Triển vọng cá song vua

Đặc điểm

Cá song vua (Epinephelus lanceolatus Bloch, 1790) hay còn gọi là song vang, các tỉnh phía Nam gọi là mú nghệ là một trong những loài cá lớn nhất và phân bố rộng rãi nhất trong các loài cá song. Cá song vua là loài cá rạn san hô khổng lồ. Kích thước cá lớn nhất đã bắt được dài 2,7 m, khối lượng nặng 600 kg. Chúng có miệng lớn, vây đuôi tròn. Cá có màu sắc thay đổi theo từng giai đoạn sống, điển hình, cá con có màu vàng và đen đan xen nhau, cá thương phẩm có màu xanh xám đến xám nâu với nhiều vệt lốm đốm. Trên vây có nhiều đốm đen. Thức ăn của cá song vua có nguồn gốc động vật. Cá song vua phân bố ở vùng biển Ấn Đô – Thái Bình Dương từ Biển Đỏ đến Nam châu Phi đến Đông Hawaii và Đảo Pitcairn, từ vùng biển Nhật Bản đến Đài Loan, Philippines, Việt Nam, Indonesia, Thái Lan, Australia. Chúng sống ở các địa hình khác nhau từ vùng nước nông có nhiều rạn đá, san hô, quanh các đảo tới vùng biển sâu xa bờ.

Ở Việt Nam, cá song vang phân bố ở vùng biển Quảng Ninh – Hải Phòng, Nam Định, Quảng Trị, vùng biển Cà Mau – Kiên Giang. Tuy phân bố rộng nhưng do giá trị kinh tế cao, mật độ quần thể thấp nên cá song vua bị khai thác quá mức. Do vậy, năm 1990, cá song vua được đưa vào sách đỏ IUCN, mức độ VU.           

Thành công trong sản xuất giống

Trước đây, nguồn giống cá song vua cung cấp cho người nuôi của nước ta phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên và nhập từ Đài Loan; Trung Quốc, chưa đáp ứng được nhu cầu về chất lượng và số lượng. Số lượng giống đưa vào nuôi thương phẩm không ổn định, giá bán còn khá cao, khoảng 35.000 – 40.000 đồng/con. Chất lượng con giống kém, tỷ lệ nhiễm bệnh cao, đặc biệt là các bệnh do virus VNN, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất. Khắc phục tình trạng đó, năm 2012, Trung tâm Quốc gia Giống Hải sản miền Bắc bắt đầu thực hiện đề tài “Nghiên cứu công nghệ sản xuất giống cá song vua để chủ động sản xuất giống loài cá này nhằm hạ giá thành, chủ động nguồn giống đảm bảo chất lượng. Đến cuối tháng 5/2015, đề tài được nghiệm thu với kết quả rất khả quan: Khối lượng cá bố mẹ > 50 con/kg, tỷ lệ thành thục 60,7 – 75%, tỷ lệ chuyển đổi giới tính 75 – 100%. Tỷ lệ thụ tinh 69 – 78,9%.

Tiềm năng lớn

Thịt cá song vua trắng, ngon và có mùi thơm đặc biệt nhất là cá ở khối lượng trên 15 kg. Đây cũng là đối tượng tiêu thụ truyền thống ở Hồng Kông; Trung Quốc. Sản phẩm tiêu thụ trước đây chủ yếu là cá sống. Hiện nay, thị trường Mỹ có nhu cầu cá fillet rất lớn từ cá song nói chung và song vua nói riêng. Cá song vua tiêu thụ trong nước có giá khoảng 10 USD/kg, cá xuất khẩu có giá 15 USD/kg. Hơn nữa, cá song vua có tốc độ tăng trưởng rất nhanh, vì vậy có thể mang lại hiệu quả kinh tế rất cao khi nuôi thương phẩm. Có thể nuôi trong nuôi thương phẩm trong ao đất và trong lồng bè. Trong ao đất (vùng nước lợ), giai đoạn cá từ 20 cm đến 3 kg có thể đạt tốc độ tăng trưởng 400 – 600 g/tháng, loại từ 3 kg đến cá trưởng thành tốc độ phát triển có thể đạt 6 – 8 kg/năm. Khi nuôi trong lồng, trong thời gian 10 tháng nuôi chúng có thể tăng trưởng từ cỡ 56,7 g/con đến 1,5 kg; sau 3 năm đạt khối lượng trung bình 16 kg. Nhìn chung, trong quá trình nuôi, năm thứ nhất cá có thể đạt 1,5 – 3 kg; năm thứ 2 có thể tăng thêm 4 – 6 kg; năm thứ 3 có thể đạt tới  12 – 15 kg. Thức ăn của cá song có nguồn gốc động vật nên có thể tận dụng nguồn cá tạp giáp xác nhỏ…