Quảng Ngãi quyết liệt triển khai các giải pháp gỡ “thẻ vàng” thủy sản

Sáng 8/9, tại tỉnh Quảng Ngãi, đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Môi trường do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến – Phó Trưởng ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU dẫn đầu đã có buổi làm việc với UBND tỉnh về công tác triển khai các giải pháp phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp (IUU). 

Chuyển biến tích cực trong quản lý đội tàu

Theo báo cáo của UBND tỉnh, Quảng Ngãi thời gian qua đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp chống khai thác IUU, bám sát chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Công tác quản lý đội tàu đã có nhiều chuyển biến, đặc biệt trong việc giảm số tàu cá có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài.

Đến ngày 31/8/2025, toàn tỉnh có 4.898 tàu cá từ 6 mét trở lên, trong đó 4.673 tàu đã được cấp giấy phép khai thác thủy sản, đạt tỷ lệ 95,4%. 100% tàu đã được đăng ký, đăng kiểm và đánh dấu theo quy định. Thông tin đội tàu được cập nhật vào phần mềm Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase).

Đáng chú ý, tỉnh đã triển khai gắn thiết bị giám sát hành trình (VMS) cho 2.969 tàu cá. Những trường hợp chưa lắp đặt đều được lập danh sách và giao cho chính quyền cơ sở, đồn biên phòng quản lý chặt chẽ. Song song đó, Quảng Ngãi cũng thực hiện ký cam kết với các chủ tàu cá không vi phạm vùng biển nước ngoài.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến làm việc với UBND tỉnh Quảng Ngãi. Ảnh: Thảo Linh 

Trong khâu hậu cần nghề cá, địa phương áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử eCDT đối với 100% tàu ra, vào cảng nhằm giám sát sản lượng và cấp giấy chứng nhận thủy sản khai thác. Tính đến tháng 8/2025, Ban Quản lý các cảng cá tỉnh đã cấp 99 giấy xác nhận nguyên liệu (SC) với khối lượng hơn 2.500 tấn, Chi cục Thủy sản – Biển đảo đã cấp 62 giấy chứng nhận thủy sản khai thác (CC) cho hơn 800 tấn sản phẩm.

Những kết quả trên đã góp phần minh chứng cho sự quyết tâm của tỉnh trong việc đáp ứng khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) về chống khai thác IUU.

Nhiệm vụ còn nhiều thách thức

Tuy đạt kết quả đáng ghi nhận, đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi cũng thẳng thắn nhìn nhận vẫn còn tồn tại hạn chế. Đáng lo ngại nhất là tình trạng một số tàu cá mất kết nối VMS khi hoạt động trên biển hoặc vượt ranh giới khai thác. Lực lượng chức năng địa phương đã tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong hai năm 2024 – 2025, tuy nhiên do lực lượng còn mỏng, khối lượng công việc lớn nên hiệu quả chưa đạt như kỳ vọng.

Thêm vào đó, việc phối hợp giám sát giữa các địa phương, đơn vị chức năng đôi lúc còn thiếu đồng bộ, dẫn đến khó khăn trong quản lý toàn diện hoạt động của tàu cá. Đây là vấn đề mà Quảng Ngãi cần tập trung khắc phục để tránh tái diễn vi phạm, đặc biệt khi đợt thanh tra lần thứ 5 của EC đang đến gần.

Cơ hội để gỡ thẻ vàng

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Phùng Đức Tiến đánh giá cao sự nỗ lực và quyết tâm của Quảng Ngãi trong việc triển khai công tác chống IUU, nhất là việc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử, nâng cao hiệu quả quản lý đội tàu và sự phối hợp của các lực lượng chức năng.

Tuy nhiên, Thứ trưởng nhấn mạnh tỉnh cần quyết liệt hơn nữa, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng không chỉ đối với ngành thủy sản mà còn liên quan đến hình ảnh và uy tín quốc gia. Ông khẳng định: “Đây là cơ hội vàng để Việt Nam gỡ ‘thẻ vàng’ thủy sản sau 8 năm. Chúng ta phải chứng minh cho Ủy ban châu Âu thấy được sự chuyển biến rõ rệt trên cả 4 nội dung: hoàn thiện thể chế, quản lý và giám sát đội tàu, truy xuất nguồn gốc và xử lý vi phạm hành chính. Từ nay đến giữa tháng 9, địa phương cần ra quân đồng bộ, quyết liệt và triệt để.”

Thứ trưởng cũng đề nghị Quảng Ngãi tận dụng danh sách hộ gia đình khai thác thủy sản hiện có để quản lý sát sao từng phương tiện, không để xảy ra tình trạng buông lỏng khiến ngư dân tái vi phạm.

Cũng trong sáng 8/9, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cùng đoàn công tác đã đi kiểm tra tiến độ Dự án Nâng cấp, mở rộng khu neo đậu tránh trú bão kết hợp cảng cá Tịnh Hòa (TP Quảng Ngãi). 

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, dự án có tổng mức đầu tư 460 tỷ đồng, thực hiện trong 4 năm từ năm 2024, với các hạng mục gồm: xây dựng bến cảng công suất 25 nghìn tấn hàng thủy sản/năm; nạo vét luồng tàu, khu neo đậu; kè bảo vệ bờ; san nền, xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật. Đến nay, chủ đầu tư đã hoàn thành chi trả và giải phóng mặt bằng 12,4 ha; giá trị khối lượng thi công đạt hơn 61 tỷ đồng, tương đương 16,8% giá trị hợp đồng.

Thứ trưởng ghi nhận những kết quả ban đầu, đồng thời yêu cầu địa phương và nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công các hạng mục trọng điểm để sớm đưa công trình vào sử dụng, đáp ứng nhu cầu neo đậu, tránh trú bão an toàn cho ngư dân.

Làm việc với lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi, đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ kỹ thuật nhằm giúp địa phương hoàn thành mục tiêu chống khai thác IUU. Đây không chỉ là yêu cầu từ phía EC mà còn là động lực để phát triển nghề cá bền vững, nâng cao thu nhập cho ngư dân.

Thùy Khánh