Hiện nay, giá cá điêu hồng nuôi bè ở Tiền Giang được các thương lái thu mua với giá 34.500 – 35.000 đồng/kg (tùy theo loại và cách bắt cá). Với giá cá trên thị trường thời điểm này, nông dân nuôi cá điêu hồng trên bè có thể lãi từ 10 – 15 triệu đồng/bè sau 6 tháng nuôi cá. Tuy nhiên, để nghề nuôi cá bè phát triển bền vững cần phải thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ.
Giá cá thịt có xu hướng tăng
Những ngày gần đây, giá cá điêu hồng nuôi bè nằm ở mức cao hơn giá thành sản xuất và có xu hướng tăng nhẹ nên nông dân nuôi cá làng bè yên tâm sản xuất.
Ông Phan Thế Nhân, nông dân có 5 bè nuôi cá điêu hồng ở xã Thới Sơn, Tp Mỹ Tho (Tiền Giang) cho biết mấy ngày nay thương lái thu mua cá điêu hồng thường xuyên tìm đến làng bè hoặc liên lạc với chủ bè để hỏi thu mua cá điêu hồng chở về Tp Hồ Chí Minh và phân phối đi các tỉnh miền Trung, miền Bắc tiêu thụ.
Hiện nay, cá điêu hồng loại 500 – 700 gram/con được thương lái thu mua với giá 35.000 đồng/kg nếu bắt bằng ghe đục (ghe có khoang thông đáy bằng lưới để chứa cá), còn nếu bằng cá oxy (cá sống đựng trong bao nilong có bơm oxy) được thu mua với giá 35.500 đồng/kg. Tính ra giá cá thời điểm này đã tăng 1.000 đồng/kg so với nửa tháng trước.
Theo ông Nhân, giá cá điêu hồng có xu hướng tăng trở lại trong thời gian gần đây là do sản lượng cá điêu hồng tới lứa thu hoạch đã giảm mạnh. Hiện nay chỉ còn một số ít bè có cá lớn và lượng bè thả cá cũng ít so với năm ngoái do nông dân nuôi cá bè lo sợ giá cá không ổn định, thua lỗ. Bên cạnh đó, do gần đây các đại lý không còn cho nông dân làng bè nợ tiền thức ăn cá như các năm trước nên khả năng đầu tư của nông dân nuôi cá điêu hồng trên bè cũng hạn chế.
Số liệu thống kê của Chi cục Thủy sản Tiền Giang cũng cho thấy hiện nay toàn tỉnh có 1.019 bè cá đang thả nuôi trong tổng số 1.279 bè cá đang neo đậu (chiếm 76,7%), chủ yếu là nuôi cá điêu hồng. Từ đầu năm đến nay, bà con nông dân đã thả nuôi mới 666 bè với 13,7 triệu giống và thu hoạch 671 bè với sản lượng 3.936,5 tấn.
Ông Nguyễn Văn Ru, nông dân có nhiều kinh nghiệm nuôi cá bè ở xã Ngũ Hiệp, huyện Cai Lậy (Tiền Giang) cho biết chi phí nuôi cá điêu hồng trên bè hiện nay ở mức 32.000 – 33.000 đồng/kg, tăng 2.000 – 3.000 đồng/kg so với năm ngoái. Nguyên nhân chủ yếu do giá thức ăn thủy sản tăng cao nhưng chất lượng giảm khiến hệ số thức ăn nuôi cá tăng lên từ 1,7 – 1,8 trong những năm trước lên tới 2,1 (cần 2,1 kg thức ăn tạo ra 1 kg cá). Bên cạnh đó, chất lượng cá giống ngày càng giảm, dịch bệnh ngày càng tăng dẫn đến tỷ lệ hao hụt cá giống cao.
Với năng suất nuôi cá điêu hồng lồng bè bình quân trên 5 tấn/ha và giá bán cá hiện nay, người nuôi cá điêu hồng ở Tiền Giang có thể lãi từ 10 – 20 triệu đồng/bè (tùy theo chất lượng cá giống và kỹ thuật nuôi). Thông thường mỗi nông dân có từ 3 – 5 bè thì lợi nhuận đem lại từ nuôi cá điêu hồng trên bè sau 6 – 7 tháng nuôi cũng đạt gần 100 triệu đồng.
Dịch bệnh ngày càng tăng
Mặc dù, giá cá điêu hồng hiện nay chưa đem lại mức lợi nhuận cao cho nông dân nhưng cũng đảm bảo khả năng tái sản xuất. Tuy nhiên, hiện nay nông dân nuôi cá bè đang đối diện với nguy cơ dịch bệnh làm cá chết nhiều so với cùng thời điểm năm ngoái.
Ông Lê Thanh Tùng, nông dân nuôi cá bè ở xã Thới Sơn, Tp Mỹ Tho (Tiền Giang) cho biết những ngày gần đây cá điêu hồng nuôi bè chết rất nhiều, thậm chí cá lớn cũng chết nên sản lượng cá giảm và đây cũng là nguyên khiến giá cá nhích lên gần đây. Nếu như thời điểm này các năm trước, cá loại 400 – 500 gram/con chỉ chết 3 – 5 con/bè thì những ngày qua tỷ lệ cá chết tăng gấp đôi, gấp ba lần.
“Chúng tôi đã đo môi trường nước và quan sát thấy cũng không có gì bất thường. Do đó chúng tôi tiếp tục lấy mẫu cá để kiểm tra ký sinh trùng và nồng độ vi khuẩn để xác định tác nhân gây chết cá chính xác để có biện pháp phòng trị thích hợp”, ông Tùng cho hay.
Trước tình hình dịch bệnh trên cá điêu hồng gia tăng, nhiều nông dân nuôi cá điêu hồng trên bè ở Tp Mỹ Tho cũng đề nghị ngành chức năng cần có kế hoạch quan trắc mầm bệnh bên cạnh công tác quan trắc môi trường từ trước tới nay đối với vùng nuôi cá bè để hỗ trợ cho nông dân trong việc điều trị bệnh cá nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động nuôi cá điêu hồng của làng bè.
Giá cá giống ổn định
Mặc dù, gần đây giá của cá điêu hồng thương phẩm có xu hướng tăng nhưng nhu cầu thả cá giống của nông dân cũng không cao do lo sợ giá cả bấp bênh nên giá cá điêu hồng giống trong thời gian gần đây vẫn không tăng. Ông Lê Văn Bảy, nông dân ương cá điêu hồng giống ở xã Nhị Mỹ, huyện Cai Lậy (Tiền Giang) cho biết, hiện nay, giá cá điêu hồng giống loại 30 – 50 con/kg vận chuyển đến tận bè có giá 30.000 – 32.000 đồng/kg.
Theo nhiều nông dân ương cá giống, cá điêu hồng giống thường được ương trong ao đất với diện tích ương từ 500 m2 đến vài ngàn m2, độ sâu từ 1 – 1,2 m, mật độ thả 100 – 150 cá bột/m2. Cá bột thường được cho ăn bằng thức ăn công nghiệp độ đạm từ 26 – 35%, hoặc thức ăn tự chế. Sau khoảng 2,5 tháng ương thì cá bột phát triển thành cá giống đạt cỡ 30 – 50 con/kg với tỷ lệ hao hụt suốt thời gian ương khoảng 30 – 40%.
Khi thu hoạch, mỗi hecta ao ương có thể đạt từ 400 – 450 kg cá giống. Với chi phí đầu vào như hiện nay, giá thành ương cá giống khoảng 23.000 đồng/kg. Tính ra mỗi vụ ương 2,5 tháng, người ương cá điêu hồng giống lãi từ 17.000 – 19.000 đồng/kg (khoảng 70 – 85 triệu đồng/ha).
Theo số liệu thống kê các Phòng Nông nghiệp và PTNT các huyện, toàn tỉnh Tiền Giang hiện có khoảng 170 hộ ương cá điêu hồng giống trên diện tích ao ương khoảng 50 ha, tập trung nhiều nhất ở hai huyện Cai Lậy và Cái Bè với sản lượng khoảng 150 triệu con cá điêu hồng giống mỗi năm không chỉ đáp ứng nhu cầu nuôi của làng bè trong tỉnh mà còn bán cho các tỉnh lân cận như: Bến Tre, Vĩnh Long,… để nuôi bè lẫn nuôi ao.
Những năm gần đây, nông dân ương cá giống và nuôi cá điêu hồng thương phẩm luôn phập phồng do giá cả đầu ra thất thường, có thời gian dài giá cá nằm ở mức thấp. Thiết nghĩ, để nghề nuôi cá bè phát triển bền vững hơn trong thời gian tới, Nhà nước cần phải có cách làm bài bản hơn bằng cách quy hoạch tổng thể và gắn quy hoạch vùng nuôi với nhu cầu thị trường; quan trắc dịch bệnh kết hợp với quan trắc môi trường vùng nuôi cá bè tập trung. Đồng thời có giải pháp quản lý và nhất là cần có sự chia sẻ thông tin, liên kết sản xuất và tiêu thụ cá điêu hồng nuôi bè giữa các tỉnh trong khu vực ĐBSCL với nhau và thị trường TP Hồ Chí Minh.