Từ ngày 7 – 11/7/2018, hồ thủy điện Hòa Bình tiến hành xả 2 cửa đáy và phát điện tối đa với tổng lưu lượng xả 3.970m3/s đã gây ra một số thiệt hại về cá lồng trên địa bàn huyện Thanh Thủy.
Anh Bùi Ngọc Thanh ở khu 5, xã Xuân Lộc vớt bỏ cá chết tránh ảnh hưởng đến số cá còn lại
Theo chân cán bộ khuyến nông xã Xuân Lộc, chúng tôi tìm đến hộ anh Bùi Ngọc Thanh ở khu 5, xã Xuân Lộc (huyện Thanh Thủy). Đôi mắt thẫn thờ anh Thanh chỉ cho chúng tôi những lồng cá mà 1, 2 tháng nữa gia đình anh sẽ thu về hàng tỉ đồng nhưng giờ đây lại đang nằm phơi bụng giữa cái nắng gay gắt của mùa hè.
Anh Thanh cho biết: “Từ 3 giờ chiều ngày 10/7, gia đình phát hiện cá bắt đầu rải rác chết. Đến nay, số lượng cá chết tăng dần, ước tính thiệt hại đã lên đến 700 triệu đồng. 7 lồng cá của gia đình tôi đang có nguy cơ mất trắng”.
Hộ anh Dương Tiến Dũng ở xã Xuân Lộc có 17 lồng cá thì có 7 lồng cá lăng sắp sửa cho thu hoạch cũng chết rải rác, còn lại là cá trắm, rô phi, diêu hồng cũng đang lác đác nổi trắng bụng trên các lồng cá. Tính đến ngày 12/7, số cá chết trong mỗi lồng của hộ nhà anh Dũng chiếm từ 20 – 30%, trong đó nhiều lồng cá lăng chết đến 50%. Số lượng lồng bị thiệt hại hiện vẫn đang có dấu hiệu tăng dần.
Khi được hỏi gia đình có nhận được thông báo hồ thủy điện Hòa Bình sẽ mở cửa xả đáy không? Anh Dũng cho biết: “Gia đình có nhận được thông báo về việc xả lũ nhưng do cá chưa đủ tuổi thu hoạch nên không thể bán được, bởi thế mới dẫn đến thiệt hại nặng nề như vậy”.
Trên địa bàn huyện Thanh Thủy dọc theo tuyến sông Đà từ xã Xuân Lộc lên đến xã Phượng Mao hiện có 321 lồng cá, người dân nuôi thả chủ yếu là các loại cá lăng, diêu hồng, rô phi, trắm.
Theo báo cáo nhanh của UBND huyện Thanh Thủy, do hồ thủy điện Hòa Bình xả lũ gây thiệt hại cho các hộ nuôi cá lồng trên sông Đà. Tính đến 11 giờ ngày 12/7/2018, số lồng cá bị thiệt hại là 76 lồng. Trong đó, số lồng bị thiệt hại dưới 30% là 51 lồng; số lồng bị thiệt hại từ 30 – 70% là 25 lồng; ước thiệt hại trên 13,6 tấn cá, ước tính 2.600 triệu đồng. Cá chết chủ yếu có chung một triệu chứng phát ban, sần đỏ trên thân và bỏ ăn.
Ông Nguyễn Trọng Luyện – Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Thanh Thủy cho biết: Khi xảy ra hiện tượng cá chết, ngay lập tức UBND huyện Thanh Thủy đã chỉ đạo các ngành liên quan phối hợp với UBND các xã tiến hành kiểm tra, nắm bắt tình hình để hướng dẫn bà con chủ động vệ sinh làm thoáng mặt lồng nuôi cá, di chuyển lồng vào những khu vực an toàn, hạn chế dòng nước chảy xiết, thống kê thiệt hại báo cáo UBND xã, huyện theo quy định.
Đối với những lồng cá thương phẩm đã đạt kích cỡ thì cần tranh thủ thu hoạch. Nếu cá chưa tới độ thu hoạch cần chăm sóc kỹ, cho ăn đầy đủ, đúng liều lượng, tăng cường sức đề kháng cho cá trong mùa nước lũ bằng cách trộn Vitamin C vào thức ăn, thường xuyên theo dõi sức khỏe của cá để có biện pháp xử lý kịp thời. Hướng dẫn bà con thường xuyên kiểm tra dây neo, mối hàn, điểm nối… tổ chức gia cố chắc chắn, đặc biệt là lưới lồng, đáy lồng, lưới chắn mặt lồng, tránh hiện tượng lưới bị thủng (với lồng nuôi cá trắm cỏ, cá quả… phải có lưới chắn trên mặt) để tránh hiện tượng thất thoát cá trong những ngày mưa lũ; thường xuyên kiểm tra nước trong lồng nuôi và thực hiện các biện pháp phòng trị bệnh cho cá theo sự hướng dẫn của cơ quan chuyên môn.
UBND huyện Thanh Thủy cũng đã có văn bản đề nghị Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp chặt chẽ với UBND huyện tiến hành kiểm tra, xác định nguyên nhân cá chết, thống kê thiệt hại, báo cáo UBND tỉnh có chính sách hỗ trợ kịp thời để ổn định sản xuất và đời sống cho người dân; hướng dẫn bà con triển khai các biện pháp khắc phục nhằm giảm thiểu thiệt hại cho những hộ nuôi cá lồng trên địa bàn huyện.
Trao đổi nhanh với ông Nguyễn Thanh Tùng – Chi cục Trưởng Chi cục Thủy sản, được biết: “Ngay sau khi nhận được thông tin phản ánh từ các hộ nuôi cá lồng của các xã bị ảnh hưởng do xả lũ, Chi cục Thủy sản phối hợp với khuyến nông huyện và xã nắm tình hình, động viên các hộ nuôi cá. Đồng thời hướng dẫn các hộ nuôi neo đậu và gia cố lồng cá vào sát bờ để đảm bảo an toàn. Đối với cá đến tuổi thu hoạch cần khẩn trương thu, bán tránh thiệt hại thêm. Đối với cá nhỏ bị chết có thể tận dụng làm thức ăn cho gia súc, gia cầm. Số cá bị hư hỏng cần chôn lấp tránh gây ô nhiễm môi trường”.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thuỷ văn trung ương, hiện nay tại khu vực Bắc Bộ, một số nơi xảy ra mưa dào và dông, nhất là về đêm và sáng sớm nên lượng nước vẫn về nhiều, hồ Hòa Bình chưa có lịch đóng cửa xả đáy. Do vậy, ngành Nông nghiệp cũng như huyện Thanh Thủy và một số địa phương nuôi cá lồng cần tiếp tục theo dõi báo cáo kịp thời với cơ quan chức năng để có giải pháp hiệu quả nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại cho các hộ nuôi cá lồng trên sông Đà.