Thị trường tôm cuối năm: Chạy đua “chớp” cơ hội

Các phản hồi từ nhiều cuộc khảo sát tại Ecuador cho thấy, nhu cầu tiêu thụ tôm Ecuador của thị trường Trung Quốc tiếp tục giảm trong năm 2025. Tuy nhiên, sức mua của Trung Quốc có thể cải thiện tích cực hơn nếu chính phủ triển khai gói kích cầu 10 nghìn tỷ Nhân dân tệ. Trong khi đó, Brazil, khác với Ecuador, có thị trường nội địa mạnh đối với mặt hàng rô phi, tôm, và cá hồi. Kinh tế Brazil đang ổn định và sản lượng tôm được kỳ vọng tăng trưởng 10%.

Trong khi ngành tôm Mexico được dự báo tăng trưởng chậm, thì ngành tôm Venezuela, nơi đến 90% sản lượng tôm được sản xuất bởi Grupo Lamar, đang đi lên mạnh mẽ, đặc biệt tại các thị trường Tây Ban Nha và Pháp. Các quốc gia còn lại, gồm Peru, Honduras và Guatemala, đang gặp khó khăn lớn với giá tôm thấp. Rõ ràng, ngành tôm đang dần trở thành một cuộc chơi quy mô và thật khó để các doanh nghiệp nhỏ có thể cạnh tranh lâu dài với mức giá thấp.

Các nhà sản xuất tôm châu Á cũng trải qua một năm đầy khó khăn. Theo thông tin từ các cuộc khảo sát, sản lượng tôm Ấn Độ giảm 4% trong năm 2023 và dự kiến giảm thêm 3% trong năm nay, nhưng sẽ phục hồi vào năm 2025. Tuy nhiên, con số dự báo cho năm 2024 cần được điều chỉnh. Dựa trên số liệu xuất khẩu, xuất khẩu tôm của Ấn Độ thực tế đã ổn định hoặc có xu hướng tăng nhẹ.

Trong vài năm qua, đã có những dự đoán sự phục hồi của nghề nuôi tôm sú ở châu Á. Theo khảo sát, xu hướng này đang ngày càng rõ ràng với mức tăng trưởng 3,2% trong năm 2023, và dự báo tăng trưởng lần lượt 9% vào năm 2024 và 7% vào năm 2025. Tuy nhiên, quy mô ngành tôm sú còn khá khiêm tốn, chỉ chiếm khoảng 10% trong tổng sản lượng 6 triệu tấn. Trong khi đó, ngành tôm càng xanh với quy mô 5% tổng diện tích nuôi tôm toàn cầu từng chứng kiến tăng trưởng đầy hứa hẹn trong quá khứ, nhưng có khả năng suy giảm trong năm nay và năm tới. Ba thị trường chính của mặt hàng tôm càng xanh gồm Trung Quốc, Mỹ và châu Âu đều giảm sút trong năm 2023 và 2024.

Nhìn chung, nhu cầu tiêu thụ tôm tại châu Âu và Bắc Mỹ đang có dấu hiệu phục hồi tích cực. Các nhà bán lẻ cuối cùng cũng đã giảm giá tôm sau một thời gian dài duy trì mức cao. Cùng đó, lạm phát đã được kiểm soát tốt hơn và người dân bắt đầu mua sắm nhiều hơn. Mặt khác, nhu cầu từ Trung Quốc yếu hơn nhiều so với dự đoán và điều này đi ngược lại với xu hướng dài hạn, vì trước đây người Trung Quốc tiêu thụ tôm nhiều hơn từ 5, 6 đến 7% mỗi năm.

Kết quả, các nhà xuất khẩu tôm Ecuador – những người từng nhận định Trung Quốc là thị trường truyền thống sẽ có xu hướng chuyển sang thị trường châu Âu cũng như Mỹ. Động lực phía sau những sự chuyển hướng này là quyết định gần đây của Mỹ trong việc hủy bỏ các khoản thuế chống trợ cấp (CVDs) mà họ định áp đặt lên công ty tôm lớn nhất của Ecuador, Santa Priscila. Đây sẽ là một đòn giáng nữa đối với các quốc gia như Ấn Độ và Indonesia, không chỉ có chi phí sản xuất cao hơn mà còn bị tác động bởi các khoản thuế CVDs.