Thách thức XK cá tra 2012: Thiếu vốn vay, thừa rào cản

Vượt qua khó khăn và thị trường biến động, năm 2011 cá tra xuất khẩu vẫn cán đích với mức tăng trưởng bất ngờ trên cả hai mặt sản lượng và kim ngạch XK. Ban chỉ đạo SX và tiêu thụ cá tra nhận định, năm 2012 kỳ vọng ngành hàng cá tra còn giữ được mức tăng trưởng cao.

Theo Tổng cục Thủy sản, năm 2012 kế hoạch SX cá tra dự kiến cần 2,5- 2,6 tỷ con giống, diện tích vùng nuôi 5.500-6.000 ha và sẽ mở rộng tùy theo tín hiệu của thị trường. Sản lượng cá tra nguyên liệu ước đạt 1,2-1,5 triệu tấn; kim ngạch XK 1,85-2 tỷ USD và 100% cơ sở nuôi cá tra được đánh số, đăng ký nuôi có điều kiện và thực hiện truy xuất nguồn gốc; 60% diện tích nuôi được cấp chứng nhận VietGAP, Global GAP, SQF1000CM, ASC…

Đối với vùng SX giống cá tra, khuyến khích các DN SX giống chất lượng. Các địa phương tiếp nhận quản lý và tổ chức phát triển giống cá tra hậu bị do Viện Nghiên cứu NTTS II bàn giao để sinh sản và thay thế toàn bộ đàn cá bố mẹ kém chất lượng…

Ông Dương Ngọc Minh, TGĐ Cty CP Thủy sản Hùng Vương lạc quan nhận định: Năm 2011 chúng ta thấy bối cảnh kinh tế thế giới khó khăn. Song cá tra vẫn đạt mức tăng trưởng khá, chứng tỏ đây là mặt hàng đầy tiềm năng. Mục tiêu năm 2012 để đạt mốc XK đạt 2 tỉ USD không quá khó. Mặt hàng cá tra tuy còn trở ngại, nhưng chủ yếu vướng về mặt kỹ thuật.

Theo ông Minh, năm nay lạnh kéo dài, lượng cá tra cỡ (size) 900g/con nguồn cung đến tháng 10 có thể sẽ thiếu hụt. Giá cá tra từ nay đến tháng 10/2012 sẽ ổn định từ 26.000 đồng/kg trở lên. Dự kiến sản lượng cá tra có thể đạt từ 1,3 đến 1,5 triệu tấn; giá XK vẫn giữ bằng hoặc cao hơn 2011.

Điều ông Minh lo lắng là nguồn vốn vay. Nguồn vốn cần đầu tư nuôi cá tra quá lớn, thời gian nuôi kéo dài. Nếu đặt mục tiêu 1,3 triệu tấn cá tra trong 2012, cần vốn đầu tư 26.000 tỉ đồng. Thiếu vốn, thức ăn không đủ, thời gian nuôi kéo dài, vốn đầu tư càng tăng thêm, giá thành nuôi tăng cao. Bài tính nếu đủ vốn giá thành nuôi cá không tới 20.000 đồng/kg. Vì vậy ông Minh đề nghị ngân hàng đầu tư vốn hợp lý, nhất là cho nuôi trồng vay vốn dài hạn.

Với góc nhìn của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản VN (VASEP), ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch VASEP cho rằng: “Từ năm 2012 chúng ta không chỉ nhìn vào con số tăng trưởng mà cần đánh giá mặt hiệu quả trong từng khâu SX, từ con giống, SX thức ăn, người nuôi và DN chế biến. Hiện nay có trên 70% cá tra nguyên liệu là do các DN liên kết với người nuôi. Mục tiêu trong 2-3 năm tới phải là 100% sản xuất cá tra đạt chất lượng tốt đồng nhất và mối liên kết chuỗi SX cá tra làm sao quản lý thống nhất”.

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng: Năm 2011 chúng ta thống nhất không chủ trương mở rộng vùng SX mà nâng cao chất lượng. Kết quả năm qua đạt 4 chỉ tiêu quan trọng: Kim ngạch XK tăng cao, mở rộng được thị trường Nam Mỹ và đang tăng mạnh; nâng cao hiệu quả kinh doanh, giá XK tăng 23%; tạo được chuyển biến về chất lượng trong nuôi trồng, nhất là trong 30% vùng nuôi đạt tiêu chuẩn các qui trình sản xuất chất lượng tiên tiến; khuyến khích DN liên kết với nông dân nuôi cá đạt 70%.

 Bước vào năm 2012, Bộ trưởng đặt ra nhiều vấn đề cần khắc phục. Đó là khắc phục những tồn tại quanh vấn đề cạnh tranh trong nước và quốc tế. Ở thị trường một số nước, việc dựng lên các hàng rào kỹ thuật vẫn còn và tiếp tục diễn biến gay gắt. Bên cạnh đó, trong nước một số DN có biểu hiện cạnh tranh không lành mạnh, bán sản phẩm kém chất lượng. Đó là những khó khăn thách thức.

Năm 2012 chúng ta xác định tiếp tục thực hiện các giải pháp trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất. Người nuôi cá cần sản xuất theo tiêu chuẩn đảm bảo từ ao nuôi đến bàn ăn theo hướng bền vững; hoạt động chế biến XK theo chuỗi giá trị tăng cao và sản lượng cá nguyên liệu vừa đủ nhu cầu thị trường. Cũng tại hội nghị, Bộ trưởng và Ban chỉ đạo SX và tiêu thụ cá tra đề nghị ông Nguyễn Việt Thắng, nguyên Thứ trưởng Bộ NN-PTNT làm Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam.

HỮU ĐỨC

Theo Nông Nghiệp Việt Nam