“Hủ tục” săn cá voi trên đảo Faroe

Truyền thống văn hóa hay tội ác?

Tôi đã từng chứng kiến cảnh một cậu bé mới 8 tuổi tự cầm con dao sắc lẹm để lấy đi mạng sống của một con cá voi vô tội. Cậu bé hào hứng giúp cha săn cá voi trong nghi lễ truyền thống tồn tại hàng ngàn năm trên đảo. Máu cá voi phun xối xả vào tóc và mặt cậu bé, trông cậu hệt như một chiến binh da đỏ Bắc Mỹ trước khi bước vào một cuộc chiến đẫm máu. Sự ấm nóng của dòng máu đỏ sẽ làm cậu nhớ mãi không quên, bới nó tương phản với cái lạnh thấu xương của vùng Bắc Đại Tây Dương thời gian đó.

Các tổ chức bảo tồn động vật thiên nhiên hoang dã đang ra sức kêu gọi toàn nhân loại bảo vệ cá heo, cá voi. Mọi hành vi giết hại, săn bắn trái phép đều bị lên án giống như một loại tội ác khó dung thứ. Trong vòng 2 tuần, những tình nguyện viên tổ chức bảo vệ động vật Sea Shepherd thực hiện chuyến đi vòng quanh nước Anh, kêu gọi sự hỗ trợ của toàn cộng đồng trong việc thực hiện chiến dịch xóa sổ tục săn cá voi tàn nhẫn trên đảo Faroe. Chiến dịch này đã thu hút sự quan tâm của các hãng truyền thông. Các đoạn video quay lại cảnh cá voi bị thảm sát đẫm máu được phát tán với tốc độ chóng mặt. Hình ảnh những chú cá voi đáng thương bị dồn vào bãi biển, giãy giụa tuyệt vọng trong mớ dây thừng to khỏe và móc kim loại sắc nhọn rồi lịm dần sau vết cắt đứt xương sống ám ảnh cư dân toàn thế giới, đặc biệt là những người yêu động vật.

Cần được bảo vệ

Nhiều quốc gia trên thế giới đã thảo những bộ luật nhằm bảo vệ loài cá đặc biệt này. Năm 2013, Ấn Độ đã ban hành luật mới bảo vệ cá voi, năm 2011, Hiệp hội tiến bộ Khoa học kỹ thuật của Mỹ đã bắt đầu ban hành bản tuyên ngôn về quyền của các loài động vật có vú, truyền tải thông điệp “tất cả các loài động vật có vú có quyền được sống”.

Nhưng việc xóa bỏ một tập tục đã tồn tại hàng nghìn năm trong đời sống văn hóa của cộng đồng là một điều không đơn giản. 50.000 người trên đảo Faroe có truyền thống ăn thịt chim hải âu rụt cổ, mòng biển, hải âu petrel, hải âu fulmar từ thời tổ tiên. Người dân đảo sống dựa vào nguồn thực phẩm từ thịt cá voi. Các chuyên gia cho rằng, tập tục săn cá voi tồn tại trên đảo Faroe hơn 1.200 năm.

Tuy nhiên, tập tục này nên dừng lại trong lịch sử. Cá voi là thực phẩm duy trì sự sống của tổ tiên người dân đảo Faroe, nhưng ngày nay, ngoài cá voi, người dân đảo còn có nhiều nguồn thực phẩm khác. Cuộc sống của cá voi đang bị đe dọa khắp nơi. Đầu năm 2014, nhà máy Pu Qi ở Trung Quốc bị phát hiện là nơi chế biến hơn 600 con cá mập, cá voi mỗi năm. Cá voi trắng ở sông St Lawrence ở Canada đang bị nhiễm hóa chất siêu độc PCBs… Người Faroe hay bất cứ quốc gia nào trên thế giới, nên dừng lại và tự hỏi, con người có nên từ bỏ việc săn bắn cá voi và cứu chúng khỏi nguy cơ tuyệt chủng?