Mùa “săn” nhum biển của ngư dân vùng biển Quảng Ngãi

Nhum thường sống ở những khu vực có nhiều san hô, bãi đá ngầm để ăn rong rêu. Nhum sinh trưởng mạnh trong giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 6 (Âm lịch), nên thịt nhum vào giai đoạn này là ngon nhất. Có nhiều loại nhum biển nhưng nhum đen có dạng hình cầu to bằng quả cam, màu đen, có gai tua tủa, thịt nhiều và thơm ngon là được nhiều người thích ăn nhất.

Gọi là đi “săn” nhum, nhưng thực ra địa điểm hành nghề chỉ cách bờ vài chục mét. Đồ nghề săn nhum khá đơn giản, chỉ một cây sắt dài chừng 1 sải tay bẻ cong một đầu như lưỡi câu, kính lặn và giỏ đựng nhum. 

Chùm ảnh khai thác, sơ chế nhum biển ở mũi Ba Làng An

Để bắt nhum, người lặn theo các gành đá, khi phát hiện nhum biển thì dùng móc sắt giật khẽ, khi đó nó sẽ dính vào và chỉ việc kéo lên bỏ vào giỏ. Công việc lặn bắt nhum có vẻ đơn giản so các nghề biển khác, song để có được những giỏ nhum đầy ắp, tươi rói khi lên bờ là một công việc không kém nhọc nhằn. Lặn nhum đòi hỏi kỹ năng, sức khỏe và sự dẻo dai khi phải ngâm mình dưới nước thời gian dài.

Cùng với đó, nhum biển có nhiều gai nhọn có thể chích vào người gây tê buốt, đau đớn khi chỉ cần một sơ suất nhỏ. 

Khai thác nhum biển, ngư dân cũng chỉ bắt những con nhum lớn nhiều thịt, không làm ảnh hưởng việc phát triển của loài nhum biển.

Nhum biển thường sinh sống tại các rạn đá ngầm ở độ sâu từ 15-20 m. Chúng có hình tròn dẹt, đường kính 8-10 cm, dày 3-4 cm, trên thân phủ đầy gai nhọn. Cũng vì gai sắc, thợ lặn phải vô cùng cẩn trọng khi bắt nhum

Ông Nguyễn Văn Đào, thôn Phú Quý, xã Đông Sơn cho biết, nghề lặn bắt nhum xuất hiện ở địa phương nhiều năm nay, nhưng chỉ kéo dài trong khoảng tháng 2 đến tháng 8 hàng năm. Tháng 7 đến tháng 8 là giai đoạn nhum chắc thịt, gạch nhiều, săn được nhum lúc này là trúng lớn.

Ông Đào tâm sự: “Lặn ở độ sâu 20 m phải có sức khỏe tốt, chịu được áp lực nước. Gặp hôm trời động, dòng chảy mạnh dễ bị chuột rút, nguy hiểm lắm. Có lúc không để ý, bị gai nhum đâm là nhức buốt mấy ngày”.

Sau khi thu gom, ngư dân mang nhum vào bãi rạng để sơ chế ngay tại chỗ. Những người phụ nữ ở thôn Phú Quý túc trực từ sáng, cẩn thận dùng dao rạch thân nhum, khéo léo nạo lấy phần gạch vàng. Đây là phần ngon nhất của con nhum.

“Nhum bắt lên phải sơ chế liền, nếu để lâu sẽ hỏng. Khi lấy thịt nhum phải nhẹ tay, nếu làm vỡ phần gạch hoặc dính ruột, gân máu là không còn giá trị sử dụng”, bà Nguyễn Thị Hà (thôn Phú Quý) nói.

Sau khi tách ruột, nhum được rửa lại bằng nước biển để giữ độ tươi, sau đó bảo quản lạnh hoặc bán ngay cho các thương lái đến tận nơi thu mua.

Hiện nay, giá nhum gạch đã được làm sạch có giá dao động khoảng 300.000 đồng/kg. Một số con nhum kích thước lớn thường được bán lại nguyên con để các nhà hàng chế biến món nướng.

Thịt nhum có thể chế biến thành các món như: cháo nhum, gỏi nhum, nhum nướng mỡ hành, cơm rang nhum, chả nhum… Món ăn từ nhum cung cấp nhiều năng lượng, nhanh hồi phục sức khỏe, giúp tiêu hóa tốt.

Mùa này khách du lịch khắp nơi đổ dồn về Ba Làng An tham quan, tắm biển. Nhiều du khách coi nhum là món đặc sản nức tiếng, khi đến đây phải thưởng thức cho bằng được.

Như Đồng