Từ trước Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, giá lúa, gạo trên thị trường đã tăng mạnh và vẫn giữ mức cao cho đến nay. Nguyên nhân là do nhiều doanh nghiệp gom hàng để giao cho các hợp đồng xuất khẩu.
Những ngày này, nông dân một số địa phương trong tỉnh bắt đầu thu hoạch vụ lúa đông xuân trà đầu trong niềm vui được mùa, được giá. Hộ ông Nguyễn Văn Thanh (xã Vạn Phú, huyện Vạn Ninh) có 2 ha lúa, nhờ chăm sóc tốt cùng thời tiết thuận lợi nên lúa phát triển tốt. Gia đình ông đã thu hoạch 1 ha lúa trà đầu được hơn 70 tạ lúa tươi. Các thương lái tới tận ruộng mua với giá 9.200 đồng/kg. Trừ chi phí, gia đình ông lãi hơn 40 triệu đồng/ha.
Người dân mua gạo tại một cửa hàng trên đường Trần Nguyên Hãn, TP. Nha Trang.
Theo ông Phạm Hoàng Danh – Giám đốc Hợp tác xã Vạn Phú 1, xã Vạn Phú, Hợp tác xã Vạn Phú 1 có 508 thành viên. Vụ lúa này, các thành viên gieo sạ 240 ha với giống lúa IR 17494. Hiện nay, các thành viên đã thu hoạch được gần 50% diện tích, năng suất đạt từ 70 đến 73 tạ/ha, trừ chi phí, người dân thu lãi 40 – 45 triệu đồng/ha. Riêng gia đình ông gieo sạ 3 ha, đã thu hoạch 7.000 m2 lúa trà đầu, năng suất đạt hơn 72 tạ/ha, bán được hơn 50 triệu đồng. Mấy chục năm làm lúa, đây là lần đầu tiên ông thấy giá lúa cao như vậy. Không chỉ tăng giá, thu hoạch đến đâu các thương lái tới tận ruộng thu mua đến đấy nên người dân rất phấn khởi.
Niên vụ lúa đông xuân năm nay, huyện Vạn Ninh sản xuất hơn 3.400 ha với các giống lúa chủ lực là: IR 17494, Malam 202, ANS1… Một số diện tích lúa chín đang được nông dân tiến hành thu hoạch, năng suất đạt 65 – 72 tạ/ha tùy chân ruộng. Các diện tích lúa đông xuân còn lại đang được nông dân tập trung chăm sóc, dự kiến cuối tháng 3 sẽ cho thu hoạch. Hiện nay, giá lúa tươi bán tại ruộng dao động từ 8.500 đến 9.200 đồng/kg.
Niềm vui đầu vụ giá lúa cao cũng là tâm trạng chung của nông dân thị xã Ninh Hòa. Gần 8.400 ha lúa đông xuân của địa phương đang được chăm sóc tốt, trong đó có một số diện tích đã được nông dân thu hoạch với năng suất đạt hơn 65 tạ/ha, giá bán hơn 8.500 đồng/kg.
Giá lúa tăng cao nên kéo theo giá gạo tăng. Theo các hộ kinh doanh gạo trên địa bàn TP. Nha Trang, giá gạo trên thị trường bắt đầu tăng khoảng 1.000 – 1.500 đồng/kg từ đầu tháng 12/2020 và đến những ngày giáp Tết Nguyên đán tiếp tục tăng thêm 200 – 500 đồng/kg. Đến nay, giá gạo vẫn ở mức cao, tăng trung bình khoảng 1.000 – 2.000 đồng/kg tùy loại và vẫn chưa có chiều hướng “hạ nhiệt”.
Một trong những loại gạo tăng giá mạnh nhất là tròn 41 và 5 số (gạo địa phương chuyên dùng để làm bánh) có giá từ 11.000 đồng/kg tăng lên 13.000 đồng/kg. Do những ngày trước và sau Tết Nguyên đán, nhu cầu người dân mua gạo làm bánh tăng cao, dẫn đến thị trường hút hàng. Ngoài ra, gạo địa phương còn có các loại như: Gạo dẻo, liên hương, tròn 202, đài thơm… cũng tăng hơn 1.000 đồng/kg. Đối với các loại gạo từ miền Tây có mức tăng trung bình khoảng 1.000 – 1.500 đồng/kg. Cụ thể, gạo thơm Đài Loan có giá 19.500 đồng/kg; thơm lài 14.500 đồng/kg; thơm Thái 15.500 đồng/kg; lài sữa 16.000 đồng/kg; tài nguyên chợ đào 16.500 đồng/kg; thơm tứ quý 18.400 đồng/kg; lài Nhật 20.000 đồng/kg… Ông Hoàng Nam – chủ quán cháo dinh dưỡng ở phường Vĩnh Hải, TP. Nha Trang cho biết: “Trước đây, loại gạo tôi hay mua để nấu cháo giá 16.000 đồng/kg, hiện nay tăng lên 17.500 đồng/kg. Giá gạo tăng, thịt heo, bò… tăng nên chi phí nguyên liệu đầu vào phục vụ quán cháo tăng lên rất cao. Từ đầu tháng 1 đến nay, riêng tiền gạo tăng lên gần 700.000 đồng/tháng, trong khi đó tôi không thể tăng giá các suất cháo”.
Thực tế, năm nào cũng vậy, vào những ngày giáp Tết, giá gạo sẽ tăng do nhu cầu mua nhu yếu phẩm tăng, nhưng theo giới kinh doanh, mức tăng chỉ khoảng 500 – 1.000 đồng/kg. Riêng năm nay, thị trường gạo không chỉ tăng sớm mà mức tăng còn rất cao, các loại gạo đều tăng giá, có loại tăng đến 2.000 đồng/kg.
Theo ông Đậu Công Nghị – Trưởng Chi nhánh Công ty Cổ phần Lương thực Nam Trung Bộ Chi nhánh Khánh Hòa, nguyên nhân giá lúa gạo tại Khánh Hòa tăng không phải do biến động từ dịch bệnh mà do nhiều doanh nghiệp tập trung gom hàng để giao cho các hợp đồng xuất khẩu đã ký trước đó. Hiện nay, thị trường xuất khẩu gạo của nước ta có chiều hướng tốt nên phần nào tác động đến nguồn cung trong nước. Thực tế, biến động về giá gạo thời gian qua chỉ là hiện tượng mang tính nhất thời. Trung tuần tháng 3, người dân đồng loạt thu hoạch lúa vụ đông xuân, khi đó nguồn cung dồi dào, dự kiến giá gạo sẽ ổn định trở lại.