Mở rộng nuôi cá chim vây vàng tạo hướng đi mới cho nông dân Hà Tĩnh

Biến đổi khí hậu, dịch bệnh thủy sản khó lường và giá vật tư tăng cao đang đẩy nhiều vùng nuôi tôm tại Hà Tĩnh vào thế “tiến thoái lưỡng nan”. Hiệu quả thấp, chi phí tăng, rủi ro cao là thực trạng mà không ít hộ dân đang đối mặt. Trước tình hình này, việc tìm kiếm đối tượng nuôi thay thế hoặc kết hợp để tận dụng hạ tầng sẵn có, giảm thiểu thiệt hại đang trở thành yêu cầu cấp bách.

Trong giai đoạn 2023–2025, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã triển khai mô hình nuôi cá chim vây vàng đạt chuẩn VietGAP trên diện tích 0,5ha tại xã Thiên Cầm, phường Trần Phú và phường Hải Ninh. Người nuôi được hỗ trợ đầy đủ từ giống, thức ăn công nghiệp đến tập huấn kỹ thuật, tư vấn quản lý, ghi chép nhật ký nuôi và truy xuất nguồn gốc sản phẩm theo quy trình VietGAP.

Mô hình nuôi tại xã Kỳ Anh. Ảnh: ST

Kết quả thử nghiệm cho thấy, năng suất cá chim vây vàng đạt 9,3–10,8 tấn/ha, với lợi nhuận ước khoảng 340–420 triệu đồng/ha. Sản phẩm được thu mua với giá 140.000–150.000 đồng/kg, cao hơn nhiều so với lợi nhuận từ nuôi tôm truyền thống trong những vùng rủi ro. Thành công bước đầu của mô hình đã chứng minh, cá chim vây vàng hoàn toàn phù hợp với điều kiện nước lợ tại các vùng tôm thường xuyên bị dịch bệnh, đồng thời tạo cơ sở thuyết phục để nhân rộng mô hình.

Cá chim vây vàng. Ảnh: ST

Nhằm đánh giá hiệu quả, chia sẻ kinh nghiệm và định hướng mở rộng, mới đây Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh tổ chức tọa đàm “Nuôi cá chim vây vàng trong vùng nuôi tôm thường bị dịch bệnh gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm”. Sự kiện thu hút sự tham gia của lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, các chi cục chuyên môn, doanh nghiệp, người nuôi trong và ngoài mô hình, cùng đại diện Trung tâm Khuyến nông tỉnh Nghệ An và Hưng Yên.

Ông Nguyễn Hữu Ngọc, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh, cho biết: “Nhiều vùng nuôi tôm đang chịu thiệt hại nặng do dịch bệnh, chi phí tăng cao, lợi nhuận giảm. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng ao nuôi vẫn còn tốt, có thể chuyển đổi sang nuôi cá chim vây vàng. Loài cá này thích nghi tốt với nước lợ, sức đề kháng cao, sinh trưởng nhanh và có thị trường ổn định. Đây là hướng đi giúp người dân đa dạng hóa mô hình, tận dụng ao nuôi bỏ hoang và hạn chế rủi ro.”

Hiện toàn tỉnh có hơn 50ha nuôi cá chim vây vàng. Bà Nguyễn Thị Hoài Thúy, Trưởng phòng Quản lý Nuôi trồng thủy sản, Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh nhận định, đây là đối tượng đang được kỳ vọng thay thế các vùng nuôi tôm kém hiệu quả, đồng thời nhấn mạnh việc mở rộng diện tích cần đi kèm với rà soát quỹ đất mặn lợ hoang hóa, vùng nuôi kém hiệu quả và vùng có tiềm năng nuôi lồng bè để đưa vào quy hoạch phát triển.

Bên cạnh đó, hoàn thiện quy trình kỹ thuật nuôi ao đất và lồng bè phù hợp với điều kiện Hà Tĩnh, nhân rộng các mô hình hiệu quả, khuyến khích nuôi theo VietGAP, an toàn sinh học và hướng tới sản xuất hàng hóa quy mô lớn là những yếu tố then chốt để đảm bảo phát triển bền vững. Việc này cũng cần sự đồng hành của chính sách hỗ trợ đầu tư, thu hút doanh nghiệp và xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ ổn định, nhằm đảm bảo lợi ích lâu dài cho người dân.

Tại tọa đàm, nhiều hộ nuôi đã chia sẻ kinh nghiệm thực tế về thời điểm thả giống, chế độ cho ăn, xử lý nước bằng phương pháp sinh học, quan trắc môi trường và ứng phó thời tiết cực đoan. Nhiều hộ ngoài mô hình bày tỏ mong muốn được tập huấn để tham gia trong vụ tới, nhằm cải tạo ao nuôi tôm kém hiệu quả và phát triển thành vùng nuôi cá tập trung.

Đáng chú ý, đại biểu từ hai tỉnh Hưng Yên và Nghệ An đã đề xuất các giải pháp mở rộng nuôi cá chim vây vàng, tăng cường liên kết tiêu thụ, xây dựng vùng nuôi tập trung, áp dụng quy trình kỹ thuật đồng bộ để đảm bảo chất lượng sản phẩm ổn định. Họ nhấn mạnh tầm quan trọng của chuỗi liên kết chặt chẽ giữa người nuôi – doanh nghiệp – địa phương, minh bạch giá cả và duy trì nguồn cung đều đặn để mở rộng thị trường, hướng tới hình thành vùng nguyên liệu liên tỉnh trong tương lai gần.

Ông Trần Hữu Khanh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh, đánh giá cao kết quả mô hình và nỗ lực phối hợp của Trung tâm Khuyến nông cùng các đơn vị liên quan. Ông cho rằng, cá chim vây vàng không chỉ là giải pháp thay thế nuôi tôm kém hiệu quả, mà còn có thể trở thành hướng sản xuất chủ lực, góp phần ổn định sinh kế và phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững.

Theo ông Khanh, bước tiếp theo là hoàn thiện quy trình kỹ thuật, tổ chức tập huấn cho nông dân, xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ và thương hiệu sản phẩm, đồng thời mở rộng mô hình tập trung, bền vững.

Minh Khuê