lượng giống sản xuất ước khoảng 68,4 tỷ con (tôm sú 21,3 tỷ; tôm thẻ chân trắng 47,2 tỷ). Các tỉnh từ Quảng Ninh đến Phú Yên có 227 cơ sở (chiếm 13,18% tổng số cơ sở sản xuất giống của cả nước), sản lượng đạt trên 7 tỷ con giống (bằng 4,8% sản lượng giống của cả nước. Các tỉnh có sản lượng tôm giống lớn như: Bình Định, Phú Yên, Quảng Nam, Quảng Bình, Quảng Ninh.
Tuy nhiên, ngành tôm nuôi nước lợ vẫn còn nhiều khó khăn và tồn tại. Trong xuất khẩu, Trung Quốc tận thu tôm nguyên liệu cộng với giá tôm thương phẩm tăng đã khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khâu đầu ra. Còn với nuôi trồng, diện tích tôm nuôi bị thiệt hại dù đã giảm nhưng vẫn còn cao, số hộ thua lỗ không ít, dịch bệnh phần nào được khống chế nhưng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro… Do vậy, để nuôi tôm nước lợ thật sự bền vững thì ngành còn rất nhiều việc phải làm, đặc biệt là với cơ quan quản lý.
Kết luận tại hội nghị, Thứ trưởng Vũ Văn Tám nhấn mạnh: Năm 2013 ngành tôm được mùa, được giá, người nuôi phấn khởi. Tuy nhiên sẽ là chủ quan nếu chúng ta sớm vui mừng. Những thắng lợi này sẽ khiến người nuôi ồ ạt thả nuôi phá vỡ quy hoạch, đặt ra nhiều vấn đề cho phát triển bền vững. Vì vậy, năm 2014, các cơ quan quản lý cần tiếp tục bám sát thị trường để chỉ đạo sản xuất, đặc biệt với tôm thẻ chân trắng, nhằm tranh thủ điều kiện tự nhiên của địa phương để phát triển, tuy nhiên, vẫn phải giữ cơ cấu nuôi tôm sú. Tổng cục Thủy sản phối hợp với các đơn vị làm tốt công tác dự báo thị trường, lấy đó làm căn cứ để đảm bảo sản xuất; phải ban hành quy hoạch nuôi tôm nước lợ; đảm bảo số lượng và chất lượng tôm giống, chất lượng vật tư đầu vào, đưa khung thời vụ sát và phù hợp hơn… Năm 2014, chúng ta cần chủ động hơn trong nuôi tôm bền vững để ngành tôm tiếp tục đạt nhiều thắng lợi.