Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về già hóa dân số

Tại hội thảo, Lãnh đạo Bộ Y tế và UNFPA tại Việt Nam nhấn mạnh: Để giải quyết những thách thức và tận dụng các cơ hội của thời kỳ già hóa dân số, chúng ta cần phải có nhiều nỗ lực hơn nữa trong việc đảm bảo đưa vấn đề già hóa và nhu cầu của người cao tuổi vào tất cả các chương trình và chính sách phát triển quốc gia.

Già hóa dân số đang diễn ra ở tất cả các khu vực và các quốc gia với các mức độ khác nhau. Quá trình già hóa diễn ra nhanh nhất ở các quốc gia đang phát triển. Trên thế giới, trong số 15 quốc gia có nhóm dân số cao tuổi trên 10 triệu người thì có tới 7 quốc gia đang phát triển. Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất ở châu Á, năm 2012, tỷ lệ người cao tuổi chiếm 10,2% tổng dân số.

Theo các chuyên gia, có nhiều thách thức đối với già hóa dân số cần được giải quyết, trong đó có vấn đề thu nhập không được đảm bảo, an sinh xã hội chưa đầy đủ, năng lực hạn chế của hệ thống y tế trong việc giải quyết một loạt các tồn tại mà người cao tuổi phải đối mặt, như nhân sự trong việc đáp ứng các nhu cầu về dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, cụ thể là chăm sóc lâu dài, và việc mang lại một môi trường thân thiện với người cao tuổi để khuyến khích sự tham gia tích cực của người cao tuổi vì một xã hội tốt đẹp hơn.

Theo số liệu Điều tra người cao tuổi Việt Nam năm 2011, 39% số người cao tuổi hiện vẫn đang làm việc, tỷ lệ người cao tuổi ở vùng nông thôn và phụ nữ cao tuổi tham gia vào lực lượng lao động cao hơn đáng kể so với người cao tuổi sinh sống tại các khu vực đô thị và nam giới cao tuổi. Tuy nhiên, hầu hết người cao tuổi đang tự tạo công ăn việc làm trong nông nghiệp với thu nhập thấp và không ổn định. 17,2% người cao tuổi thuộc diện nghèo. Phụ nữ cao tuổi, phụ nữ nông thôn và phụ nữ dân tộc thiểu số dễ rơi vào nghèo đói hơn so với nam giới.

Già hóa dân số cũng mang lại nhiều cơ hội và người cao tuổi đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ gia đình và cộng đồng. Chăm sóc người cao tuổi là một chính sách quan trọng mà Chính phủ Việt Nam đã nhấn mạnh trong tất cả các giai đoạn phát triển của đất nước. Sau khi Chương trình Hành động Quốc gia về Người cao tuổi giai đoạn 2012 – 2020 được phê duyệt năm 2012, các vấn đề liên quan đến người cao tuổi đã được đưa vào các chính sách và chương trình của Chính phủ. Tuy nhiên, vì nhóm dân số cao tuổi tiếp tục tăng nên Việt Nam cần có những chính sách, chiến lược kinh tế phù hợp để đảm bảo các vấn đề và nhu cầu của người cao tuổi được đưa vào các chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Kinh nghiệm của Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc, Đài Loan và Isarel, những vấn đề hiện đang xảy ra ở hầu hết các quốc gia già hóa như Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều quốc gia khác đã rút ra những bài học quý báu cho Việt Nam khi chuẩn bị các chiến lược, chính sách và chương trình ứng phó với vấn đề già hóa dân số. Việt Nam cần lập kế hoạch để có thể biến các thách thức thành cơ hội, giúp người cao tuổi sống khỏe, sống hạnh phúc và thúc đẩy họ tham gia các hoạt động xã hội, từ đó xã hội có thể được hưởng lợi từ những kiến thức, kinh nghiệm quý báu của người cao tuổi.

 “Người cao tuổi hiện nay chính là những người trẻ tuổi trước đây và những người trẻ tuổi ngày hôm nay sẽ là thế hệ người cao tuổi trong tương lai. Chính vì vậy, cần thiết phải đầu tư vào sức khỏe, giáo dục và công ăn việc làm phù hợp cho thanh niên. Khi nào chúng ta làm được điều này thì chúng ta sẽ giải quyết được những nhu cầu của các thế hệ người cao tuổi trong tương lai”, ông Arthur Erken – Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam nhấn mạnh.

Hội thảo đưa ra những khuyến nghị giúp định hướng trong tương lai mang lại một xã hội dành cho tất cả mọi người, trong đó cả thanh niên và người cao tuổi đều có được cơ hội đóng góp cũng như được hưởng những lợi ích từ quá trình phát triển này.