Vị đắng của cá

     Trong khi cá tra từ ngưỡng 20.000 đồng/kg nhảy lên 25.000-26.000 đồng/kg, cá rô đầu vuông lại rớt thê thảm từ ngưỡng 30.000 đồng/kg xuống 20.000 đồng/kg (4-5 con/kg). Nói nông dân chung nỗi buồn bởi lẽ: nhiều nông dân đã “tiễn” cá tra khỏi ao nuôi để thay thế bằng cá rô đầu vuông, giờ lại “dính đạn”.

     Một thời dân nuôi cá tra phất lên “như diều gặp gió”. Đó là thời điểm dân miền Tây, chủ tiệm vàng, chủ cây xăng… ùn ùn nuôi cá tra. Đất cù lao, đất ven sông Hậu, ven sông Tiền đắt đỏ như đất ở đô thị. Lúc đầu thì hai mùa trúng, một mùa thất. Các địa phương trong vùng đua nhau quy hoạch theo hướng tăng diện tích nuôi cá tra. Sau con tôm, cá tra được xem là mũi nhọn thứ hai của ngành thủy sản. Rồi từ chỗ hiện diện chủ yếu ở hai bên bờ sông Hậu, cá tra lan qua các tỉnh ven sông Tiền bất chấp những cảnh báo về “khủng hoảng thừa”.

     Nhiều vùng nuôi do doanh nghiệp hình thành, người ta chen nhau góp tiền như một cổ đông để nuôi cá. Nhiều CLB nuôi cá tra hình thành gắn với một doanh nghiệp nào đó. Doanh nghiệp khuyến cáo người nuôi vào hiệp hội, CLB để bán cá. Đó là diễn tiến trong khoảng mười năm qua.

     Nhưng “bi kịch chạm đáy” cho người nuôi cá tra là khoảng ba năm trở lại đây cá tra dôi dư, tụt giá thê thảm. Khi dôi dư thì doanh nghiệp thả sức tung hoành “hành” người nuôi cá: nào là màu cá không đạt, cá quá lứa (quá kích cỡ), mua trước trả chậm đến… 5-6 tháng. Hậu quả, cá tra tồn đọng, nông dân xếp hàng chờ bán. Chính phủ phải nhiều lần họp giao ban trực tuyến với các tỉnh để chỉ đạo mua cá tồn đọng.

     Đó cũng là lúc bốn từ “người nuôi treo ao” xuất hiện nhiều trên các phương tiện truyền thông. Phần lớn người nuôi cá tra gần như “kiệt sức” không thể tái đầu tư nuôi sau thời gian dài thua lỗ. Giờ đây cá tra tăng giá nhưng nhiều hộ vẫn treo ao, không dám thả lại do hết vốn.

     Trở lại câu chuyện con cá rô đầu vuông. Hai năm trước, cá rô đầu vuông xuất hiện như một đặc sản của Hậu Giang và giúp nhiều người phất lên thành tỉ phú. Cá rô đầu vuông có khi nuôi đạt đến 3 con/kg. Và rồi câu chuyện của con cá tra lặp lại: không chỉ nông dân Hậu Giang mà Kiên Giang, Đồng Tháp, An Giang, Tiền Giang… cũng ùn ùn nuôi cá rô đầu vuông. Kết quả nhiều người méo mặt do cá rô đầu vuông khủng hoảng thừa.

(Theo TT – 13/03/2011)