Vẻ đẹp lao động trên đồng muối Sa Huỳnh

Theo các diêm dân ở phường Phổ Thạnh, cánh đồng muối Sa Huỳnh, ở phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ là biểu tượng của gắn kết với di sản và văn hóa miền Trung. Với hơn 100 năm lịch sử, đây không chỉ là nơi sản xuất muối quan trọng, mà còn là biểu tượng của làng nghề truyền thống. 

Gắn bó với nghề làm muối hơn 35 năm, ông Ngô Tuấn, ở phường Phổ Thạnh cho biết, nghề làm muối ở đây thường kéo dài từ tháng 3 đến tháng 8 hàng năm. Để làm ra hạt muối trắng tinh, các diêm dân ở đây bắt đầu công việc từ sáng sớm. Công việc đầu tiên là cho nước biển vào từng ô ruộng, phơi dưới nắng khoảng 2 đến 3 ngày để muối kết tinh rồi cào, xúc. Nghề làm muối phụ thuộc chủ yếu thời tiết, trời càng nắng nóng thì hạt muối kết tinh nhanh và mẻ muối làm ra càng trắng, chất lượng. Nhưng trong quá trình làm muối mà có xảy ra mưa giông thì coi như ngày đó bỏ làm lại từ đầu.

“Việc lấy nước biển vào ruộng lên sân phơi được diêm dân làm hết sức tỉ mỉ và phải tính toán lượng nước phù hợp. Và lượng nước này cũng phải được điều chỉnh tùy thuộc vào mức độ nắng, vì nếu đổ quá nhiều nước, muối sẽ ngậm nước và không thể khô hoàn toàn, làm ảnh hưởng đến quá trình thu hoạch”, ông Tuấn chia sẻ thêm. 

Khi thấy chúng tôi dừng chân dưới ruộng muối, ông Nguyễn Phu, ở phường Phổ Thạnh vội lấy tay từng giọt mồ hôi chảy xuống đôi gò má nói, nghề làm muối này bán mặt cho đất, bán lưng cho trời. Nghề này vất vả lắm cháu ạ! nắng nóng, người ta ở trong bóng mát, còn mình phải ra phơi trời, hầu như chẳng có thời gian nghỉ trưa. Vất vả, nhọc nhằn là vậy, nhưng thu nhập chẳng được nhiều, cũng vừa đủ trang trải cuộc sống gia đình.  Hiện nay giá muối dao động từ 1.000 đến 1.100 đồng/kg. Cứ 2 đến 3 ngày diêm dân thu hoạch một lần, mỗi ô ruộng muối cho khoảng 1 tạ muối (100kg) bán với giá được 120.000 đồng.

“Nghề làm muối Sa Huỳnh đã có từ lâu đời, truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tuy nhiên hiện nay đa số lớp trẻ không mặn mòi với nghề làm muối, bởi vì nghề này rất vất vả, nặng nhọc nên đa số thanh niên chọn đi làm ở công ty, xí nghiệp. Còn riêng đối với tôi và những người lớn tuổi khác ở địa phương thì không thể bỏ nghề truyền thông này được, vì đã gắn liền với ông bà tổ tiên từ ngàn đời xưa để lại”, ông Nguyễn Phu tâm sự.

Bà Nguyễn Thị Phượng, Phó Chủ tịch UBND phường Phổ Thạnh cho biết, toàn phường có hơn 500 hộ làm muối, với diện tích khoảng 120ha. Trung bình mỗi năm, diêm dân cung cấp cho thị trường từ 6.000 đến 6.500 tấn muối/năm. Hiện nay, diêm dân Sa Huỳnh đang tham gia vào dự án Bảo tồn đồng muối truyền thống Sa Huỳnh gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Sau khi dự án hoàn thành sẽ là tiền đề để diêm dân mạnh dạn thay đổi tư duy sản xuất và chú trọng gìn giữ, phát triển nghề làm muối truyền thống.

“Để giữ vững và nâng tầm nghề muối Sa Huỳnh, chính quyền địa phương mong các cơ quan chức năng tiếp tục quan tâm, sớm triển khai đầu tư, cải tạo cơ sở hạ tầng ở đồng muối Sa Huỳnh và hỗ trợ nguồn vốn để diêm dân mạnh dạn ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ trong sản xuất, chế biến muối sạch. Đồng thời, đẩy mạnh quảng bá, mở rộng kết nối các doanh nghiệp tiêu thụ muối, giúp muối Sa Huỳnh vươn ra các thị trường lớn và diêm dân yên tâm gắn bó với nghề”, bà Phượng cho biết thêm.

Ông Trần Ngọc Sang, Phó Chủ tịch UBND thị xã Đức Phổ cho biết, để nâng cao chất lượng, năng suất muối, những năm qua, nhiều diêm dân Sa Huỳnh đã năng động đầu tư, áp dụng phương pháp sản xuất muối trên nền trải bạt. Ngoài ra, nhằm ổn định giá cả và đầu ra cho muối Sa Huỳnh, Hợp tác xã Sản xuất muối 2 Sa Huỳnh đang triển khai kế hoạch xây dựng sân trữ muối, để tập kết, thu mua muối cho diêm dân.

Diêm dân thu hoạch muối trên cánh đồng muối Sa Huỳnh, ở phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ:

Như Đồng