Máy bay tự động – công dụng bất ngờ

Công cụ hiệu quả khám phá đại dương 

Những chiếc máy bay nhỏ không người lái cất cánh từ boong một chiếc xuồng nhỏ để ghi hình hoạt động của những con cá voi khổng lồ. Chiếc máy bay dần dần tiếp cận hai mẹ con cá voi và ghi lại những thước phim tuyệt đẹp và hiếm có về cuộc sống của một trong những loài động vật lớn nhất đại dương. Hai mẹ con cá voi không hề biết đến sự xuất hiện của thiết bị ghi hình ở phía trên mặt biển, đang tiếp tục chuyến hành trình di cư của mình đến bờ biển California – Mỹ. Khi máy bay không người lái trở thành một thú chơi có chi phí hợp lý hơn, những người đam mê ở Mỹ thường đưa thiết bị của mình ra biển để quay phim về cuộc sống của nhiều loài mà không làm ảnh hưởng đến hoạt động của chúng như những con tàu lớn chở đầy du khách, trong khi vẫn giữ được khoảng cách tiếp cận an toàn với những loài sinh vật biển này.

Máy bay không người lái cũng chứng tỏ là một công cụ hiệu quả cho hoạt động nghiên cứu động vật biển. Wayne Perryman – Trung tâm Khoa học thủy sản NOAA (Mỹ) đã sử dụng máy bay không người lái để quan sát cá nhà táng, thậm chí lấy các mẫu vi sinh vật từ cột nước thở ra của cá voi phục vụ cho mục đích nghiên cứu.

Xuất hiện nhiều mâu thuẫn

Cá voi và các loài động vật biển có vú khác (cá heo, lợn biển, hải cẩu, sư tử biển, rái cá, hải mã, gấu Bắc Cực) được bảo vệ bởi các đạo luật bảo vệ biển và quy định hạn chế hoạt động của con người (Marine Mammal Protection Act – MMPA). Các nhà khoa học như Perryman đã phải trải qua một quá trình cấp phép nghiêm ngặt để có quyền tiếp xúc với các loài này. Không may là, những đạo luật này khiến hoạt động quan sát và nghiên cứu động vật biển có vú trở thành không thể. Máy bay được yêu cầu duy trì độ cao ít nhất là 305 mét với các loài cá voi và 457 mét với cá voi đầu bò Bắc Đại Tây Dương.

Với máy bay không người lái, độ cao giới hạn là không dưới 122 mét. Ở độ cao này, việc tiếp cận các loài cá voi trở nên bất khả thi. Trong khi đó, các tàu thuyền lớn với tiếng động cơ lớn lại có thể tiếp cận các loài cá voi trong vòng 92 mét. Một thuyền bay ở Florida Everglades – với tiếng máy quạt phát ra lên đến 130 decibel lại có thể tiếp cận gần một con sư tử biển hơn một máy bay tự động nặng 2 kg bay lơ lửng trên không trung. Những người đam mê máy bay tự động có thể bị tịch thu thiết bị, đóng tiền phạt, thậm chí vào tù nếu bị phát hiện vi phạm các điều luật của MMPA. Ngay cả những nhà khoa học biển dày dạn kinh nghiệm cũng bị vướng vòng lao lý khi vi phạm đạo luật MMPA như Nancy Black khi cô dùng bẫy camera để quay hình cá voi. Sau một trận chiến pháp lý kéo dài, cô buộc phải trả 12.500 USD, đồng thời bị quản chế 3 năm.

Đấu tranh của những người sử dụng máy bay tự động

Các phi công điều khiển máy bay tự động đã có nhiều hành động đấu tranh để bảo vệ quyền lợi và thú chơi của mình. Tuy nhiên, do những nhập nhằng trong các quy định hiện hành, người sử dụng buộc phải tuân thủ quy định về độ cao cũng như không được hạ cánh trên mặt biển để tránh va chạm với các loài động vật biển. Các phi công cần phải làm quen để thích ứng với các quy định pháp luật, đồng thời nghiên cứu hành vi của các loài động vật biển để nhận biết xem chúng có bị ảnh hưởng bởi âm thanh và sự di chuyển của máy bay không người lái hay không.

Máy bay không người lái sẽ là một công cụ hữu hiệu hỗ trợ cho hoạt động nghiên cứu và bảo tồn đại dương nếu có những quy định đúng đắn và hợp lý để quản lý hoạt động của người sử dụng thiết bị. So với các máy bay và tàu thủy cỡ lớn, máy bay tự động ít gây ra tiếng động lớn cũng như ít ảnh hưởng đến hoạt động tự nhiên của các loài động vật biển.