(TSVN) – Tại các thôn ven biển của xã Cam Hồng và xã Sen Ngư quanh năm thiếu đất sản xuất, sinh kế bấp bênh, nghề đi biển lại phụ thuộc thời tiết. Do vậy, khi nuôi cá lóc có lãi nhanh, chỉ từ sau 3 – 4 tháng là thu hoạch thì người dân nơi đây bất chấp các quy định để ồ ạt lấn chiếm đất rừng đào ao nuôi cá.
Nhờ đầu ra ổn định và giá bán cá thương phẩm khá cao, dịch bệnh và chi phí nuôi ít nên những tháng qua, nghề nuôi cá lóc nhân rộng ở các thôn ven biển của xã Cam Hồng và xã Sen Ngư, tỉnh Quảng Trị.
Theo người dân, mô hình nuôi cá lóc trên cát trắng phát triển khoảng 10 năm trở lại đây. Ban đầu một vài hộ nuôi, sau đó có số lên đến hàng trăm. Mỗi ao sâu 4 – 5 m, lấy nước từ giếng khoan sâu hàng chục mét. Quá trình đào ao nuôi cá hiệu quả không cao nên người dân chuyển qua lót bạt. Bình quân mỗi ao rộng 300 m², đầu tư khoảng 30 triệu đồng, thả 30.000 cá giống. Sau 7 – 9 tháng, cá cho thu hoạch, bán hơn 50.000 đồng/kg, trừ chi phí mỗi ao thu lợi 200 triệu đồng. Cũng nhờ cách nuôi mới đã giúp người dân tăng từ 1 vụ nuôi trong ao cát lên 2 hoặc 3 vụ nuôi trong ao lót bạt, từ đó thu nhập được nâng lên.
Người dân đã lấn diện tích rừng phòng hộ ven biển để nuôi cá lóc. Ảnh: Đắc Thành
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là khi diện tích đất trong vườn, trong từng khu dân cư đã hết, một số hộ dân đã lấn diện tích rừng phòng hộ ven biển để nuôi cá lóc. Tại vùng nuôi thủy sản ở thôn Tân Hải, xã Cam Hồng, cụm ao mới được lấn dần về phía khu vực rừng phi lao. Bên cạnh những ao này lại có thêm vùng đất rộng đã được san ủi bằng phẳng nhưng chưa đào đắp làm ao nuôi.
Không chỉ lấn chiếm rừng phòng hộ trên cát, sự phát triển tự phát nghề nuôi cá lóc còn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn nước sạch trên cát, gây ô nhiễm môi trường. Khoảng 2 tháng trở lại đây, nhiều đoạn bờ biển xã Cam Hồng đã xuất hiện những dòng nước đen ngòm chảy thẳng ra biển, khiến nước biển đổi màu và bốc mùi tanh nồng khó chịu; người dân địa phương lo ngại về tình trạng ô nhiễm môi trường.
Theo người dân địa phương, việc khoan giếng tràn lan cùng với xả thải không kiểm soát đang đe dọa nghiêm trọng đến chất lượng và trữ lượng nguồn nước ngầm. Nước thải từ các ao cá có thể chứa dư lượng thức ăn, phân hủy hữu cơ và mầm bệnh, gây tác động lâu dài đến sức khỏe người dân và cả hệ sinh thái biển ven bờ.
Trước thực trạng này, chính quyền địa phương cũng đã thành lập tổ kiểm tra liên ngành, tăng cường tuyên truyền, lập biên bản xử phạt hành chính và vận động tháo dỡ các công trình vi phạm trong đất rừng phòng hộ. Nếu hộ dân nào không chấp hành, sẽ tiến hành cưỡng chế để trả lại nguyên trạng. Được biết, đến giữa tháng 8/2025 đã có tổng cộng 65 công trình trái phép trên đất rừng và đất lâm nghiệp.
Theo bà Trần Thị Ngọc Trâm, Chủ tịch UBND xã Cam Hồng, việc xử lý hành chính hiện nay chỉ là phần ngọn. Về lâu dài, phải quy hoạch vùng nuôi hợp lý, hướng dẫn kỹ thuật cho các hộ dân và kiểm soát môi trường ngay từ đầu thì mới bảo đảm bền vững.
Ông Trần Quốc Tuấn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Trị cho biết: “Tới đây, chúng tôi sẽ tham mưu UBND tỉnh lập quy hoạch vùng nuôi tập trung, có hạ tầng xử lý nước thải – điều kiện tiên quyết để phát triển bền vững”.
Thanh Hiếu