Tất yếu dòng chảy TRACES

Mới với Việt Nam

Trong giai đoạn đầu, doanh nghiệp chủ động chọn sản phẩm thực hiện thí điểm, có thể chỉ thí điểm với các lô hàng có thông tin đơn giản, đồng nhất về chủng loại, thuận lợi cho tra cứu, chứng nhận. Về dạng sản phẩm và HS Code, chỉ áp dụng với các lô hàng xuất khẩu một loại sản phẩm đồng nhất đã được áp mã HS Code rõ ràng, không ghép Container; không thí điểm với sản phẩm Seafood mix, thủy sản phối trộn…; khuyến khích áp dụng với lô hàng vận chuyển bằng đường hàng không

Về phía doanh nghiệp xuất khẩu, chỉ áp dụng với trường hợp chủ hàng đồng thời là cơ sở sản xuất và nhà xuất khẩu lô hàng (để tránh phát sinh vướng mắc về tài khoản truy cập vào TRACES). Như vậy, doanh nghiệp chỉ cần ngồi trước màn hình máy tính ở một tỉnh ĐBSCL vào hệ thống để làm thủ tục cho các lô hàng có áp dụng TRACES.

Theo NAFIQAD, có 6 Trung tâm chất lượng nông lâm thủy sản vùng trực thuộc và các doanh nghiệp chế biến thủy sản có sản lượng xuất khẩu lớn vào EU tham gia mô hình này. Ưu điểm là các lô hàng của doanh nghiệp thủy sản khi thông qua hệ thống TRACES sẽ được Cơ quan thẩm quyền cửa khẩu thuộc EU (BIPs) cập nhật ngay sau đó.Để thực hiện giai đoạn thí điểm, NAFIQAD đã cùng Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam tổ chức tập huấn cho doanh nghiệp. Theo một số doanh nghiệp, ban đầu hệ thống TRACES chỉ cho đăng ký bằng tiếng Anh nên doanh nghiệp sẽ gặp chút khó khăn. Sau khi có sự thống nhất giữa Nafiqad và EU, sẽ triển khai bằng tiếng Việt.

Chế biến cá tra xuất khẩu – Ảnh: Lê Hoàng Vũ

Theo phía doanh nghiệp thủy sản tham gia những buổi huấn luyện cách sử dụng TRACES tại TPHCM, đây là một phương thức giúp doanh nghiệp giảm thủ tục, thời gian đăng ký cũng nhanh hơn, nhưng chắc chắn thời gian đầu các doanh nghiệp trong quá trình đăng nhập sẽ có khó khăn và có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh sau đó, song về lâu dài sẽ tốt cho doanh nghiệp.

Hiện tại, trang chủ của TRACES đã có hệ thống đăng ký bằng tiếng Việt với những hướng dẫn rất rõ nên việc đăng ký, đăng nhập của doanh nghiệp thủy sản vào EU theo hình thức này sẽ dễ hơn.  

Nhiều nước đã dùng

Có thể với các doanh nghiệp thủy có xuất khẩu sang EU, TRACES là một hệ thống mới, nhưng với nhiều nước thì hệ thống này đã thành bình thường trong kinh doanh xuất khẩu.

TRACES ra đời năm 2003 với mục đích hỗ trợ các quốc gia có xuất khẩu vào EU nên hệ thống này được hỗ trợ 35 thứ tiếng. Có thể, tiếng Việt là ngôn ngữ mới nhất mà EU mới đưa vào để phục vụ các doanh nghiệp thủy sản nước ta. Đây cũng là lẽ tất yếu vì hằng năm EU nhập khẩu  lượng lớn thủy sản Việt Nam.

Ban đầu TRACES cũng có khó khăn và lo ngại từ phía các nước xuất khẩu sang EU. Tuy nhiên, sau đó, những khó khăn được được giải quyết nhờ EU có hỗ trợ về ngôn ngữ, trang bị hệ thống máy chủ, cơ sở hạ tầng tốt hơn, nên mọi hoạt động không bị gián đoạn. Vì thế, năm 2008 mới có 2 nước áp dụng hệ thống TRACES; sau đó, nhờ sự tiện lợi mà hệ thống này mang lại nên chỉ sau 4 năm đã có 20 nước tham gia và đến năm 2014 đã có 43 nước tham gia TRACES.

Như vậy, có thể nói, những ưu điểm TRACES mang lại cho doanh nghiệp xuất khẩu rất lớn. Mọi liên lạc thông qua kết nối đang là xu thế tất yếu; ngành xuất thủy sản Việt Nam không thể đứng ngoài.