Nghề làm nước mắm Phú Quốc được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Vùng biển Phú Quốc có rất nhiều loại rong biển, phù du là nguồn thức ăn chủ yếu cho loài cá cơm, nguyên liệu chính để làm nước mắm. Do vậy, cá cơm phát triển dồi dào trên vùng biển này.

Cách đây hơn 200 năm, nghề làm nước mắm đã có ở Phú Quốc, người dân đánh bắt cá cơm còn tươi sống và ướp muối ngay trên tàu trước khi mang về ủ trong thùng. Ủ cá cơm trong thùng gỗ là một đặc trưng của nghề làm nước mắm Phú Quốc. Bời lời là loại gỗ để làm thùng nước mắm vốn có nhiều trong rừng Phú Quốc. Thùng càng để lâu thì gỗ càng bền chắc, chất lượng nước mắm càng thơm ngon. Thùng có hình trụ tròn rộng phần miệng, đóng từ 55 tấm ván có kích cỡ đều nhau: dài 2,2 m, rộng 20 cm, dày 6 cm; đường kính miệng thùng khoảng 3,2 m, đáy khoảng 2,6 m. Thùng được quấn đai bằng loại mây xanh ở trên rừng.

Sản xuất nước mắm dựa trên phương pháp thủ công truyền thống với công thức 3 cá cơm và 1 muối, thời gian ủ từ 10 – 15 tháng mới cho ra thành phẩm nước mắm. Từ những nước đầu tiên đến nước cuối cùng sẽ phân thành các loại nước mắm khác nhau, có độ đạm khác nhau; dựa vào tỷ lệ đạm ít hay nhiều từ 20 – 43 độ đạm mà nước mắm có giá thành khác nhau.

Nước mắm Phú Quốc có màu nâu cánh gián với hương vị đặc trưng thơm nhẹ, vị mặn đầu lưỡi, hậu ngọt.

Hiện thành phố Phú Quốc có khoảng 100 nhà thùng làm nước mắm, tập trung ở phường Dương Đông và An Thới. Nguồn nguyên liệu cá cơm hiện đang hạn chế, từ nay đến 2025, Phú Quốc phấn đấu bình quân sản xuất 12 triệu lít nước mắm/năm.

Sau khi được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, nghề làm nước mắm Phú Quốc tiếp tục hướng tới việc được UNESCO công nhận trở thành di sản văn hóa phi vật thể thế giới. Điều này giúp tăng giá trị thương hiệu cho nước mắm Phú Quốc, góp phần nâng tầm di sản văn hóa bản địa, giúp quảng bá hình ảnh thành phố đảo Phú Quốc nói riêng và Việt Nam nói chung trên thị trường quốc tế.