Theo kết quả bước đầu, nguyên nhân gây nên tình trạng cá chết tự nhiên và cá nuôi lồng bị chết hàng loạt tại Nghi Sơn (Thanh Hóa) là do tác động của loài tảo Hairoi – Creratium fuca trong nước biển bùng phát với mật độ cao ở quy mô rộng hay còn gọi là hiện tượng tảo nở hoa.
Như Báo Thanh Hóa đã đưa tin, liên tục trong các ngày từ 8 – 9/9, gần 47,5 tấn cá lồng tại xã Nghi Sơn đã đồng loạt chết trắng khiến người dân không kịp trở tay, thiệt hại hàng tỷ đồng. Ngay sau khi nhận được thông tin qua đường dây nóng, cùng ngày, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với UBND huyện Tĩnh Gia, Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và Các khu công nghiệp, Chi cục Thú y – Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cùng các đơn vị liên quan kiểm tra thực tế tại nơi xảy ra hiện tượng cá chết.
Qua đó, theo kết quả xác minh, hiện tượng cá chết thực tế đã xảy ra từ ngày 5/9. Khi đó, ngư dân xã Tĩnh Hải (huyện Tĩnh Gia) khi đánh bắt hải sản ở vùng biển gần bờ phía sau Dự án Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn, cách bờ biển 300 – 500 m phát hiện một số loài hải sản (cá bơn, cá thèn, ghẹ…) bị chết bất thường và trôi dạt vào bờ, khối lượng khoảng 100 kg. Trong ngày 8/9, tại khu vực bờ biển thôn Bắc Yến, xã Hải Yến, người dân lại phát hiện khoảng 200kg cá chết. Cùng với đó, ngư dân phát hiện khi đánh bắt hải sản trên biển có một mảng lớn nước biển có màu nâu đỏ. Ngày 9/9, khối nước có mầu nâu đỏ đã trôi dạt vào bờ và không còn hiện tượng cá chết.
UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các đơn vị liên quan khảo sát trên biển từ khu vực cảng cá Lạch Bạng, xã Hải Bình đến xã Nghi Sơn. Qua kiểm tra cho thấy, có hiện tượng cá chết rải rác trôi nổi trên biển; chất lượng nước biển trên tuyến khảo sát có màu sắc bình thường của nước biển. Tuy nhiên, tại khu vực cảng của Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn, nước biển có màu nâu đỏ đậm hơn, nhiều cặn lơ lửng. Sở Tài nguyên và Môi trường đã tiến hành lấy mẫu nước biển gần bờ và gửi Viện Tài nguyên môi trường biển Hải Phòng phân tích. Kết quả phân tích sơ bộ cho thấy mẫu nước lấy tại khu vực cá lồng bị chết (xã Nghi Sơn) phát hiện có loài tảo Hairoi – Creratium fuca nở hoa gây thủy triều đỏ với mật độ khoảng 8 triệu tế bào/1 lít nước biển. Mẫu nước lấy tại khu vực cảng Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn phát hiện loài tảo Creratium fuca cũng chiếm ưu thế với mật độ 500.000 tế bào/1 lít nước biển.
Như vậy, bước đầu xác định nguyên nhân gây nên tình trạng cá chết tự nhiên và cá nuôi lồng bị chết là do tác động của loài tảo Hairoi – Creratium fuca trong nước biển bùng phát với mật độ cao ở quy mô rộng hay còn gọi là hiện tượng tảo nở hoa. Hiện tượng này do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng nguyên nhân chính đối với vùng biển xã Tĩnh Hải và Nghi Sơn là do lượng lớn chất hữu cơ trong đất liền theo nước mưa đổ vào cửa sông ra biển.
Các kết quả phân tích chất lượng môi trường nước biển còn lại và mẫu cá (được Chi cục Thú y – Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn lấy mẫu và phân tích) hiện đang đợi kết quả.
Chủ tịch UBND tỉnh đang đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cử các chuyên gia, nhà khoa học vào kiểm tra thực tế, xác định cụ thể nguyên nhân cá chết, hướng dẫn cách xử lý hiện tượng tảo nở hoa; bổ sung điểm quan trắc chất lượng nước biển ven bờ khu vực cảng của Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn vào mạng lưới chương trình quan trắc môi trương quốc gia hàng năm.
Chủ tịch UBND tỉnh giao UBND huyện Tĩnh Gia tiếp tục theo dõi, tổng hợp thông tin tình hình cá chết trên địa bàn; khuyến cáo bà con di chuyển lồng bè còn lại ra khỏi vùng nước ô nhiễm; không sử dụng cá chết để ăn hoặc chế biến thức ăn cho gia súc, gia cầm; tổ chức thu gom tiêu hủy cá bị chết để bảo đảm vệ sinh môi trường, báo cáo kết quả về UBND tỉnh. Giao Sở Tài nguyên và Môi trường; Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tiếp tục theo dõi, tiến hành phân tích, đánh giá nguyên nhân cá chết do dịch bệnh (nếu có).