Với những ai quan tâm đến tình trạng của đại dương trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của bất kỳ quốc gia nào, một khu vực mở rộng ngoài khơi 370km và vùng lãnh thổ xung quanh đảo thì Chỉ số sức khỏe đại dương (OHI) là một công cụ mới, hữu ích để đo lường tính bền vững việc sử dụng hàng hóa và dịch vụ của đại dương dựa trên 10 mục tiêu/chỉ số.
Việt Nam có điểm trung bình 50, đứng thứ 114 trong số 171 quốc gia có biển được liệt kê trong OHI. Việt Nam ở vị trí cao hơn một số nước có ngành công nghiệp đánh bắt thủy sản quan trọng như Peru (152/171); các trung tâm thương mại như Singapore (129/171); nhưng lại thấp hơn Thái Lan (64/171), Malaysia (79/171), Myanmar (79/171) và Trung Quốc (105/171). Do đó, vẫn còn phải làm nhiều việc để tăng khả năng phục hồi, giảm áp lực đối với các vùng biển quanh Việt Nam.
Tại sao Việt Nam đứng quá thấp trong danh sách? Chỉ số đo tính bền vững của nguồn tài nguyên sử dụng trong hoạt động (HĐ) canh tác là: hiện trạng, xu hướng tương lai, áp lực, khả năng phục hồi. Điều này được phản ánh trong chính sách nhà nước ngay từ bây giờ để đảm bảo rằng, trong tương lai các hệ sinh thái biển, ven biển có thể tiếp tục cung cấp hàng hóa và dịch vụ khác bằng cách bảo vệ môi trường biển và đa dạng sinh học (ĐDSH) liên quan. OHI thực hiện điều này thông qua 10 mục tiêu phản ánh tình trạng hiện tại và tình hình trong thời gian 5 năm. Để đạt được điều này, một loạt HĐ liên quan đến lĩnh vực biển thuộc đặc quyền kinh tế của Việt Nam cần phải được theo dõi. Trong số các HĐ đánh bắt (cả gần và xa bờ), nuôi trồng hải sản, ô nhiễm đất từ các HĐ sinh sống của con người, sản xuất công nông nghiệp, vận tải biển, sản xuất năng lượng, HĐ cảng và du lịch có thể là yếu tố góp phần chính làm tổn thất môi trường sống và giảm ĐDSH. Rõ ràng các sự kiện BĐKH cũng sẽ có tác động.
Mỗi mục tiêu được đo dựa theo 4 yếu tố
Nhìn vào bảng 1 có thể thấy, Việt Nam có điểm số thấp về các chỉ tiêu cung cấp thực phẩm; sản phẩm tự nhiên; du lịch và giải trí. Điều này nói lên điều gì?
10 mục tiêu/chỉ số OHI và điểm số của Việt Nam trong thang điểm 100 và xu hướng dự đoán trong 5 năm tới
Michael J. Akester
Điều phối viên dự án khu vực, Humboldt Current Large Marine Ecosystem GEG, đồng tài trợ Chile – Peru
(Còn nữa)