Từ giữa tháng 3/2014 đến nay, giá cá tra liên tục tăng nhưng người nuôi vẫn không hào hứng tái sản xuất. Nhiều ý kiến khẳng định, giá cá tăng do cơn sốt ảo của thị trường.
Tăng giảm thất thường
Những ngày đầu tháng 4/2014, giá cá tra tại các địa phương vẫn rậm rịch tăng đều. Một số tỉnh nuôi cá tra trọng điểm như Đồng Tháp, An Giang, Vĩnh Long… giá cá tăng, người nuôi tại thời điểm này đã có lãi khoảng 2.000 đồng/kg. Mức giá hiện nay 25.500 – 26.000 đồng/kg.
Ông Nguyễn Ngọc Hải, Giám đốc Hợp tác xã Thới An, Ô Môn, Cần Thơ, cho biết, hiện tại Hợp tác xã có 10 ao thả cá tra với diện tích 10 ha, hơn 2 tháng nữa mới thu hoạch. Với giá doanh nghiệp mua 25.000 đồng/kg, xã viên có lãi 2.000 – 2.500 đồng/kg. Bình quân mỗi 1 ha nuôi cá tra cho sản lượng 400 tấn, lãi từ 800 triệu đến 1 tỷ đồng.
Tại huyện Mang Thít, Vĩnh Long, giá cá tra cũng được thương lái thu mua 25.000 đồng/kg; nhiều xã viên Hợp tác xã Tân Phát có lãi gần 2.000 đồng/kg.
Tuy nhiên, do một thời gian dài người nuôi cá tra thua lỗ, phải “treo ao” nên khi giá cá tăng, họ không còn cá để bán, số nông dân được hưởng lợi không nhiều. Những người còn cá để bán phần lớn là “kỳ cựu” trong nghề. Đa phần cá tra nguyên liệu hiện tại là của vùng nuôi do các doanh nghiệp tự đầu tư, hoặc một phần nhỏ là của các doanh nghiệp tổ chức theo phương thức chủ ao nuôi cá gia công.
Từ giữa tháng 3/2014 đến nay, giá cá tra liên tục tăng nhưng người nuôi vẫn không hào hứng tái sản xuất – Ảnh: Gia Bảo
Nhận định về tình trạng hiện nay, nhiều chuyên gia cho rằng 98% sản lượng cá tra nuôi là phục vụ chế biến xuất khẩu, giá bán cho doanh nghiệp chỉ 3,5 USD/kg nhưng khi đến tay người tiêu dùng ở nước ngoài lên đến 5 – 6 USD/kg. Tuy nhiên, người nuôi cá tra ĐBSCL muốn lãi 1.000 đồng/kg rất khó, đến khi giá tăng cao lại không có cá để bán.
Nên cẩn trọng
Theo Tổng thư ký VASEP Trương Đình Hòe, giá cá thời gian gần đây tăng do nguồn cá thu hoạch của các địa phương bị chững lại, người nuôi không có vốn để tái sản xuất. Do nguồn cung nguyên liệu gặp khó, tạo ra sự thiếu hụt trên thị trường.
Hiệp hội Thủy sản Đồng Tháp cũng cho biết, nhiều doanh nghiệp đang cố gắng tự chủ nguồn cá tra nguyên liệu, nhưng chỉ đáp ứng được 60 – 65%, phần còn lại doanh nghiệp vẫn phải sử dụng nguồn cá của nông dân. Thời điểm này, nhiều doanh nghiệp cũng chưa tới kỳ thu hoạch, phải mua từ các nguồn bên ngoài, do đó doanh nghiệp bị thiếu nguyên liệu.
Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia cũng khẳng định: Việc tăng giá hiện nay chưa thật bền vững, giá tăng do thiếu nguyên liệu, không phải do giá xuất khẩu tăng. Các doanh nghiệp vẫn đang chờ sự phục hồi từ những thị trường khó tính như Mỹ, Đông Âu… Giá cá tra vẫn chưa thực sự ổn định, người nuôi vẫn chưa hết khó khăn. Do đó, người nuôi nên thận trọng, không nên tăng diện tích ngoài vùng quy hoạch, không vì lý do giá tăng mà đổ xô đầu tư nuôi ào ạt, sẽ lặp lại tình trạng giá cá rớt thê thảm. Người nuôi cá tra nên thận trọng trước những thông tin về sự lạc quan của thị trường xuất khẩu.
Liên kết chặt chẽ
Cũng theo ông Hòe, đến thời điểm này, chưa thể đánh giá chính xác và chắc chắn năm nay tình trạng nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu sẽ diễn ra thế nào, nhưng việc giữ cung cầu ổn định rất cần thiết. Số lượng nguyên liệu để ổn định thị trường, nên duy trì 800.000 – 1.000.000 tấn. Việc dự báo diễn biến, nhu cầu thị trường là rất khó, do chưa có thống kê đầy đủ diện tích nuôi, nguồn cung nguyên liệu ra sao; do đó, người nuôi nên căn cứ nhu cầu thị trường, khống chế lượng nuôi ở từng tỉnh bằng quota, từ đó áp xuống các trại, tránh tình trạng mạnh ai nấy nuôi.
Nhiều người nuôi cá tra cũng mong muốn có sự liên kết với doanh nghiệp, đảm bảo cho nông dân có lợi nhuận ổn định, bền vững, tránh chạy theo vòng luẩn quẩn lên xuống thất thường của thị trường.
>> Theo Bộ NN&PTNT, diện tích nuôi cá tra ở ĐBSCL 3 tháng đầu năm nay khoảng 5.400 ha, với sản lượng 382.000 tấn. Sở NN&PTNT các tỉnh ĐBSCL cũng cho biết, diện tích nuôi cá tra đều giảm (Vĩnh Long 421 ha, giảm 2,3%; Đồng Tháp 1.052 ha, giảm 2,9%). Tuy nhiên, sản lượng cá tra một số tỉnh có tăng so với cùng kỳ năm ngoái, ví dụ Đồng Tháp 57.633 tấn, tăng 7,3%; Cần Thơ 15.920 tấn, tăng 58,41%. |