Hải Phòng: Nỗ lực nói không với khai thác bất hợp pháp

Tại thôn Nam Hải, xã Kiến Hải, Hải Phòng, những ngày giữa tháng 8 trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Hàng chục ngư dân tất bật sửa sang ngư cụ, chuẩn bị trang thiết bị để chuẩn bị cho những chuyến vươn khơi dài ngày. Với kinh nghiệm hàng chục năm trong nghề, chị Nguyễn Thị Huệ, một người dân tại đây, cho biết dù nghề biển phụ thuộc nhiều vào thời tiết và con nước, nhưng việc chấp hành các quy định pháp luật luôn được các chủ tàu ưu tiên hàng đầu. Chị Huệ chia sẻ rằng, các mức phạt đối với hành vi vi phạm rất nặng, từ vài chục đến vài trăm triệu đồng, thậm chí có nguy cơ vỡ nợ, do đó không ai muốn đánh đổi để vi phạm.

Mặc dù Luật Thủy sản có quy định chặt chẽ, ngư dân Hải Phòng vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn. Chị Huệ cho biết tại địa phương, nhiều người đã chuyển sang làm việc tại các khu công nghiệp để có thu nhập ổn định hơn. Các hộ dân cũng gặp trở ngại trong việc tiếp cận vốn vay ngân hàng để đầu tư tàu lớn vì không có tài sản thế chấp.

Anh Nguyễn Văn Chiến, một ngư dân khác trong làng, cũng chỉ có thể vay ngân hàng để sắm một chiếc tàu nhỏ để khai thác tôm tép ven bờ. Anh cho biết, dù có lúc “được mùa, mất giá”, nhưng thu nhập từ việc đánh bắt cũng chỉ giúp anh trang trải cuộc sống và chưa thể trả hết khoản nợ ngân hàng sau 10 năm theo nghề.

Tuy nhiên, dù gặp nhiều thách thức, các ngư dân đều đồng lòng chấp hành nghiêm túc các quy định. Anh Đỗ Văn Tráng, với 20 năm kinh nghiệm, khẳng định không ai muốn đánh đổi vi phạm để bị đình chỉ, cấm khai thác. Anh và các chủ tàu luôn được lực lượng biên phòng và Chi cục Thủy sản tuyên truyền về việc nói không với các hành vi như sử dụng kích điện, vi phạm thiết bị giám sát hành trình (VMS) hay hoạt động sai vùng.

Ông Nguyễn Văn Đức, Trưởng thôn Nam Hải, cho biết toàn xã có 83 tàu cá với 194 lao động. Địa phương thường xuyên phối hợp với Trạm biên phòng Văn Úc và các đơn vị chức năng để tuyên truyền về chống khai thác IUU (khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định) bằng nhiều hình thức.

Theo đại diện Chi cục Thủy sản Hải Phòng, nhận thức của người dân về chống khai thác bất hợp pháp ngày càng được nâng cao. Ngư dân đã hình thành thói quen ghi chép hồ sơ, nhật ký khai thác, bật giám sát hành trình 24/24 giờ khi hoạt động trên biển, và trình báo đầy đủ với cơ quan chức năng khi xuất, nhập bến.

Tính đến ngày 15/7, Hải Phòng đã đăng ký và cập nhật 821 tàu cá trên phần mềm Vnfishbase. Trong 7 tháng đầu năm, đã có 7.141 lượt tàu cá cập rời cảng, với sản lượng bốc dỡ qua cảng ước đạt 1.293 tấn. Các lực lượng chức năng của tỉnh liên tục phối hợp để kiểm tra, giám sát, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền tại các cảng cá và khu vực trọng điểm. Những nỗ lực này cho thấy sự quyết tâm của Hải Phòng trong việc cùng cả nước thực hiện các quy định chống khai thác IUU, hướng tới mục tiêu chung là gỡ “thẻ vàng” cảnh báo của Ủy ban châu Âu (EC).

Minh Hiếu