Điểm tựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi

Ngôi nhà chung của ngư dân

Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, chỉ đạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về chăm lo, bảo vệ quyền lợi cho ngư dân, người lao động khai thác thủy sản trên biển, Công đoàn NN&PTNT Việt Nam đã xây dựng Đề án thành lập NĐNC Việt Nam nhằm tập hợp, đại diện cho tiếng nói chung của lao động khai thác thủy sản trên biển trong cả nước.

Ngày 02/4/2014, NĐNC Việt Nam chính thức được thành lập, đồng thời, tại các địa phương cũng thí điểm và mở rộng thành lập các NĐNC cơ sở. Hiện nay, NĐNC Việt Nam có 90 NĐNC cơ sở tại 18/28 tỉnh, thành phố có biển cùng 18.272 đoàn viên với trên 5.097 tàu cá. Cán bộ NĐNC cơ sở đều là kiêm nhiệm trên tinh thần tự nguyện, được cơ cấu là chủ tàu, tổ trưởng tổ đánh bắt, đa số là ngư dân đánh bắt xa bờ, có uy tín.

Thời gian qua, NĐNC cơ sở đã tham gia tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn và đã hỗ trợ được 464 vụ tàu cá và ngư dân bị nạn trên biển, cứu nạn kịp thời 689 tàu cá/4597 thuyền viên. Điển hình như tại tỉnh Quảng Ngãi đã hỗ trợ được 107 vụ/107 tàu cá/1509 ngư dân; Hà Tĩnh hỗ trợ được 65 vụ/101 tàu/466 ngư dân… Một số NĐNC cơ sở đã chủ động đứng ra vận động các chủ tàu thành lập Quỹ để hỗ trợ nhau khi gặp nạn trên biển và hoạt động rất hiệu quả, được nhiều đoàn viên, ngư dân hưởng ứng như tại Hà Tĩnh, Quảng Nam, Quảng Ngãi.

Việc thành lập NĐNC Việt Nam đã tạo niềm tin và sự phấn khởi cho đoàn viên nghiệp đoàn và lao động khai thác thủy sản trên biển; tạo ảnh hưởng và nâng cao vai trò, vị thế của tổ chức công đoàn trong ngư dân và toàn xã hội. Là chỗ dựa của các đoàn viên nghiệp đoàn, ngư dân khi ra khơi, bám biển, khai thác hải sản xa bờ, góp phần bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Năm 2012, Phú Yên là 1 trong 4 tỉnh được chọn thí điểm thành lập NĐNC. Đến nay có 5 NĐNC với 586 đoàn viên nghiệp đoàn sinh hoạt tại 24 tổ nghiệp đoàn. Trong 10 năm có 169 đơn vị nghiệp đoàn tham gia cứu hộ, cứu nạn 9 vụ với 9 tàu; có 2.171 ngư dân, đoàn viên NĐNC tham gia các buổi tuyên truyền về pháp luật thủy sản, công đoàn….và không xảy ra trường hợp tàu cá vi phạm về khai thác thủy sản bất hợp pháp, không theo quy định,…

Công tác chăm lo đời sống cho đoàn viên, ngư dân cũng được các cấp Công đoàn quan tâm, theo dõi, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, hoàn cảnh khó khăn để thăm hỏi động viên. Điển hình là việc thành lập Quỹ “Tấm lưới nghĩa tình vì ngư dân Hoàng Sa, Trường Sa” với tổng số tiền trên 2,5 tỷ đồng và đã hỗ trợ thành lập 2 NĐNC với tổng số tiền 43 triệu đồng, thăm hỏi đoàn viên, ngư dân có hoàn cảnh khó khăn 60 suất với số tiền 18 triệu đồng.

Trong khi đó, NĐNC Hà Tĩnh đã có những chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển sản xuất thủy sản, thành lập các mô hình quản lý trong sản xuất. Hà Tĩnh hiện có 2 NĐNC với 534 đoàn viên, sinh hoạt tại 15 tổ nghiệp đoàn. Quá trình hoạt động, các nghiệp đoàn ngày càng phát triển, tăng số lượng thành viên tham gia, hiện hai nghiệp đoàn có 308 tàu thuyền từ 20CV đến 375CV, giải quyết việc làm cho hàng ngàn đoàn viên và người lao động. Trung bình mỗi năm, tổng sản lượng khai thác đạt từ 1.700 – 1.900 tấn thủy, hải sản các loại/nghiệp đoàn; thu nhập bình quân từ 5- 6 triệu đồng/người/tháng.

Đối với NĐNC Tiền Giang, công tác tuyên truyền, vận động ngư dân chấp hành pháp luật của Nhà nước, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (khai thác IUU) luôn được ưu tiên hàng đầu. Đặc biệt là hoạt động tuyên truyền cho đoàn viên Nghiệp đoàn khai thác xa bờ nhận thức về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Cảnh sát biển Việt Nam cũng như ý thức chấp hành pháp luật, tích cực phối hợp với Cảnh sát biển thực hiện hiệu quả công tác đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Từ năm 2022 đến nay, Tiền Giang không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép bị bắt giữ.

Hoàn thiện, mở rộng, nâng cao chất lượng hoạt động

Phát biểu tại Hội nghị đánh giá kết quả 10 năm hoạt động của NĐNC Việt Nam tổ chức ngày 15/8 vừa qua, ông Đỗ Tiến Dũng – Chủ tịch NĐNC Việt Nam cho biết, thời gian hoạt động của nghiệp đoàn vẫn còn bị hạn chế do ngư dân đi biển dài ngày, việc tổ chức sinh hoạt cũng khó khăn do đoàn viên đi biển theo tàu, theo mùa vụ, chỉ ở nhà khi biển động. Tuy nhiên, các NĐNC cơ sở đã có nhiều cách làm hay để chăm lo cho đoàn viên, ngư dân như trang bị hệ thống máy ICOM tầm xa và thiết bị trạm bờ để điều hành hoạt động, thông tin liên lạc giữa nghiệp đoàn với đoàn viên đang lao động trên biển.

Các đại biểu tham gia Hội nghị đánh giá kết quả 10 năm hoạt động của NĐNC Việt Nam. Ảnh: Bảo Thắng

Sau khi nghe báo cáo tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến đánh giá cao những nỗ lực của NĐNC Việt Nam trong việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị, góp phần sớm gỡ thẻ vàng IUU và tham gia phát triển bền vững ngành thủy sản. Nhân dịp này, Thứ trưởng đề nghị, thời gian tới, Công đoàn ngành và NĐNC cần thực hiện tốt các nội dung như tuyên truyền, vận động đoàn viên Công đoàn, người lao động thực hiện tốt Chương trình phối hợp giữa Bộ NN&PTNT và Tổng Liên đoàn về đẩy mạnh phong trào thi đua phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa NN&PTNT giai đoạn 2020 – 2030 cũng như Chỉ thị số 32 ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư Trung ương Đảng.

Đồng thời, cần tiếp tục hoàn thiện mô hình tổ chức, hoạt động của NĐNC các cấp; đổi mới phương thức hoạt động theo hướng lấy việc đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động làm mục tiêu; lấy nghiệp đoàn cơ sở làm địa bàn hoạt động chủ yếu. Tập trung chăm lo cho đoàn viên, người lao động, nhất là người lao động có hoàn cảnh khó khăn, bị tai nạn lao động, đặc biệt vào dịp Tết Nguyên Đán sắp tới.

Tại Hội nghị đã diễn ra lễ ký Chương trình phối hợp giữa NĐNC Việt Nam với Cục Thủy sản, Cục Kiểm ngư; Hội Thủy sản Việt Nam và Liên đoàn Lao động, Công đoàn ngành địa phương có NĐNC cơ sở.

Thông qua kí kết, ông Nguyễn Việt Thắng – Chủ tịch Hội Thủy sản Việt Nam cam kết sẽ cố gắng phát huy vai trò của Hội, thực hiện tốt các hoạt động trên tinh thần luôn lên tiếng và đấu tranh để bảo vệ quyền lợi cho ngư dân. Ông hy vọng trong tương lai, Việt Nam sẽ sớm thành lập NĐNC cấp cơ sở trên 28 tỉnh, thành, qua đó góp phần thực hiện tốt vai trò chính trị và nghề nghiệp xã hội từ cấp trung ương đến địa phương.

Thùy Khánh