Bạc Liêu: Tạo đột phá trong tái cơ cấu ngành thủy sản

Giàu tiềm năng

Bạc Liêu có tổng diện tích nuôi trồng thủy sản khoảng 127.451 ha, được chia thành hai vùng sinh thái khác nhau: Vùng phía Nam Quốc lộ 1A nuôi chủ yếu tôm thâm canh – bán thâm canh (TC-BTC) và quảng canh cải tiến kết hợp (QCCT-KH) khoảng 86.200 ha ; vùng phía Bắc Quốc lộ nuôi chủ yếu QCCT-KH, tôm – lúa, tôm càng xanh – lúa và cá nước ngọt khoảng 41.251 ha. 

Tuy nhiên, lĩnh vực nuôi trồng thủy sản  (NTTS) vẫn còn nhiều tồn tại về công tác quy hoạch, phát triển hạ tầng, quản lý môi trường, kiểm soát dịch bệnh, các dịch vụ về vốn, giống, kỹ thuật… Chính vì vậy, việc thực hiện và đẩy mạnh tái cơ cấu ngành thủy sản theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 là rất cần thiết, nhằm tạo điều kiện thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển ổn định, nâng cao mức sống của người dân. 

Tái cơ cấu nhiều mặt

Về xây dựng các vùng NTTS tập trung: Hình thành vùng nuôi trồng thủy sản tập trung với diện tích canh tác 127.436 ha (trong đó nuôi tôm TC-BTC 16.201 ha; tôm – lúa 29.700 ha và các hình thức nuôi khác 81.535 ha); nuôi nghêu, sò trên đất bãi bồi ven biển 680 ha và phát triển nghề nuôi cá chình ở những nơi có điều kiện gắn với chế biến xuất khẩu.

Xác định đối tượng NTTS và bố trí sản xuất theo lợi thế của từng vùng: xác định được các đối tượng NTTS chủ lực gồm: Tôm sú, TTCT, cua biển; Đồng thời, phát triển ổn định, bền vững mô hình nuôi tôm sạch tại các vùng sinh thái đặc trưng như: Mô hình tôm – rừng, rừng – tôm (4.725 ha) ở vùng phía Nam Quốc lộ 1A và mô hình tôm – lúa (29.700 ha) ở Tiểu vùng chuyển đổi sản xuất phía Bắc Quốc lộ 1A của tỉnh, nhằm giữ lợi thế cạnh tranh và thị trường xuất khẩu tôm sú, tôm thẻ chân trắng trên thế giới.

Nuôi tôm công nghệ cao trong nhà kín tại Bạc Liêu – Ảnh: Trần Thiện

Thực hiện tái cơ cấu theo chuỗi giá trị sản phẩm thủy sản (từ ao, đầm nuôi trồng thủy sản đến bàn ăn), truy nguyên nguồn gốc trong NTTS: Công ty TNHH MTV Chế biến thủy hải sản XNK Thiên Phú triển khai thực hiện năm 2015 là 200 ha, bao tiêu sản phẩm với giá cao hơn thị trường 10.000 – 15.000 đồng/kg.

Nâng cao giá trị sản phẩm: Từng bước thực hiện chuyển dịch từ phát triển theo chiều rộng lấy số lượng làm mục tiêu phấn đấu sang nâng cao chất lượng, sản xuất có hàm lượng khoa học công nghệ cao, sử dụng công nghệ sạch, thân thiện với môi trường, có năng suất và giá trị gia tăng cao. 

Tập trung nhiều giải pháp

Để đạt được mục tiêu tái cơ cấu hiệu quả, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm phù hợp với yêu cầu của thị trường; đồng thời, khắc phục những hạn chế, tồn tại cần tập trung vào các giải pháp cụ thể sau:

Về đầu tư: Chương trình hạ tầng nuôi trồng thủy sản với tổng nhu cầu vốn đầu tư giai đoạn 2016 – 2020: 3.613.920 triệu đồng (trong đó vốn ngân sách Nhà nước 2.810.100 triệu đồng, vốn xổ số kiến thiết 138.720 triệu đồng, vốn khác 665.100 triệu đồng). Ưu tiên ngân sách đầu tư xây dựng hoàn chỉnh kết cấu hạ tầng (thủy lợi, giao thông, lưới điện, chợ thủy sản đầu mối) phục vụ NTTS, nhất là các vùng nuôi tôm TC-BTC tập trung, đảm bảo các điều kiện nuôi thâm canh, an toàn dịch bệnh với quy mô 15.000 – 20.000 ha

Về tổ chức sản xuất: Tổ chức lại sản xuất các vùng NTTS, đặc biệt đối với vùng nuôi các đối tượng chủ lực theo hướng tạo mối liên kết chặt chẽ, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa người nuôi với doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản; đồng thời đẩy mạnh thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nghề nuôi, đa dạng hóa đối tượng nuôi và phương pháp nuôi; khuyến khích nuôi công nghiệp, quy trình thực hành nông nghiệp tốt (VietGAP, GlobalGAP), áp dụng công nghệ cao, từng bước đưa ngành nuôi tôm của tỉnh đi theo hướng công nghệ cao…

Về khoa học công nghệ: Tăng cường phát triển công nghệ NTTS sản theo hướng thâm canh và công nghệ cao. Đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong NTTS đến người dân kịp thời thông qua các hình thức: xây dựng, chuyển giao nhân rộng các mô hình sản xuất có hiệu quả.

Đào tạo nguồn nhân lực: Xây dựng chính sách đào tạo nguồn, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao cho lĩnh vực nuôi thủy sản. Đào tạo cán bộ chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã giỏi về lý thuyết thành thạo về thực hành.

Xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu và quản lý chất lượng sản phẩm: Đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu, tìm hiểu các thị trường, xúc tiến thương mại gắn với từng đối tượng nuôi cụ thể như: Tôm sú, TTCT, cua…; tăng cường phối hợp, liên kết phát triển thị trường tiêu thụ nội địa (kết nối hệ thống các chợ đầu mối, hình thành kênh phân phối hàng thủy sản từ người sản xuất, doanh nghiệp đến các chợ, các siêu thị), mở rộng thị trường xuất khẩu sang các vùng Đông Âu, Bắc Âu, Trung Đông, châu Phi, Bắc Mỹ, Nam Mỹ và châu Á bên cạnh thị trường xuất khẩu truyền thống.

Hoàn thiện cơ chế chính sách: Tiếp tục rà soát, sửa đổi bổ sung các cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền của tỉnh để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các tổ chức, cá nhân vào đầu tư nuôi trồng thủy sản trên địa bàn.