“Đại gia” Tòng Thiên Mã bị bắt: Hậu quả “vung tay quá trán”

Nhiều năm nay, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thủy sản Thiên Mã ở Khu công nghiệp Trà Nóc (Cần Thơ) của ông Tòng đã lâm cảnh khó khăn gay gắt. Thành lập năm 2005, chuyên chế biến cá tra xuất khẩu, có lúc thu hút 3.500 công nhân, đến năm 2012 chỉ còn khoảng 700 công nhân. Nguyên nhân chính là nợ nần lớn và thiếu vốn kinh doanh. Hồi năm 2012, ông Tòng cho biết: “Thiên Mã là một trong mấy doanh nghiệp được hưởng thuế xuất khẩu vào thị trường Mỹ bằng 0%, rất thuận lợi nhưng lại gặp khó khăn về vốn. Chúng tôi đang thuê kiểm toán để cơ cấu lại nợ nần, kiếm đường thoát khỏi khó khăn”. 

Ông Tòng Thiên Mã với chiếc Hummer H2 biển số 3333 – Ảnh: SN

Lúc thành lập, vốn điều lệ 70 tỷ đồng. Năm 2009, Công ty Thiên Mã xây dựng thêm nhà máy Kim Ngư và Thiên Mã 3, vài năm đầu, mỗi năm xuất khẩu hơn 70 triệu USD. Tiếp theo, đầu tư hệ thống 12 trang trại nuôi cá tra, tổng diện tích khoảng 100 ha. Tham vọng của ông Tòng, khép kín chuỗi sản phẩm cá tra từ sản xuất giống đến nuôi, chế biến và xuất khẩu. Đây cũng là mong muốn của nhiều “đại gia” thủy sản mới nổi lên lúc đó. Ý tưởng tốt đẹp nhưng đòi hỏi vốn rất lớn, và đặc biệt gặp thách thức không nhỏ về quản trị, khi vay vốn đầu tư quá nóng dễ vượt khỏi tầm kiểm soát.

PV Tạp chí Thủy sản Việt Nam lúc đó đã hỏi ông Tòng, kiểm soát chất lượng sản phẩm chế biến của các nhà máy đã khó, làm sao kiểm soát được 12 trại nuôi cá rải khắp nơi? Ông Tòng hơi ngần ngừ chốc lát nhưng cũng tự tin trả lời: “Chúng tôi có công nghệ quản lý”. Lúc đó, theo ông thì nợ khoảng 400 tỷ đồng.Năm 2011, lãi suất ngân hàng tăng chóng mặt, nhiều doanh nghiệp trước đó được vay ưu đãi lãi suất thấp thì bấy giờ cũng phải chịu đến trên dưới 20%. Ông Tòng ngày càng giảm hẳn sự tự tin. Không chỉ đầu tư quá lớn cho quy trình khép kín “mơ ước” mà ông còn xây dựng biệt thự, mua nhiều xe hơi đắt tiền như chiếc Hummer H2 biển số 3333 và chiếc Camry biển 9999.Ông Tòng sinh năm 1974 ở tỉnh Cà Mau, được học hành đến nơi đến chốn, giỏi tiếng Anh, rời quê lên Cần Thơ lập nghiệp ban đầu làm nhân viên tiếp tân ở khách sạn. Sau đó, nhờ hoạt bát, quen biết nhiều nên đứng ra làm đại lý cung cấp hàng thủy sản, chủ yếu là cá tra, dần dần vươn lên thành “đại gia”. Ông thành lập Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thủy sản Thiên Mã nên mới có biệt danh Tòng Thiên Mã.

Khi gặp khó khăn, vay vốn ngân hàng không còn dễ dàng, như các đại gia khác, ông phải xoay xở nhiều nguồn vốn khác. Cứ thế, lún sâu vào nợ nần. Các nhà máy hoạt động gia công cầm chừng hoặc cho thuê, mấy ngôi biệt thự và xe ô tô đem gán nợ.

Ngày 31/3, Cục Cảnh sát Kinh tế (C46) Bộ Công an bắt ông Tòng cùng kế toán trưởng công ty là Trần Thị Diễm vì tình nghi hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản hàng trăm tỷ đồng. Có khả năng nhiều chi nhánh ngân hàng ở Cần Thơ, Hậu Giang gặp phải khoản nợ khó đòi của Thiên Mã. Nhiều người nuôi cá, cơ sở kinh doanh, dịch vụ cũng bị Thiên Mã nợ hàng chục tỷ đồng.