Cà Mau: Đẩy mạnh nuôi tôm thích ứng biến đổi khí hậu

Với tiềm năng và thế mạnh tương đồng, đặc biệt là ngành hàng tôm, sau khi hợp nhất, tỉnh Cà Mau trở thành địa phương dẫn đầu cả nước về diện tích, quy mô và sản lượng nuôi tôm.

Hiện, toàn tỉnh có hơn 422.000 ha diện tích nuôi trồng thủy sản, trong đó diện tích nuôi tôm đạt trên 416.000 ha. Với cơ cấu tôm nuôi, tỉnh có 34.500 ha nuôi thâm canh và siêu thâm canh; 197.000 ha quảng canh cải tiến, và gần 185.000 ha nuôi quảng canh kết hợp như tôm – rừng, tôm – lúa, tôm – cua – cá…

Mô hình nuôi tôm siêu thâm canh không xả thải mở ra hướng đi mới cho ngành thủy sản tỉnh Cà Mau. Ảnh: BCM

Tuy nhiên, Cà Mau đang phải đối đầu với khó khăn, thách thức do tình hình biến đổi khí hậu, nước biển dâng và xâm nhập mặn, dịch bệnh trên tôm nuôi còn xảy ra, môi trường vùng nuôi tôm chưa được kiểm soát tốt.

Từ thực tế đó, thời gian qua, Cà Mau đã và đang đẩy mạnh nhiều mô hình thích ứng với biến đổi khí hậu có hiệu quả. Điển hình, mô hình tôm – lúa với diện tích gần 90.000 ha giúp tăng lợi nhuận 15 – 30%, giảm sử dụng hóa chất, cải thiện chất lượng đất – nước và giảm phát thải khí nhà kính. Mô hình tôm – rừng gần 30.000 ha cho hiệu quả kinh tế 20 – 35 triệu đồng/ha/năm, tạo sản phẩm “tôm sinh thái” được chứng nhận quốc tế và ưa chuộng tại các thị trường cao cấp.

Ngoài ra, các mô hình nuôi tuần hoàn khép kín, sử dụng lọc sinh học, vi sinh, cá rô phi xử lý nước thải được áp dụng hiệu quả trong vùng thâm canh, giảm ô nhiễm và ổn định năng suất.

Qua đó, giúp người nuôi bảo vệ được môi trường sinh thái, hạn chế rủi ro, nâng cao năng suất và chất lượng tôm nuôi, hướng đến phát triển bền vững nuôi trồng thủy sản. Trong đó, mô hình tôm – lúa, tôm – rừng được xem là những mô hình thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, mang lại giá trị kinh tế cao và thu nhập ổn định cho người nuôi.

Đặc biệt, để góp phần phát triển các mô hình nuôi tôm thích ứng với biến đổi khí hậu, Sở Khoa học và Công nghệ Cà Mau cũng đã nghiên cứu thành công quy trình nuôi tôm siêu thâm canh không xả thải. Hiện đang tổ chức triển khai, nhân rộng cho các doanh nghiệp, hợp tác xã nuôi tôm trên địa bàn tỉnh. Mô hình đang mở ra hướng đi mới cho ngành thủy sản tỉnh Cà Mau, với nhiều kỳ vọng về phát triển bền vững, thân thiện môi trường và đạt tiêu chuẩn xuất khẩu quốc tế.

Cà Mau cũng là địa phương tiên phong ứng dụng công nghệ sinh học và năng lượng tái tạo trong nuôi trồng thủy sản: Triển khai hệ thống biogas, điện mặt trời, xử lý nước bằng vi sinh tự nhiên,… giúp giảm 15 – 20% chi phí năng lượng và giảm đáng kể phát thải CO₂.

Thời gian tới, ngành nông nghiệp và môi trường Cà Mau tiếp tục phát triển nông nghiệp theo hướng “xanh hóa”, thuận thiên, thích ứng với biến đổi khí hậu, xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, giá trị gia tăng cao, phù hợp với quy luật khách quan.

Theo đó, địa phương mở rộng diện tích nuôi tôm siêu thâm canh, thâm canh và bán thâm canh, nhân rộng mô hình nuôi tôm 2 – 3 giai đoạn; Tăng cường các giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường; Phát triển ổn định, bền vững mô hình nuôi tôm sinh thái, nuôi tôm sạch (tôm – lúa, tôm – rừng,…), ứng dụng rộng rãi nuôi trồng thủy sản có chứng nhận (VietGAP, GlobalGAP, Organic, ASC,  BAP),…

Đồng thời, ngành sẽ xây dựng các vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ với các sản phẩm chủ lực. Cấp mã số cơ sở nuôi tôm, trồng lúa, rau màu để phục vụ công tác truy xuất nguồn gốc. Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa nông dân và doanh nghiệp. Tổ chức lại sản xuất các vùng nuôi, trồng theo hướng tập trung, sản xuất theo chuỗi giá trị con tôm, hạt lúa phát triển bền vững. Nhân rộng mô hình tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị khép kín.

Thanh Hiếu