Kiệt quệ sau bão lũ: Người nuôi tôm hùm cần một “phao tín dụng”

Biển đã lặng nhưng lòng người còn dậy sóng

Theo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tính đến ngày 10/11, bão số 13 và hoàn lưu bão đã làm 54.285 lồng bè nuôi trồng thủy sản và 18 ha nuôi tôm, cá bị thiệt hại. Trong đó, vùng nuôi tôm hùm tại miền Trung bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng.

Tại phường Sông Cầu (tỉnh Đắk Lắk), sau lũ lịch sử, hơn 95% sản lượng tôm hùm (khoảng 21 triệu con) bị chết. Chủ tịch UBND phường Sông Cầu Võ Ngọc Thạch cho biết, tính đến ngày 24/11, mưa lũ đã gây thiệt hại gần 2.500 tỷ đồng cho các hộ nuôi tôm trên địa bàn. Nghề nuôi tôm hùm ở địa phương gần như bị xóa sổ.

Còn tại phường Xuân Đài, có 430/536 hộ nuôi bị thiệt hại, tôm chết 22.500/27.000 lồng, giá trị khoảng 610 tỷ đồng. Mức thiệt hại được đánh giá là “chưa từng có” từ khi nghề nuôi tôm hùm xuất hiện ở đây.

“Thủ phủ” tôm hùm vịnh Xuân Đài tan hoang sau bão, lũ. Ảnh: Hữu Tú

Tỉnh Phú Yên cũ có khoảng 177.000 lồng nuôi tôm hùm, chiếm hơn 63% cả nước, tập trung chủ yếu tại vịnh Xuân Đài và vịnh Vũng Rô. Sau mưa lũ, có khoảng 2.000 hộ nuôi tôm ở đây bị trắng tay.

Ông Nguyễn Văn Hạnh, 45 tuổi, người có gần hai thập kỷ gắn bó với nghề, đứng nhìn bè nuôi giờ chỉ còn những khung gỗ xiêu vẹo, không còn một con tôm nào còn sống. Trước bão, ông chuẩn bị thu hoạch 4.000 con tôm hùm, dự tính mang về 4 tỷ đồng. Nhưng chỉ sau một đêm, tất cả đã trôi theo nước lũ.

Theo báo cáo của Chi cục Thủy sản và Biển đảo Đắk Lắk, tính đến ngày 29/11, toàn tỉnh có hơn 99.750 lồng nuôi thủy sản (chủ yếu tôm hùm xanh) bị thiệt hại do mưa lũ, giá trị ước tính khoảng 2.400 tỷ đồng. Riêng P.Sông Cầu thiệt hại 49.000 lồng, P.Xuân Đài 22.291 lồng, xã Xuân Cảnh 28.207 lồng.

Hỗ trợ ngư dân tái thiết vùng nuôi

Nuôi tôm hùm mang lại lợi nhuận cao nhưng đó cũng là nghề đầy rủi ro, và sau đợt mưa lũ lịch sử, nhiều người lâm cảnh trắng tay. Dù vậy, người dân vẫn trở lại mặt biển ngay khi sóng êm.

Người nuôi tôm hùm đang nỗ lực tái sản xuất bằng cách khôi phục lồng bè, mua con giống và tìm kiếm vốn để vượt qua thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh. Theo lãnh đạo các địa phương bị thiệt hại, phần lớn hộ nuôi tôm hùm đang nợ từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng. Bão đến quá nhanh khiến nhiều người chưa kịp trả kỳ nợ cũ, giờ lại đứng trước nguy cơ mất khả năng chi trả.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã cử các đoàn công tác về hiện trường, hướng dẫn xử lý môi trường sau bão, đồng thời kiến nghị hỗ trợ một phần giống thủy sản và khôi phục hệ thống neo đậu, giao thông vào vùng nuôi.

Tuy nhiên, lồng nuôi phải đóng mới, giá vật liệu tăng sau bão; giống tôm hùm ngày càng đắt; thuốc xử lý môi trường cần ngay khi nước chưa ổn định. Tất cả đều cần vốn, trong khi nợ cũ vẫn còn đầy trên sổ ngân hàng. Điều người dân mong mỏi là chính sách hỗ trợ vốn, cơ cấu lại nợ cũ để họ có thời gian và điều kiện tái sản xuất vụ mới.

Nhằm giảm áp lực cho người dân, ngày 25/11, Cục Thuế đã có Công văn số 5526/CT-CS hỏa tốc gửi Trưởng Thuế các tỉnh, thành phố. Theo đó, ngành thuế sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp giúp người nộp thuế giảm bớt khó khăn, sớm ổn định đời sống, khôi phục sản xuất, kinh doanh, về chính sách, thủ tục, hồ sơ gia hạn, miễn, giảm thuế. Đồng thời, Cục Thuế chỉ đạo cơ quan thuế địa phương tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nộp thuế khi làm thủ tục miễn, giảm, gia hạn thuế bị ảnh hưởng và thiệt hại bởi thiên tai theo quy định.

Ngày 21/11/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2553/QĐ-TTg điều chỉnh giảm lãi suất cho vay một số chương trình tín dụng chính sách tại Ngân hàng Chính sách xã hội. Trong đó, lãi suất cho vay hộ gia đình sản xuất, kinh doanh tại vùng khó khăn, cho vay thương nhân hoạt động thương mại tại vùng khó khăn, điều chỉnh giảm từ 9,0%/năm (0,75%/tháng) xuống 7,8%/năm (0,65%/tháng), thực hiện từ ngày 1/12/2025. Điều này giúp người dân bớt gánh nặng khi tiếp cận vốn mới.

Ngày 25/11/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 380/NQ-CP về các giải pháp khắc phục hậu quả thiên tai, phục hồi sản xuất tại các địa phương khu vực miền trung. Theo đó, để khẩn trương khắc phục hậu quả thiên tai, nhanh chóng ổn định đời sống, sinh hoạt của nhân dân, khôi phục sản xuất, kinh doanh, phấn đấu tăng trưởng kinh tế cả năm 2025 đạt trên 8% và năm 2026 đạt từ 10% trở lên, Chính phủ yêu cầu thực hiện khẩn trương, quyết liệt, kịp thời, hiệu quả các giải pháp để sớm ổn định đời sống nhân dân.

Chính phủ giao chính quyền các tỉnh, thành phố chủ động triển khai các giải pháp theo thẩm quyền nhằm khôi phục các hoạt động sản xuất, kinh doanh, ổn định thị trường trên địa bàn; phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường hỗ trợ vật tư, cây giống, con giống, thuốc thú y… nhằm khôi phục các vùng bị thiệt hại nặng, đặc biệt là các vùng nuôi trồng thủy sản ven biển và các vùng cây công nghiệp; khẩn trương hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh khôi phục hoạt động, không để đứt gãy chuỗi cung ứng, đứt gãy các hợp đồng trong xuất khẩu.

Trước đó, ngày 4/11/2025, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có Công văn 9651/NHNN-TD yêu cầu các tổ chức tín dụng và NHNN chi nhánh tại các khu vực liên quan triển khai đồng bộ các biện pháp hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng, trong đó có cơ cấu lại nợ, miễn giảm lãi phí và cung cấp gói tín dụng ưu đãi để khôi phục sản xuất, kinh doanh.

Mặc dù những chính sách này không chỉ dành riêng cho tôm hùm, nhưng vẫn được coi là “tia sáng sau bão”. Để vùng nuôi tôm hùm miền Trung phục hồi trở lại thì có lẽ còn cần thêm thời gian dài và nhiều chính sách đồng hành.

Bảo Hân