Thời gian qua, ngư dân tại 9 xã bãi ngang thuộc 3 huyện: Lộc Hà, Thạch Hà, Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) bức xúc trước tình trạng có nhiều tàu cá công suất lớn hoạt động gần bờ, khai thác hải sản theo kiểu “tận diệt”, tàn phá môi trường sinh thái ven biển làm ảnh hưởng đến sản xuất, cũng như đời sống của người dân ven biển.
Không những chỉ phá hoại ngư trường mà các tàu cá trên còn làm hư hại phương tiện và ngư cụ đánh bắt ven biển của người dân. Thiệt hại về ngư cụ được ước tính lên đến hàng trăm triệu đồng.
Ngang nhiên lấn chiếm ngư trường
Theo giới thiệu của cán bộ, chiến sĩ Đồn BP Cửa Sót, BĐBP Hà Tĩnh, chúng tôi tìm gặp những người dân thuộc các xã bãi ngang, địa bàn chịu ảnh hưởng nặng nề của những đợt “giã cào” hoạt động mạnh. Bà con vẫn không quên được ký ức khiếp sợ khi tận mắt chứng kiến tàu giã cào đến từ các tỉnh: Nghệ An, Thanh Hóa, Quảng Ngãi ngang nhiên đánh bắt liên tục trong ngư trường cấm ven bờ. Những con tàu nói trên có công suất lớn từ 150 đến 300CV (theo Nghị định 33, những tàu có công suất trên 90CV không được hoạt động khai thác ở ngư trường ven bờ). Ngư dân các xã bãi ngang rất bức xúc trước vụ việc tàu ngoại tỉnh hoạt động sai ngư trường, thậm chí còn làm hỏng phương tiện và ngư cụ đánh bắt của bà con.
Tàu tuần tra BĐBP trên đường truy quét các phương tiện hành nghề trái phép trên biển.
Xóm Bắc Lạc, xã Thạch Lạc (huyện Lộc Hà) là nơi ngư dân chịu nhiều thiệt hại nhất. Anh Nguyễn Văn Thương vẫn còn bàng hoàng khi hàng ngàn mét lưới đánh bắt của gia đình phút chốc bị giã cào phá hủy. “Mấy ngày trước đây, khi các tàu có công suất lớn của Thanh Hóa cuốn lưới đi, tôi nhanh chóng cho thuyền đuổi theo để xin lại. Thế nhưng, khi vừa gần tiếp cận thì đã bị một ngư dân đi trên tàu dùng đá tấn công. Thiệt hại từ đầu năm đến nay của gia đình tôi ước chừng trên 50 triệu đồng” – Anh Thương bức xúc.
Hơn ai hết, ông Trần Trọng Phước, ngụ tại xóm Liên Tân, xã Thạch Kim (Lộc Hà) là người nhiều lần chứng kiến tàu giã cào hoạt động, làm hỏng ngư cụ của bà con quanh vùng. Là gia đình có 3 đời trong nghề đánh bắt hải sản, riêng ông Phước đã có 40 năm kinh nghiệm trong nghề, nhưng vẫn hết sức hoang mang khi tàu giã cào hoạt động ngang ngược như vậy. Ông Phước cho biết: “Thấy tàu giã cào hoạt động trong khu vực đánh bắt truyền thống, chúng tôi rất bức xúc. Chưa khi nào mà công việc đánh bắt của ngư dân trong xã lại khó khăn như thế, ngư cụ mới mua sắm lại cũng bị làm hỏng hoặc mất cắp khiến mọi người rất hoang mang không dám ra khơi nữa”.
Cần có chế tài xử lý nghiêm khắc
Trước sự xâm hại ngang nhiên của tàu cá giã cào công suất lớn ngoại tỉnh, ngư dân bãi ngang đã viết đơn gửi đến các cơ quan chức năng đề nghị can thiệp, giúp đỡ. Nhận được sự phản ánh của người dân, Bộ Chỉ huy BĐBP Hà Tĩnh chỉ đạo Đồn BP Cửa Sót phải làm rõ vụ việc nêu trên để ngư dân yên tâm, tiếp tục ra khơi khai thác hải sản. Đại úy Hoàng Minh Thảo, Đồn trưởng Đồn BP Cửa Sót cho biết: “Thời gian qua, thông tin về các tàu giã cào ngoại tỉnh công suất lớn hoạt động tại vùng biển thuộc các xã bãi ngang là có thật. Các tàu có công suất lớn trên 90CV hoạt động sai ngư trường đã làm ảnh hưởng tới công việc đánh bắt cũng như phá hủy nhiều ngư cụ của người dân”.
Phối hợp với lực lượng Công an huyện và ngư dân các xã bãi ngang, cán bộ, chiến sĩ Đồn BP Cửa Sót đã có nhiều biện pháp tiếp cận khu vực bãi ngang khi có tàu giã cào hoạt động và đã dùng các biện pháp như xua đuổi, răn đe, ngăn chặn. Tuy vậy, kết quả ban đầu lại không như ý muốn. Mặc dù thấy tàu tuần tra của BĐBP, nhưng những “chiến thuyền” này không những không dừng lại, mà còn hung hăng hơn, lao vào tàu tuần tra rồi mới tăng ga tẩu thoát. Những ngư dân ở trên tàu cá ngoại tỉnh còn được “trang bị” mìn, súng tự chế, sẵn sàng chống trả quyết liệt, khiến cho việc xua đuổi, tiếp cận tàu giã cào của lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn.
Trước sự hung hãn của tàu giã cào công suất lớn ngoại tỉnh, lực lượng chức năng đã đưa ra nhiều phương án phối hợp, kiên trì mật phục và đến ngày 9-7-2013, Đồn BP Cửa Sót mới bắt được 6 chiếc tàu giã cào công suất lớn do ngư dân ở Nghệ An điều khiển, đang hoạt động khai thác hải sản tại vùng biển thuộc các xã bãi ngang. Trước sự đấu tranh quyết liệt của lực lượng BĐBP và nhân dân, đến nay tình trạng tàu ngoại tỉnh vi phạm ngư trường đã giảm hẳn. Đại úy Hoàng Minh Thảo chia sẻ: “Sau những lần đấu tranh quyết liệt đó, đến nay, đơn vị đã ngăn chặn được nạn giã cào hủy diệt môi sinh, môi trường biển, lập lại được trật tự an ninh ở ngư trường đánh bắt ven bờ thuộc các xã bãi ngang. Người dân địa phương rất phấn khởi, nhiều người gửi thư cảm ơn cán bộ, chiến sỹ Đồn BP Cửa Sót vì đã có những biện pháp ngăn chặn kịp thời, giúp ngư dân yên tâm, tiếp tục ra khơi”.