(TSVN) – Trong những năm qua ngành nuôi tôm đã hình thành nhiều mô hình nuôi tôm công nghệ cao, tôm nuôi mật độ cao 200 – 300 con/m2 nước, góp phần đáng kể trong việc tăng sản lượng tôm nuôi khi thu hoạch.
Tuy nhiên, bệnh dịch trên tôm không giảm, các bệnh như: đốm trắng (WSSV), phân trắng (WFD) hàng năm đều xảy ra trên tôm nuôi. Đặc biệt các vụ nuôi 2022, tôm nuôi lại xảy ra hiện tượng tôm chậm lớn, lệch cỡ, mềm vỏ và ngày một lan rộng nhất là tôm nuôi sau 1 hoặc 2 tháng tuổi, càng nuôi tốc độ tăng trưởng càng chậm. Tôm có dấu hiệu chết rải rác. Quan sát tôm nuôi thấy đường ruột trống, hệ thống gan tụy mờ nhạt… rất nhiều hồ tôm phải thu hoạch sớm hoặc xả bỏ (nếu tôm quá nhỏ).
Trong hội thảo khoa học ở “Diễn đàn tôm Việt 2022” do Hội Nghề cá Việt Nam, Tổng cục Thủy sản tổ chức; TS Trần Hữu Lộc, Giám đốc ShrimpVet Lab cho biết, hiện tại không riêng Việt Nam mà Thái Lan, Ấn Độ… cũng xảy ra hiện tượng tôm nuôi chậm lớn, ngừng lớn gây thiệt hại lớn cho ngành nuôi tôm. Hiện tượng tôm nuôi chậm lớn có nhiều nguyên nhân: Nổi cộm hiện nay là tôm nhiễm vi bào tử trùng Enterocytozoon hepatopenaei (viết tắt EHP) với mật độ cao, vi bào tử không những ký sinh trong ruột mà còn xâm nhập ký sinh trong hệ thống ống gan tụy làm quá trình tiêu hóa, quá trình biến dưỡng, hấp thu thức ăn của tôm nuôi bị ảnh hưởng do vậy tôm hấp thu kém chất dinh dưỡng để nuôi cơ thể, nên tôm bị chậm lớn, mềm vỏ, lệch cỡ….
Con đường lây truyền bệnh vi bào tử trùng (EHP): có 3 tác nhân chính.
– Tôm giống bị nhiễm bệnh EHP: Do tôm bố mẹ bị nhiễm bệnh từ nguồn thức ăn tươi sống lây sang ấu trùng tôm.
– Nhiễm từ tôm nuôi: Do tôm sống khỏe mạnh ăn tôm yếu chết hoặc phân tôm bị nhiễm bệnh EHP;
– Tôm bị nhiễm từ môi trường ao nuôi bị nhiễm EHP: Do vệ sinh ao hồ không sạch mầm bệnh.
Giải pháp khắc phục tổng hợp
Giải pháp hữu hiệu trong việc điều trị các bệnh (virus, vi khuẩn, vi bào tử trùng…) trên tôm chính là phòng bệnh. Người nuôi cần làm tốt các khâu sau để ngăn chặn, loại bỏ mầm bệnh từ xa thì bệnh khó xâm nhập lây lan cho tôm nuôi.
– Chọn tôm giống sản xuất ở trại giống uy tín, có nguồn gốc rõ ràng
– Chọn tôm giống khỏe mạnh sạch bệnh, màu sắc tự nhiên
– Sốc tôm giống qua nước ngọt hoặc sốc qua formalin để đánh giá tôm khỏe mạnh
– Xét nghiệm tôm giống PCR: xét nghiệm các chỉ tiêu như virus WSSV, vi bào tử trùng EHP, vi khuẩn gây hoại tử gan tụy cấp EMS… âm tính.
thả giống
– Vệ sinh kỹ ao hồ, loại bỏ mầm bệnh ao nuôi tôm bằng vôi nung CaO, và thuốc khử trùng;
– Nguồn nước nuôi tôm sau khi diệt mầm bệnh, được bổ sung khoáng chất và cấy vi sinh tạo môi trường chuẩn thích hợp cho tôm nuôi;
– Trong quá trình nuôi tôm luôn duy trì nguồn nước đạt chuẩn sẵn sàng để cấp bổ sung cho ao tôm mỗi ngày sau khi xiphong nước ao nuôi tôm.
Trong quá trình nuôi tôm, cần theo dõi lượng thức ăn cho phù hợp tránh cho ăn dư thừa. Thức ăn nên bổ sung thêm ngay từ đầu Vitamin C liều 1 g/kg thức ăn, BIO ACTIVIT (là sản phẩm sinh học chứa thành phần Beta glucan và Mannan) liều 10 ml/kg thức ăn; giúp tôm tăng sức đề kháng, tăng cường hệ miễn dịch, tăng khả năng phòng vệ cơ thể. Ngoài ra, men vi sinh có lợi đường ruột BIOYME for shrimp cũng như BIO HEPATOL PLUS (thành phần Choline, Betaine, Sorbitol, Methionine… giúp tăng cường chức năng gan, phục hồi bảo vệ tế bào gan tụy) cần bổ sung cho tôm ăn thường xuyên giúp tôm phòng bệnh đường ruột, bảo vệ gan tụy, giúp tôm hấp thu tốt thức ăn, tôm mau lớn.
Thường xuyên theo dõi các yếu tố môi trường như: ôxy hòa tan, pH, độ kiềm, khí độc… để kịp thời điều chỉnh về ngưỡng phù hợp cho tôm tăng trưởng phát triển như Oxygen luôn duy trì >5 ppm, pH (7,8 – 8,2), kiềm (140 – 180), NH3 <0,2 mg/l, NO2 <0,4 mg/l… Tăng cường xiphong ngày 2 – 3 lần (nếu nuôi tôm mật độ cao >200 con/m3 nước), nhằm loại bỏ phân tôm, xác tôm và các chất bài thải khác giúp nước ao nuôi luôn sạch, hạn chế thấp nhất vi bào tử trùng tồn tại trong ao tôm. Bên cạnh cung cấp nước mới bổ sung, cung cấp ôxy hòa tan, tạt bổ sung khoáng chất BIO MINERALS NEW và vi sinh BIO SUPER BAC cho ao tôm… nhằm ổn định hệ đệm giúp tôm tăng trưởng phát triển, lướt qua bệnh tật.
Môi trường nuôi tốt, giống tôm sạch bệnh, dinh dưỡng tốt, tôm sẽ khỏe mạnh, lướt qua bệnh tật, tôm nuôi sẽ đạt năng suất cao.
Đặng Hồng Đức
Cố vấn kỹ thuật Công ty Bio-Pharmachemie