Phát hiện dòng cá chép mới từ phân tích dữ liệu di truyền phân tử

Đề tài nghiên cứu do PGS.TS Nguyễn Văn Quân, Viện Tài nguyên và Môi trường biển (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) và TS Sergey Rastorguev, Viện Kurchatov làm Chủ nhiệm.

Trong nghiên cứu này, 68 mẫu cá chép châu Âu thuộc 9 dòng đã được thuần hóa và 4 quần thể cá tự nhiên khác nhau đã được lập bản đồ di truyền với kỹ thuật mới. Kết quả cho thấy, các dòng cá thuần hóa được chia thành hai nhóm riêng biệt; trong đó, nhóm 1 gồm các dòng cá chép ở trung tâm châu Âu và nhóm 2 gồm các dòng cá chép có nguồn gốc từ Nga, có tính chịu lạnh. Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, việc lai dòng cá chép đã thuần hóa với cá chép Amur tự nhiên và sự chọn lọc qua các thế hệ con lai theo hướng thích ứng với điều kiện môi trường bất lợi đã hình thành nên nhóm thứ hai.

Kết quả nghiên cứu này đã cung cấp thêm sự hiểu hiết về lịch sử biến đổi di truyền của cá chép hiện nay từ quần thể cá chép tự nhiên và nhân tạo, trong đó có sự pha trộn giữa nguồn gen cá tự nhiên với cá đã được thuần hóa. Cùng đó, qua nghiên cứu, các nhà khoa học đã dùng các chỉ thị phân tử truy xuất được nguồn gốc các dòng cá chép của Nga hiện nay, mà không cần dựa vào bất kỳ một dữ liệu lịch sử nào như bản đồ nhân giống hoặc lịch sử lai tạo.

Kết quả nghiên cứu này là cơ sở khoa học quan trọng cho việc áp dụng phương pháp sinh học phân tử trong việc đánh giá di truyền các giống vật nuôi trồng, ứng dụng trong lai tạo giống và bảo tồn.