Hội Nước mắm Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, cho biết hơn ba tháng đầu năm nay, huyện đảo Phú Quốc sản xuất chế biến hơn 4 triệu lít nước mắm, giảm gần 30% so với cùng kỳ và kéo theo chất lượng cũng bị sụt giảm.
Theo bà Nguyễn Thị Tịnh, Chủ tịch Hội Nước mắm Phú Quốc, sản lượng nước mắm Phú Quốc giảm do số lượng nhà thùng sản xuất chế biến nước mắm giảm 15 cơ sở so với đầu năm 2013, hiện còn khoảng 75 nhà thùng hoạt động. Nguyên nhân vào thời điểm cuối năm 2012 và những tháng đầu năm 2013, sản xuất nước mắm ở Phú Quốc gặp khó khăn về nguồn nguyên liệu cá cơm dẫn đến nhiều nhà thùng “treo thùng,” giải thể hoặc hoạt động sản xuất cầm chừng.
Cơ sở sản xuất nước mắm Hồng Đại tại thị trấn Dương Đông, Phú Quốc, Kiên Giang. (Ảnh: Thanh Vũ/TTXVN)
Nguồn nguyên liệu cá cơm bị thương lái trong, ngoài nước tập trung thu mua gom số lượng lớn, giá tăng gấp 2 – 3 lần so với mức giá nhà thùng mua vào nên ngư dân đổ xô bán cá cơm nguyên liệu cho thương lái lợi nhuận cao hơn. Cá cơm chất lượng tốt bán cho thương lái chế biến cá hấp, cá sấy, cá khô, còn lại cá tạp chất lượng kém bán cho nhà thùng ủ chượp nước mắm dẫn đến chất lượng nước mắm giảm xuống.
Ngoài ra, giá nước mắm Phú Quốc trên thị trường thấp, bán ra không đủ bù chi phí sản xuất, nhà thùng thua lỗ. Nhiều người tiêu dùng chưa phân biệt được nước mắm sản xuất theo phương pháp truyền thống chất lượng cao với nước mắm công nghiệp nên đầu ra tiêu thụ nước mắm Phú Quốc gặp khó khăn.
Tuy nhiên, tình hình sản xuất chế biến nước mắm ở Phú Quốc đang được cải thiện, hồi phục. Ông Huỳnh Quang Hưng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Phú Quốc cho biết trước tình hình khó khăn, huyện vận động các nhà thùng nỗ lực duy trì hoạt động sản xuất chế biến, giữ vững chất lượng, uy tín, thương hiệu nước mắm Phú Quốc trên thị trường.
Từ những tháng cuối năm 2013 và đầu năm 2014, nguồn nguyên liệu cá cơm không còn bị các thương lái thu mua gom số lượng lớn và giá cả bình ổn trở lại ở mức trên dưới 10.000 đồng/kg như trước đây. Nhiều nhà thùng đầu tư phát triển, khôi phục lại ngành nghề truyền thống do không còn cạnh tranh gay gắt về giá và nguồn nguyên liệu cá cơm. Dự đoán cuối năm nay và đầu năm 2015, nghề sản xuất nước mắm Phú Quốc sẽ được cải thiện đáng kể. Phú Quốc phấn đấu duy trì lại sản lượng sản xuất 30 triệu lít/năm.
Mặt khác, Liên minh châu Âu (EU) đã trao chứng nhận tên gọi xuất xứ (PDO) “Phú Quốc” cho sản phẩm nước mắm Phú Quốc là điều kiện tốt để đưa sản phẩm nước mắm Phú Quốc vào thị trường đầy tiềm năng này. Điều đó đồng nghĩa với việc nước mắm Phú Quốc được bảo hộ thương hiệu, chống hàng nhái, hàng giả tại 28 nước thành viên EU.
Để giữ vững thương hiệu “Nước mắm Phú Quốc,” phát triển bền vững nghề truyền thống này của địa phương, huyện Phú Quốc vận động, khuyến cáo các nhà thùng không chạy theo lợi nhuận, sản xuất đảm bảo chất lượng, nhất là chú trọng an toàn vệ sinh thực phẩm, không ngừng cải tiến mẫu mã, bao bì và thông tin trên nhãn hàng đầy đủ về thành phần, độ đạm, chất lượng sản phẩm, cơ sở sản xuất, thời hạn sử dụng…
Huyện tăng cường bảo vệ và ổn định nguồn nguyên liệu cá cơm phục vụ nhu cầu sản xuất chế biến nước mắm; tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, chống hàng nhái, hàng giả gắn với xử phạt nghiêm những đối tượng làm giả nước mắm Phú Quốc; kiến nghị, đề xuất chính sách và tạo thuận lợi cho các cơ sở sản xuất nước mắm được vay vốn ưu đãi đầu tư phát triển sản xuất; đồng thời tăng cường công tác xúc tiến thương mại, tìm kiếm mở rộng thị trường xuất khẩu, nhất là đưa sản phẩm nước mắm Phú Quốc sang thị trường châu Âu, châu Phi, châu Mỹ.