Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết theo tờ tin tức về an toàn thực phẩm Food Safety News (Mỹ), Thượng viện Mỹ vừa mới bỏ phiếu thông qua Luật Nông nghiệp Mỹ năm 2013 (ngày 10/6).
Tuy nhiên, Luật Nông nghiệp Mỹ 2013 lại không bao gồm một số đề xuất quan trọng về an toàn thực phẩm, trong đó có đề xuất của Nghị sĩ John McCain (bang Arizona) và Jeanne Shaheen (bang New Hampshire) về bãi bỏ chương trình thanh tra cá da trơn của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) đang gây tranh cãi.
Năm 2012, nghị sĩ John McCain và John Kerry (bang Massachusetts) đã trình bày dự luật bãi bỏ chương trình thanh tra cá da trơn của USDA tại thượng viện và được thông qua vào tháng 6-2012. Sang năm 2013, nhiều nghị sĩ tiếp tục yêu cầu bãi bỏ chương trình này. Ngày 21-3-2013, hai nghị sĩ John McCain và Jeanne Shaheen cùng tám nghị sĩ trong thượng viện đã đề xuất dự luật nhằm bãi bỏ chương trình thanh tra tất cả loài cá da trơn nhậ p khẩ u của USDA. Một dự luật tương tự cũng được hạ nghị sĩ Vicky Hartzler (bang Missouri) và Lucille Roybal-Allard (bang California) cùng 23 thành viên quốc hội đề xuất tại hạ viện và được Ủy ban Nông nghiệp Hạ viện thông qua vào tháng 5-2013.
Việc bãi bỏ chương trình thanh tra cũng nhận được nhiều ủng hộ trong giới chính trị khi có hơn 70 nghị sĩ phản đối chương trình. Ngay chính dự thảo ngân sách tài chính năm 2014 của Tổng thống Barack Obama cũng đề nghị bãi bỏ chương trình thanh tra cá da trơn để tránh chồng chéo trong quản lý giữa Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), Cục Nghề cá biển Quốc gia (NMFS), USDA, đồng thời tiết kiệm khoản ngân sách 14 triệu USD trong năm tới.
Theo một số nghị sĩ Mỹ, trong thời điểm khó khăn về ngân sách nhưng các nhà quyết sách vẫn từ chối tiến hành một cuộc bỏ phiếu đơn giản cho đề xuất bãi bỏ chương trình quản lý chồng chéo, lãng phí tiền thuế của dân mà chỉ phục vụ cho lợi ích của một bộ phận người nuôi cá da trơn ở miền Nam đất nước. Họ cảnh báo chính sách thanh tra này có thể khiến các nhà xuất khẩu thịt bò của Mỹ bị trả đũa tại thị trường nước ngoài.
Ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP, cho rằng việc Thượng viện Mỹ không đưa ra biểu quyết đối với đề xuất bãi bỏ chương trình thanh tra cá da trơn thể hiện sự không nhất quán của các nhà làm luật Mỹ. Bởi đề xuất này đã được chính thượng viện tán thành vào năm 2012, mới đây còn được Ủy ban Nông nghiệp Hạ viện thông qua nhưng cuối cùng lại không có được một cuộc biểu quyết thực sự trong quá trình thông qua Luật Nông nghiệp Mỹ 2013 của thượng viện.
Điều này sẽ tiếp tục gây thêm khó khăn cho xuất khẩu cá tra, ba sa của Việt Nam vào Mỹ, vốn đang gặp khó vì thuế chống phá giá, chống trợ cấp.
Sáu tháng đầu năm 2013, lần đầu tiên giá trị xuất khẩu cá tra thấp hơn giá trị xuất khẩu của hải sản và tôm chỉ ở mức 800 triệu USD. Xuất khẩu hải sản và tôm dự kiến sẽ đạt hơn 2 tỉ USD. Đại diện VASEP cho biết sáu tháng cuối năm nay xuất khẩu sẽ tiếp tục gặp khó.