Xuất khẩu thủy sản sang thị trường Trung Quốc gia tăng mạnh mẽ

Cơ hội cho doanh nghiệp tăng tốc

Theo báo cáo mới nhất của Cục Hải quan, riêng tháng 7/2025, kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc đạt 199,8 triệu USD, tăng 10,3% so với tháng trước và tăng 27,7% so với cùng kỳ năm 2024. Lũy kế 7 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu thủy sản sang thị trường này đã chạm mốc 1,205 tỷ USD, tương đương 69,2% tổng kim ngạch của cả năm 2024.

Trung Quốc hiện chiếm 20,6% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, tăng mạnh so với mức 17,1% cùng kỳ năm trước. Với tỷ trọng này, Trung Quốc đã vượt qua nhiều thị trường truyền thống như Hoa Kỳ (15,4%), Nhật Bản (14,3%) hay EU (11,1%). Diễn biến này cho thấy sự dịch chuyển đáng chú ý trong cơ cấu thị trường xuất khẩu của ngành thủy sản Việt Nam, khi nhu cầu nội địa lớn và xu hướng mở cửa nhập khẩu của Trung Quốc ngày càng đóng vai trò quyết định.

Tôm vẫn là mặt hàng xuất khẩu chính của thủy sản Việt Nam tại thị trường Trung Quốc. Ảnh: ST 

Các chuyên gia nhận định, sự gia tăng mạnh mẽ của kim ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc không chỉ phản ánh nhu cầu tiêu thụ thực phẩm thủy sản của thị trường này, mà còn cho thấy khả năng thích ứng nhanh của doanh nghiệp Việt trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu hiện nay. Việc nắm bắt tốt các yêu cầu về kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn chất lượng đã giúp nhiều doanh nghiệp duy trì tốc độ giao hàng ổn định, ngay cả khi các thị trường lớn khác như Hoa Kỳ hay EU có dấu hiệu chững lại.

Trong cơ cấu mặt hàng xuất khẩu, tôm tiếp tục dẫn đầu với kim ngạch 109,1 triệu USD trong tháng 7/2025, tăng 15,2% so với tháng 6 và tăng tới 69,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Tỷ trọng tôm trong tổng xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc đã nâng từ 41,2% lên 54,6%. Đặc biệt, giá xuất khẩu bình quân của tôm đạt 13,3 USD/kg, tăng 4,9% so với tháng trước và cao hơn 28,2% so với cùng kỳ 2024. Giá cao cho thấy nhu cầu cũng như khả năng chấp nhận mức giá tốt của thị trường Trung Quốc, tạo biên lợi nhuận hấp dẫn cho doanh nghiệp Việt Nam.

Cá da trơn, chủ yếu là cá tra, giữ vị trí thứ hai với kim ngạch 42,5 triệu USD, gần như đi ngang so với cùng kỳ năm 2024. Mức giá xuất khẩu bình quân 9,1 USD/kg, vẫn tăng 28,6% so với năm trước, cho thấy giá trị sản phẩm ngày càng được nâng cao dù khối lượng chưa có sự đột phá. 

Mặt hàng cua, ghẹ đứng thứ ba với kim ngạch 12,8 triệu USD, giảm so với tháng trước và cùng kỳ năm 2024, phản ánh sự cạnh tranh gay gắt từ các nguồn cung khác và nhu cầu có phần chững lại. Các nhóm mực, bạch tuộc và thủy sản khác cũng đóng góp đáng kể, chiếm khoảng 17% tổng giá trị.

Tình hình xuất khẩu thủy sản  Việt Nam sang Trung Quốc tháng 7/2025

                                                                Số liệu: Cục Hải quan

Triển vọng sáng những tháng cuối năm 

Sức mua từ Trung Quốc đang được hậu thuẫn bởi nhu cầu tiêu dùng nội địa lớn, đặc biệt trong nhóm thủy sản cao cấp như tôm, cua. Tháng 7/2025, nước này nhập khẩu 90.677 tấn tôm nước ấm đông lạnh, tăng 10% so với cùng kỳ 2024 và là mức cao nhất kể từ đầu năm 2024. Giá tôm nhập khẩu bình quân của Trung Quốc cũng tăng 9%, lên 5,25 USD/kg. Động thái nhập khẩu mạnh mẽ cho thấy các nhà nhập khẩu Trung Quốc đang chuẩn bị nguồn hàng cho các dịp cao điểm tiêu dùng, đồng thời phản ánh sự thiếu hụt cục bộ từ các nhà cung cấp khác.

Tuy nhiên, cạnh tranh tại thị trường này không hề nhỏ. Ecuador tiếp tục là nguồn cung tôm lớn nhất với hơn 69.000 tấn trong tháng 7, chiếm 75% tổng nhập khẩu của Trung Quốc trong bảy tháng đầu năm. Ấn Độ, Myanmar, Argentina và Thái Lan cũng đang gia tăng hiện diện. Điều đó đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam phải liên tục cải thiện chất lượng, giữ vững lợi thế về độ tươi, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc để duy trì thị phần.

Triển vọng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Trung Quốc trong những tháng cuối năm được đánh giá tích cực. Nhu cầu nội địa của Trung Quốc dự báo tiếp tục cao, nhất là khi nền kinh tế nước này đang nỗ lực kích cầu tiêu dùng. Bên cạnh đó, giá xuất khẩu của Việt Nam có xu hướng tăng cũng tạo cơ hội nâng cao để doanh nghiệp tăng doanh thu tại thị trường tỷ dân. Cùng đó, việc các doanh nghiệp Việt chủ động tham gia nhiều hội chợ, lễ hội nông sản tại Trung Quốc và tận dụng ưu đãi thương mại cũng giúp mở rộng các kênh phân phối và quảng bá thương hiệu.

Tuy vậy, thách thức lớn nằm ở chính sách kiểm soát nhập khẩu ngày càng chặt chẽ của Trung Quốc. Các yêu cầu về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, bao bì, nhãn mác và truy xuất nguồn gốc liên tục được cập nhật. Để duy trì đà tăng trưởng, doanh nghiệp Việt cần đầu tư mạnh hơn vào công nghệ chế biến, hệ thống kho lạnh và logistics để đảm bảo chất lượng đồng nhất. Ngoài ra, biến động kinh tế toàn cầu, tỷ giá và giá cước vận chuyển cũng có thể ảnh hưởng đến biên lợi nhuận.

Với đà tăng trưởng ấn tượng trong 7 tháng đầu năm, nhiều chuyên gia dự báo kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc có thể vượt mốc năm 2024. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt, việc giữ vững vị thế tại Trung Quốc góp phần quan trọng giúp toàn ngành thủy sản Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm, đồng thời củng cố chiến lược đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Trong đó, sự chủ động về sản xuất và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế chính là chìa khóa để doanh nghiệp Việt tiếp tục chinh phục thị trường rộng lớn, tiềm năng và đầy cơ hội này.

Phan Thảo