Nghệ An siết chặt chống IUU, kiên quyết “tuyên chiến” với vi phạm VMS

Báo cáo tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ cho biết, thời gian qua Nghệ An đã tập trung chỉ đạo các ngành, địa phương thực hiện nghiêm yêu cầu của Chính phủ và Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác IUU. Đến nay, tỉnh đã hoàn thành 17/19 nhiệm vụ được giao.

Hai nhiệm vụ còn lại, đang tiếp tục triển khai thường xuyên, gồm: xây dựng và trình phê duyệt chính sách chuyển đổi nghề gắn với bảo tồn và sử dụng bền vững nguồn lợi thủy sản; và chính sách hỗ trợ ngư dân nâng cấp, thay thế thiết bị giám sát hành trình (VMS) đáp ứng quy định của Nghị định 37/2024/NĐ-CP. Hai chính sách này dự kiến được trình HĐND tỉnh trong tháng 12/2025.

Nghệ An đã đánh dấu, sơn kẻ số 100% tàu cá, bảo đảm đúng quy định nhận dạng. Đến ngày 25/11, toàn tỉnh chỉ còn 8 tàu cá từ 6 m trở lên không đủ điều kiện hoạt động, song đều được theo dõi, quản lý chặt chẽ.

Tỉnh hiện có 1.041 tàu cá đủ điều kiện đã lắp thiết bị VMS, đạt 100%. Công tác trực ban giám sát được duy trì 24/7, liên tục cảnh báo trường hợp tàu mất tín hiệu hoặc có dấu hiệu vượt ranh giới. Trong giai đoạn 2024 – 2025, lực lượng chức năng đã kiểm soát 15.577 lượt tàu xuất bến và 15.148 lượt tàu nhập bến tại các cửa lạch và cảng cá.

Từ đầu năm 2024 đến ngày 25/11, tỉnh đã xử phạt 478 vụ vi phạm, tổng số tiền gần 9,5 tỷ đồng. 100% chủ tàu và thuyền trưởng khai thác xa bờ đã ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài. Công tác tuyên truyền tiếp tục được duy trì sâu rộng dưới nhiều hình thức phù hợp với từng địa bàn ven biển.

Tuy vậy, đại diện lãnh đạo các sở ngành tỉnh cũng thẳng thắn nhìn nhận một số tồn tại: tình trạng tàu mất kết nối VMS vẫn xảy ra; hệ thống hạ tầng nghề cá chưa đồng bộ, một số cảng cá xuống cấp, luồng lạch bị bồi lắng chưa được nạo vét; lực lượng kiểm soát tại cảng còn thiếu phương tiện, trang thiết bị và nhân lực để đáp ứng yêu cầu kiểm tra, giám sát theo tiêu chuẩn của EC.

Trên cơ sở đó, Nghệ An kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổng hợp, báo cáo Chính phủ xem xét bố trí nguồn vốn đầu tư nâng cấp hạ tầng cảng cá, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc theo khuyến nghị của Ủy ban châu Âu. Đồng thời, tỉnh đề nghị ưu tiên đưa các dự án hạ tầng thủy sản trọng điểm vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 – 2030.

Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Văn Thanh

Tại buổi làm việc, các thành viên đoàn công tác cùng đại diện các sở, ngành đã trao đổi, đánh giá từng nhóm nhiệm vụ, tập trung vào việc quản lý đội tàu, kiểm soát tàu ra vào cảng, xử lý hồ sơ tồn đọng và hoàn thiện hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản.

Phó Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư Nguyễn Quang Hùng đánh giá cao nỗ lực của Nghệ An, đặc biệt là việc duy trì 100% tàu cá lắp VMS và không để phát sinh trường hợp vi phạm vùng biển nước ngoài. Tuy nhiên, để đạt yêu cầu của EC trong đợt kiểm tra sắp tới, ông đề nghị tỉnh mở đợt cao điểm xử lý vi phạm VMS, tập trung vào nhóm tàu mất kết nối hoặc không duy trì thiết bị hoạt động đúng quy định.

Bên cạnh đó, tỉnh cần tiếp tục đổi mới phương pháp tuyên truyền, bảo đảm chủ tàu và thuyền trưởng dễ tiếp cận, nắm chắc quy định pháp luật; đồng thời kiên trì duy trì mục tiêu 100% tàu cá không vi phạm vùng biển nước ngoài, coi đây là nhiệm vụ mang tính quyết định trong công tác chống IUU hiện nay.

Tiếp thu chỉ đạo của đoàn công tác, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ khẳng định Nghệ An sẽ tiếp tục thực hiện nghiêm túc các giải pháp chống khai thác IUU, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng và lâu dài. Tỉnh sẽ tập trung đầu tư nâng cấp thiết bị giám sát, củng cố lực lượng kiểm soát nghề cá tại cảng; đồng thời nâng cao trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân trong thực thi nhiệm vụ.

Minh Khuê