Theo số liệu thống kê của Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), Việt Nam đang là nguồn cung cá ngừ chế biến đóng hộp lớn thứ 14 và là nguồn cung thăn/fillet cá ngừ đông lạnh lớn thứ 2 cho EU. Vì vậy, EVFTA được ký kết đã tạo cơ hội vàng cho mặt hàng này của Việt Nam.
Trong tháng 5, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang EU đạt gần 12 triệu USD
Được biết, mức thuế của các sản phẩm cá ngừ Việt Nam xuất khẩu sang EU đang khá cao 18 – 24%. Tuy nhiên, ngay sau khi EVFTA có hiệu lực, mức thuế này sẽ được gỡ bỏ ngay lập tức, hoặc cắt giảm dần về 0% sau từ 3 – 7 năm, hoặc miễn thuế theo hạn ngạch.
Cụ thể, theo cam kết trong EVFTA, EU sẽ xóa bỏ thuế quan cho các sản phẩm cá ngừ tươi sống và đông lạnh (trừ thăn/fillet cá ngừ đông lạnh mã HS 0304); đối với sản phẩm thăn/fillet cá ngừ đông lạnh mã HS s030487, sẽ xóa bỏ thuế quan theo lộ trình 3 năm, từ mức thuế cơ bản 18%; với sản phẩm thăn/fillet cá ngừ hấp (nguyên liệu làm cá ngừ đóng hộp), EU sẽ xóa bỏ thuế quan theo lộ trình 7 năm, từ mức thuế cơ bản 24%. Riêng với sản phẩm các ngừ chế biến đóng hộp (cá ngừ ngâm dầu đóng hộp, đóng túi, các sản phẩm cá ngừ chế biến đóng hộp…), EU sẽ miễn thuế cho Việt Nam trong mức hạn ngạch 11.500 tấn/năm.
Tuy nhiên, bên cạnh thuận lợi, các sản phẩm cá ngừ xuất khẩu của Việt Nam sang EU muốn được hưởng thuế suất ưu đãi của Hiệp định cần phải có xuất xứ thuần túy, tức là cá ngừ phải được đánh bắt bởi các tàu mang cờ của Việt Nam tại vùng biển Việt Nam. Trong khi, nguồn cá ngừ nguyên liệu trong nước đang không đủ để đáp ứng nhu cầu sản xuất, xuất khẩu, hầu hết phải nhập khẩu từ các nước khác, mạng lưới cung cấp nguyên liệu cũng đang được cải thiện. Do đó, đáp ứng yêu cầu về quy tắc xuất xứ sẽ là một thử thách đối với ngành cá ngừ Việt Nam trong thời gian tới. Ngoài ra, còn có một số rào cản khác như: hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT), để có thể xuất khẩu hàng hóa sang thị trường EU, nước xuất khẩu phải tuân thủ nguyên tắc TBT trong quy trình chế biến, đóng gói sản phẩm và bảo vệ môi trường… Điều này đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của các doanh nghiệp Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, truy xuất nguồn gốc để có thể tận dụng được thời cơ, gia tăng giá trị xuất khẩu.
Thống kê của VASEP, riêng trong tháng 5, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang EU đạt gần 12 triệu USD, tăng 6% so cùng kỳ năm 2018. Trong đó, Hà Lan tiếp tục là thị trường tăng trưởng ấn tượng, đạt mức 107%.