“Đem lại hình ảnh mới cho cá tra Việt Nam”

Cuối năm 2013, VASEP và Cảng Zeebrugge (Bỉ) đã ký kết bản ghi nhớ thiết lập một cơ sở phân phối cá tra Việt Nam tại thị trường EU thông qua Cảng Zeebrugge. Cho đến nay, dự án này đã và đang được triển khai đến đâu, thưa ông?

Sau bản ghi nhớ, phía Cảng đã có những thảo luận nội bộ, tiếp tục khảo sát, làm việc với các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra và VASEP, để đánh giá và đưa ra những bước đi tiếp theo. Việc xây dựng trung tâm phân phối cá tra trên ý tưởng là vậy nhưng trong thực tế phải tổ chức lại hệ thống phân phối hàng, bán hàng tại châu Âu trên nền tảng đã có và duy trì đến nay. Do vậy những bước đi thận trọng là rất cần thiết cho dự án này, cả phía VASEP và phía Cảng.

Nhiều chuyên gia trong ngành thủy sản coi dự án này là giải pháp khắc phục tình trạng cá tra xuất khẩu rớt giá, giảm chất lượng trong thời gian vừa qua… Ông đánh giá thế nào về điều này?

Có thể đây là một trong những giải pháp nhằm từng bước lấy lại thương hiệu cho cá tra Việt Nam trước thực trạng hiện nay tại thị trường EU. Tuy nhiên, như đã đề cập, việc thiết lập lại một hệ thống phân phối mới, bán hàng, marketing đòi hỏi nỗ lực rất lớn và quyết tâm cao từ phía Việt Nam khi chúng ta đã xuất khẩu vào EU bằng nhiều kênh khác nhau cho từng thị trường riêng biệt, chưa kể đến chất lượng sản phẩm khác nhau cho từng phân khúc theo yêu cầu của nhà nhập khẩu. Do đó VASEP thống nhất sẽ làm thử nghiệm chương trình “Pangassius fillet Premium Quality” (Chương trình cá tra fillet chất lượng cao) nhằm đem lại một hình ảnh mới cho cá tra Việt Nam trước tình trạng khủng hoảng chất lượng cá tra tại EU. Chương trình dự kiến sẽ được thực hiện trên tinh thần tự nguyện tham gia từ các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra vào EU tùy vào điều kiện sản xuất và đối tượng khách hàng để các doanh nghiệp chủ động điều phối sản xuất và thị phần. Phía Bỉ cũng đã đồng ý với đề xuất trên của Hiệp hội và sẽ khảo sát, nghiên cứu theo hướng này.

Phản ứng của doanh nghiệp ra sao trước dự án này, thưa ông?

 Nhiều doanh nghiệp ủng hộ ý tưởng thành lập; tuy nhiên đa số các doanh nghiệp còn phân vân về hình thức phân phối ra sao, cách thức hợp tác thế nào. Nhìn chung, còn rất nhiều việc phải làm từ ý tưởng đến thực tế, đặc biệt là chúng ta đã và đang xuất khẩu ổn định vào EU theo các cách thức lâu nay thì việc chuyển hướng đến một đầu mối phân phối là một việc rất khó khăn. Tuy nhiên, với dự án thử nghiệm kể trên, dự kiến chiếm một khối lượng nhỏ cá tra vào EU, 5 – 10% có thể sẽ thu hút nhiều doanh nghiệp quan tâm.

Năm 2013, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang EU đạt hơn 385 triệu USD – Ảnh: Ngọc Trinh

Doanh nghiệp sẽ được lợi gì khi trung tâm phân phối và mở sàn đấu giá cá tra tại EU được thiết lập?

Phía Việt Nam và phía Cảng đã đồng ý sẽ làm dự án bước đệm với chương trình “Pangassius fillet Premium Quality” để từng bước điều chỉnh, rút kinh nghiệm trước khi đi đến dự án lớn: Trung tâm phân phối cá tra tại EU. Nếu chương trình thành công sẽ là cơ hội và động lực cho chúng ta chấn chỉnh lại thị trường EU, đem lại lòng tin cho nhà nhập khẩu và người tiêu dùng tiến tới chất lượng chung cho cá tra Việt Nam tại thị trường này.