Quảng Bình: Lũ lụt nhấn chìm nỗ lực

Tan hoang vì lũ

 Sự cố môi trường biển khiến cuộc sống những người dân quanh năm bám biển ở Cồn Sẻ bỗng chốc trở nên điêu đứng. Chưa kịp đứng dậy sau khó khăn, thì cuộc sống của họ càng muôn vàn vất vả khi trận lũ lịch sử đã nhấn chìm mồ hôi, nước mắt của họ trong làn nước bạc. Với người Cồn Sẻ, nhiều năm trở lại đây, nghề nuôi cá lồng vốn là một lối thoát mưu sinh hữu hiệu, khi hiệu quả kinh tế của nghề này mang lại đã giúp họ vơi bớt đi những nhọc nhằn. Đời sống người Cồn Sẻ khá khẩm hơn cũng nhờ đó. Nhưng chỉ một trận lũ lớn, mọi nỗ lực làm giàu của họ trở về con số không.

Có mặt tại thôn Cồn Sẻ sau khi mưa lũ đã rút hết, chúng tôi ghi nhận hầu hết các bè nuôi cá lồng của người dân trên sông đã bị nước lũ xô dạt xiêu vẹo, xơ xác và bỏ trống không gần một tuần nay. Thỉnh thoảng, một vài người ra đứng cạnh bờ sông với ánh mắt thất thần, tiếc nuối. Họ bảo, mưa lũ đã cuốn trôi tất cả những dự định, những ước mong đổi đời của họ. Tất cả “tay trắng lại hoàn trắng tay”.

Số lồng bè nuôi cá bị thiệt hại chủ yếu tập trung ở thị xã Ba Đồn, trong đó riêng thôn Cồn Sẻ là 96 bè của 90 hộ dân. Qua trao đổi với một số hộ nuôi cá lồng nơi đây, tất cả các lồng cá của người dân đều có cá chết, trong đó cá chủ yếu là cá vược, một loại cá đắt tiền được người dân nuôi từ 10 tháng nay. Trọng lượng cá mỗi con trên 2 – 3 kg và đang chuẩn bị xuất bán. Tuy nhiên, từ 13 – 15/10, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra mưa to đến rất to; nước lũ từ thượng nguồn sông Gianh đổ về quá nhanh cùng với nước thủy triều dâng cao mang theo rất nhiều rác thải, các loại ký sinh trùng cộng thêm áp lực nước chảy mạnh, nước đục nhiều dẫn tới hiện tượng cá chết hàng loạt.

Bên bờ sông đìu hiu, xơ xác vì lũ, ông Cao Toan thất thần nhìn những vỏ lồng cá còn sót lại, rớm nước mắt cho biết: “Gia đình tôi đã nuôi cá 3 năm nay để kiếm sống. Nhà tôi thả nuôi 2 lồng cá với khối lượng khoảng 900 m³, đợt này đã chết mất hơn 5.000 con. Còn khoảng gần 1 tháng nữa là thu hoạch được vậy mà nay cá chết trắng, thiệt hại hơn 100 triệu đồng, đau xót lắm các cô ơi…”.  

Cùng hoàn cảnh, anh Nguyễn Thanh Hùng, hộ dân có số lượng lồng cá tương đối lớn cho chúng tôi hay, sau ngày 14/10, khi lượng mưa lớn, nguồn nước bạc trên thượng nguồn đổ về, 3 lồng cá bắt đầu chết, sau khoảng nửa ngày thì cá chết nổi trắng lồng. “Đây là tài sản quý giá nhất của gia đình tôi vì dự định thu hoạch vào đầu tháng 11 để dành dụm tiền trang trải cho dịp Tết và vụ nuôi tiếp theo. Nhưng giờ chết hết rồi, thiệt hại trên 150 triệu đồng, xót xa lắm! Rồi đây cũng không biết lấy gì để tiếp tục mưu sinh”.  Cạnh đó, chị Hoàng Thị Minh, đang cố thu vén vỏ lồng trong tuyệt vọng. Gia đình chị chỉ biết trông chờ vào vụ nuôi cá này vì những tháng qua, sự cố môi trường biển đã làm cuộc sống đảo lộn. Cuộc sống phía trước càng thêm mịt mờ khi vụ cá năm nay gần như mất trắng.

Ông Lê Văn Tương, Chủ tịch UBND xã Quảng Lộc cho biết, theo thống kê sơ bộ của thôn Cồn Sẻ, vụ nuôi này trong tổng số 96 bè nuôi cá trên sông Gianh bị thiệt hại thì chỉ có một số ít bà con đã có thu hoạch nhưng không đáng kể, còn lại hầu hết các hộ đều không kịp trở tay khi lũ về. Tổng thiệt hại ước khoảng khoảng 6,4 tỷ đồng.

Nhiều hộ nuôi cá lồng ở Cồn Sẻ còn cho biết thêm: sau khi cá chết, ttrong ngày 16 và 17/10, đã có thương lái đưa xe đông lạnh đến thu mua, nhưng giá thành giảm xuống 3 – 4 lần. “Bình thường, trên thị trường, 1kg cá vược có giá 80 – 100 nghìn đồng, thế nhưng vì cá bị sốc nước nên các hộ dân ở đây đã bán chạy với giá 20 – 35 nghìn đồng/kg (tùy theo kích cỡ). Ít ỏi là vậy, nhưng các hộ nuôi đều bán tống, bán tháo chỉ mong vớt vát lại được một ít đồng chứ cá chết thì lãi không có đã đành, đằng này vốn cũng trôi theo lũ lụt hết cả…”, ông Nguyễn Thanh Hùng – một hộ dân nuôi cá lồng cho biết thêm.

“Bế tắc” – câu nói đầy bất lực của những hộ dân nuôi cá ở Cồn Sẻ cứ làm chúng tôi trăn trở. Chưa kịp gượng dậy sau sự cố môi trường biển, những tổn thất do thiên tai gây ra càng khiến cuộc sống của người dân Cồn Sẻ tới lui trong vòng luẩn quẩn của khó nghèo. “Tiền vay ngân hàng chưa trả hết, lồng bè hư hỏng phải sửa chữa lại, khó khăn sẽ là vô cùng”, ông Cao Toan thở dài thườn thượt.

Cá nuôi lồng chết ở Cồn Sẻ – Ảnh: H.C

Trắng tay

Thông tin mưa lũ được người dân xã Cảnh Dương (huyện Quảng Trạch) theo dõi từng giờ của để neo bố trí tàu đậu tàu an toàn tại điểm trên cửa Roòn (cầu sông Loan). Nhưng với sức sức ảnh hưởng nặng nề của  áp thấp nhiệt đới, tàu thuyền của ngư dân vẫn thiệt hại quá sức tưởng tượng. 

Theo ông Phạm Đình Tiến, Chủ tịch UBND xã Cảnh Dương cho biết, vào 2 ngày, 14 và 15 /10 do lượng mưa lớn ở đầu nguồn và lũ lên khá nhanh dẫn đến nước lũ trên các cửa sông chảy xiết, gió mạnh khiến các tàu thuyền trong xã gặp nạn rất nhiều; trong khi, thời điểm nước lũ đổ về trong đêm nên lực lượng ứng cứu và chủ tàu không thể ứng cứu kịp thời được mà chỉ thông tin tình hình để các chủ tàu nắm bắt và ứng cứu lẫn nhau. May là không có thiệt hại về người.

Ngư dân Nguyễn Minh Dương, chủ tàu QB 92169 TS ứa nước mắt cho biết, cách đây chưa đầy một tuần, gia đình mới anh đã mua lại chiếc tàu của một ngư dân ở xã Đức Trạch (Bố Trạch) với tổng trị giá gần 800 triệu đồng. Vậy mà chỉ trong một đêm anh đã “trắng tay” vì tàu đã đứt dây neo và trôi ra đến cửa sông thì bị sóng đánh chìm. “Giờ tàu mất rồi, nợ ngân hàng thì chồng chất, biết làm gì để mưu sinh và trả nợ đây…” – ngư dân Dương nói trong nước mắt.

Cùng chung hoàn cảnh, tàu cá QB 3959 TS của ngư dân Nguyễn Ngọc Long; tàu QB 33400 TS của ngư dân Nguyễn Bá Tùng, tàu QB 3216 TS của ngư dân Phạm Đình Hồng… cũng bị nước lũ làm đứt dây neo và chìm ở cửa sông. 

Ngư dân Phạm Ngọc Đông buồn bã chia sẽ, vào khoảng hơn 1 giờ sáng 15/10, tàu QB 33876 TS của anh đang neo đậu thì bị gió và nước lũ ở thượng nguồn đổ về đánh đứt dây neo, cuốn trôi ra biển, đến giờ vẫn chưa xác định rõ vị trí. Cũng có một số ngư dân trong xã đã may mắn hơn vì tàu khi đứt dây neo đã trôi dạt về bãi biển xã Quảng Xuân (Quảng Trạch) và đã được chủ tàu tìm thấy đưa về trú ẩn an toàn tại Cảng Hòn La như tàu Ngô Thanh Tâm, Đậu Quốc Cảnh, Lê Xuân Phúc…

Theo thống kê của xã Cảnh Dương, đến 16/10, toàn xã có trên 42 tàu cá gặp nạn, trong đó có 3 tàu mất tích; 13 tàu bị nhấn chìm chưa trục vớt được nhưng đã cố định được vị trí tàu; 6 tàu trôi dạt ra biển đã được chủ tàu đưa về neo đậu an toàn tại Cảng Hòn La và có khoảng trên 20 tàu cá bị mắc cạn… ước tính thiệt hại trên 8 tỷ đồng.