Người Cồn Tè (Hương Trà, Thừa Thiên – Huế) quê tôi thường hay làm món cá hấp vào những ngày đám tiệc, giỗ chạp hoặc khi có khách quý đến nhà. Cá dùng để hấp thường là loại cá ngon, thịt thơm, màu trắng (như cá hồng, mú, chim, dìa…).
Cồn Tè là vùng đất ngập mặn đối diện cửa biển Thuận An, thuộc địa phận xã Hương Phong, huyện Hương Trà. Đây là vành đai trú ẩn của ấu trùng thủy sản vùng nước lợ nên có nhiều loài cá sinh trưởng. Từ ngày công trình cầu – đập Thảo Long được đưa vào sử dụng, Cồn Tè trở thành điểm du lịch sinh thái thu hút nhiều du khách.
Cá hấp vừa chín, dọn lên ăn nóng mới ngon
Đợi thủy triều rút, bên những lạch nước nông là dải đất nâu; những ngày nắng nóng, bạn có thể ghé vào bất kỳ một trong những ngôi nhà chòi bốn bề lộng gió, thưởng thức món ngon từ đầm phá Tam Giang. Sở dĩ có nhiều cá ngon là do nguồn nước luôn được luân lưu. Mặt khác, đây cũng là vùng duy nhất trong phá Tam Giang còn lại loài rong hẹ (rong cỏ kiệu) là thức ăn hấp dẫn các loài cá con (mú, hồng, dìa, kình, nâu…), thịt rất ngon và giá trị dinh dưỡng cao.
Cá Cồn Tè nổi tiếng tươi ngon và thú vị nhất là được thưởng thức món cá hấp. Để có món cá hấp thơm ngon, đúng vị, cái khó là chọn cá và phải biết nêm nếm, sao cho khi cá hấp chín, miếng cá phải có mùi thơm và thấm tháp gia vị.
Ra chợ, chọn cá cỡ bàn tay người lớn xòe ra, làm cá, rửa sạch, để ráo nước. Cá hấp phải để nguyên con, dùng dao sắc cứa vài nhát dọc hai bên mình cá. Ướp gia vị gồm hành, tiêu, ớt, ngũ vị hương cùng một chút nước mắm ngon, để khoảng nửa giờ cho ngấm. Thịt ba chỉ xắt nhỏ, nấm mèo xắt chỉ, bún tàu xắt khúc, tất cả rải lên trên trên mình cá. Cho cá vào đĩa bàn sâu, hấp cách thủy.
Khi hấp cá, không được hấp chín quá, vì sẽ khiến đĩa cá có nhiều nước, bún bị nhão, mất ngon. Vì thế, vừa hấp vừa phải xem chừng cá, bằng cách dùng tăm xăm vào mình cá, nếu cá đã chín thì khi rút tăm ra đầu tăm không dính thịt cá. Cá hấp thường được ăn cuốn với bánh tráng, bánh đa nem hoặc ăn kèm với các loại rau thơm để thưởng thức vị ngon ngọt riêng của cá tươi. Đặc biệt, các món cá kình, nâu, dìa hấp mồng tơi còn được xem là loại thuốc trị chứng mất ngủ hiệu quả.
Có lẽ tất cả: khung cảnh của biển, của gió, của nắng… , sự niềm nở của chủ nhân khi đưa khách đi thăm hồ, chọn hàng đã khiến cho cá hấp Cồn Tè đã ngon càng ngon hơn.