Gia Lai triển khai đề án cải thiện nghề khai thác cá ngừ vằn bằng lưới vây

Trong bối cảnh yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, bảo vệ môi trường và tiêu chuẩn bền vững ngày càng được đặt ra khắt khe trên thị trường thủy sản quốc tế, việc nâng cao chất lượng và uy tín cho sản phẩm cá ngừ Việt Nam trở thành yêu cầu cấp thiết. Mới đây, UBND tỉnh đã ban hành văn bản số 2929/UBND-NNMT về việc phối hợp triển khai đề án “Dự án cải thiện nghề khai thác cá ngừ vằn bằng lưới vây hướng tới đạt nhãn sinh thái MSC” trên địa bàn tỉnh. 

MSC có giá trị như giấy thông hành, đảm bảo sản phẩm an toàn và là thương hiệu bảo hộ cho cá ngừ Việt Nam. Ảnh: NT

Hướng tới nghề cá bền vững

Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan chủ trì, phối hợp cùng Hiệp hội Cá ngừ Việt Nam, Hiệp hội Thủy sản tỉnh và các đơn vị liên quan triển khai đồng bộ các hoạt động của đề án. Nội dung trọng tâm bao gồm: khảo sát, thu thập dữ liệu nghề cá; tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao kiến thức cho ngư dân; đẩy mạnh truyền thông cộng đồng về khai thác bền vững; đồng thời hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tham gia mô hình hướng tới đạt chứng nhận MSC (Marine Stewardship Council).

Chứng nhận MSC là tiêu chuẩn toàn cầu về khai thác thủy sản bền vững và quản lý nguồn lợi biển. Sản phẩm mang nhãn hiệu này khẳng định được khai thác từ ngư trường có khả năng tái tạo, được quản lý chặt chẽ và đảm bảo yếu tố trách nhiệm xã hội – môi trường. Việc tham gia lộ trình MSC không chỉ mở rộng cơ hội xuất khẩu cho sản phẩm cá ngừ vằn mà còn góp phần xây dựng thương hiệu thủy sản Việt Nam uy tín, đáp ứng thị hiếu ngày càng cao của người tiêu dùng quốc tế.

Lộ trình cụ thể, nhiều thách thức

Dự án cải thiện nghề khai thác cá ngừ vằn bằng lưới vây hướng tới chứng nhận MSC được triển khai với 4 giai đoạn chính: đánh giá sơ bộ, triển khai cải thiện, đánh giá chính thức để đạt chứng nhận và duy trì chứng nhận. Mỗi giai đoạn đều đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của các bên liên quan, từ cơ quan quản lý nhà nước, hiệp hội nghề cá, doanh nghiệp chế biến – xuất khẩu, cho đến chính ngư dân trực tiếp tham gia khai thác.

Đặc biệt, vai trò của địa phương được nhấn mạnh khi UBND các xã, phường ven biển được giao nhiệm vụ tạo điều kiện thuận lợi và phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường trong triển khai các hoạt động. Công tác vận động ngư dân tham gia, tổ chức các buổi tuyên truyền về lợi ích của chứng nhận MSC và ý nghĩa của nghề cá bền vững là yếu tố quyết định sự thành công của dự án.

Tuy nhiên, để đạt được chứng nhận MSC, nghề cá Việt Nam phải đối mặt với không ít thách thức. Đó là tình trạng khai thác vượt mức, quản lý tàu cá còn nhiều bất cập, hạ tầng nghề cá chưa đồng bộ, cũng như nhận thức của một bộ phận ngư dân về bảo vệ nguồn lợi thủy sản vẫn còn hạn chế. Vì vậy, việc triển khai dự án này không chỉ là cơ hội mà còn là phép thử để đánh giá quyết tâm chuyển đổi sang nghề cá bền vững.

Nâng cao giá trị, mở rộng thị trường

Theo các chuyên gia, chứng nhận MSC hiện được xem là “tấm hộ chiếu vàng” để sản phẩm thủy sản thâm nhập vào những thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ và Nhật Bản. Khi sản phẩm cá ngừ vằn đạt nhãn sinh thái MSC, không chỉ giá bán tăng cao hơn mà còn giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường, ổn định đầu ra, giảm phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống. Đồng thời, việc gắn nhãn MSC còn giúp nâng cao hình ảnh, uy tín của thủy sản Việt Nam, đóng góp tích cực vào việc phát triển kinh tế biển theo hướng bền vững.

Bên cạnh đó, thông qua việc triển khai đề án, ngư dân địa phương sẽ được tiếp cận với các kiến thức mới, nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, từng bước thay đổi tập quán khai thác theo hướng khoa học, hiệu quả và có trách nhiệm hơn với môi trường. Đây cũng là cơ hội để tăng cường mối liên kết giữa ngư dân – doanh nghiệp – cơ quan quản lý, tạo nên chuỗi giá trị thủy sản gắn kết, minh bạch và bền vững.

Dự án cải thiện nghề khai thác cá ngừ vằn bằng lưới vây hướng tới chứng nhận MSC được kỳ vọng sẽ mở ra hướng đi mới cho ngành cá ngừ Việt Nam. Không chỉ giúp sản phẩm đủ điều kiện cạnh tranh quốc tế, dự án còn tạo tiền đề để phát triển các mô hình khai thác có trách nhiệm, góp phần bảo vệ hệ sinh thái biển, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và duy trì nguồn lợi thủy sản lâu dài.

Có thể khẳng định, triển khai đề án này là bước đi phù hợp với xu thế phát triển của ngành thủy sản toàn cầu, đồng thời phù hợp với mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế biển Việt Nam bền vững. Thành công của dự án sẽ không chỉ mang lại lợi ích cho ngư dân, doanh nghiệp, mà còn góp phần khẳng định vị thế của thủy sản Việt Nam trên bản đồ thế giới.

Thành Nguyên