Cá ngừ Việt Nam trông chờ thị trường EU

Cơ hội lớn

Theo cam kết trong EVFTA, ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực, EU sẽ xóa bỏ thuế quan cho các sản phẩm cá ngừ tươi sống và đông lạnh (trừ thăn/fillet cá ngừ đông lạnh mã HS0304). Đối với các sản phẩm thăn/ fillet cá ngừ đông lạnh mã HS030487, EU sẽ xóa bỏ thuế quan cho Việt Nam theo lộ trình 3 năm. Với các sản phẩm thăn/ fillet cá ngừ hấp (nguyên liệu để sản xuất cá ngừ đóng hộp), EU sẽ xóa bỏ thuế quan cho Việt Nam theo lộ trình 7 năm, từ mức thuế cơ bản 24%. Riêng các sản phẩm cá ngừ chế biến đóng hộp (như cá ngừ ngâm dầu đóng hộp, đóng túi, các sản phẩm cá thuộc họ cá ngừ đóng hộp…), EU sẽ miễn thuế cho Việt Nam trong mức hạn ngạch 11.500 tấn/năm.

Các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam chủ yếu cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại đến từ Ecuador, Thái Lan, Indonesia và Philippines. Việt Nam đang khó cạnh tranh được với các nước, nguyên nhân là do sản lượng đánh bắt, quy mô và năng lực sản xuất cá ngừ của các nước này hơn hẳn chúng ta.

Ảnh minh họa

Ngoài ra, Việt Nam cũng khó cạnh tranh được với Philippines và Ecuador do họ được hưởng ưu đãi về thuế quan, trong khi cá ngừ Việt Nam không có ưu đãi. Vì thủy sản Việt Nam được xem là đạt ngưỡng “trưởng thành” theo quy định Hệ thống Ưu đãi Thuế quan phổ cập (GSP), tức là nhóm các mặt hàng có khối lượng giá trị xuất khẩu tương đối cao sang EU trong những năm qua. Do đó, các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam phải chịu mức thuế cao, hơn 20,5%. Điều này đã làm giảm khả năng cạnh tranh của các sản phẩm cá ngừ nước ta.

Khai phá thị trường

EVFTA được ký kết dự báo mang đến nhiều cơ hội cho ngành cá ngừ Việt Nam trong việc khai phá thị trường. Các doanh nghiệp cá ngừ Việt Nam đang rất trông chờ điều này, đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất cá ngừ đóng hộp, dòng sản phẩm Việt Nam đang không thể cạnh tranh được với sản phẩm của Philippines hay Ecuador do thuế cao trên thị trường EU.

Theo đó,  EVFTA giúp mặt hàng cá ngừ của Việt Nam sẽ có lợi thế về thuế so với các nước như Thái Lan hay Trung Quốc, các nước đối thủ lớn của Việt Nam đang nắm giữ thị phần xuất khẩu lớn tại EU nhưng đều chưa ký kết FTA với EU.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trước mắt, tình hình dịch bệnh COVID-19 tại các thị trường xuất khẩu lớn vẫn tiến triển xấu sẽ khiến cho thị trường cá ngừ thế giới tiếp tục biến động. Nhu cầu tiêu thụ cá ngừ đóng hộp tại các thị trường sẽ còn tăng.

Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của dịch bệnh, thu nhập của người dân tại các thị trường bị ảnh hưởng, nên xu hướng tìm kiếm các sản phẩm thay thế giá rẻ như các sản phẩm cá thuộc họ cá ngừ đóng hộp hay đóng túi sẽ được ưa chuộng hơn. Điều này sẽ tác động tới xu hướng nhập khẩu cá ngừ tại các thị trường trong những tháng tới. Chính vì vậy, doanh nghiệp cần theo sát thị trường để có những điều chỉnh thích hợp.