Ecuador: Giữ vững thị trường tôm Trung Quốc

Thị trường xáo trộn

 Trung Quốc đình chỉ hoạt động xuất khẩu tôm của nhiều công ty lớn tại Ecuador vào ngày 9/9 và 11/9 do phát hiện dịch bệnh trong một số lô hàng của những doanh nghiệp này. Ngay sau đó, các quan chức Ecuador đã tới thăm Trung Quốc nhằm mục đích sâu xa là củng cố lại niềm tin của người tiêu dùng tại đây. Tuy nhiên, nhiều lô hàng tôm Ecuador vẫn đang đối mặt rủi ro bị từ chối ngay tại các cảng biển Trung Quốc; thị trường tôm rơi vào hỗn loạn, đầy rẫy tâm lý hoang mang từ phía doanh nghiệp của Trung Quốc, mặc dù hầu hết các doanh nghiệp lớn khẳng định vẫn duy trì mua tôm Ecuador. Một hãng nhập khẩu tôm tại Thượng Hải cho hay, thị trường tôm vẫn còn nhiều bất ổn dù cuộc đàm phán giữa nhà chức trách của hai quốc gia tuần trước đã phát đi nhiều tín hiệu tích cực.    

Lệnh đình chỉ do Hải quan Trung Quốc tuyên bố đã khiến nhiều lô hàng đang trên đường vận chuyển tới Trung Quốc có nguy cơ bị trả lại, cùng đó, thị trường tôm Trung Quốc vẫn chưa đi vào quỹ đạo. Mới đây, lệnh đình chỉ với tôm nhập khẩu từ Công ty Omarsa đã được gỡ bỏ; một vài doanh nghiệp Trung Quốc đang cân nhắc mua tôm từ Iran và Peru thay tôm Ecuador. Tuy nhiên, các đơn vị này vẫn e dè với sản phẩm tôm của Ecuador do lo sợ hàng hóa tiếp tục gặp rủi ro nếu không vượt qua các đợt kiểm tra chất lượng ngẫu nhiên tại cảng. Hệ thống kiểm soát chất lượng hiện nay của Trung Quốc quá chặt chẽ cũng là nguyên nhân hạn chế sự tự do của các doanh nghiệp nhập khẩu tôm tại quốc gia này. 

Hầu hết các công ty nhập khẩu tôm lớn tại Trung Quốc chia sẻ, họ sẽ tiếp tục nhập khẩu tôm Ecuador vì đây vẫn là nguồn cung tôm lớn nhất cho Trung Quốc. Một doanh nghiệp ở Bắc Kinh cho biết: “Chúng tôi vẫn mua tôm Ecuador và các doanh nghiệp khác cũng vậy. Dĩ nhiên, việc mua bán sẽ diễn ra thận trọng hơn trước đây. Chúng tôi sẽ tính toán đến những rủi ro đặc biệt khi nhập khẩu TTCT chứ không ngừng hoàn toàn hoạt động nhập khẩu”. Tuy nhiên, một vài doanh nghiệp nhỏ chia sẻ, vài tháng họ mới nhập khẩu 1 đến 2 container tôm Ecuador nên có thể sẽ ngừng thua mua do thị trường tôm hiện nay đang rối loạn. 

Nỗ lực đàm phán

Đầu tuần trước, Bộ trưởng Bộ Thương mại, Đầu tư và Thủy sản Ecuador, ông Ivan Ontaneda đã tới thăm Trung Quốc nhằm tháo gỡ vướng mắc trong hợp tác thương mại. Mặc dù cuộc đàm phán giữa hai bên kết thúc tốt đẹp và Trung Quốc đã gỡ bỏ lệnh đình chỉ nhập khẩu tôm từ Công ty Omamrsa và một số sản phẩm ngoại lệ như tôm thịt chín. Nhưng Phòng Thương mại công nghiệp thủy sản Ecuador (CAN) cho biết, chính quyền Trung Quốc vẫn tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên các container tôm của Ecuador từ những công ty bị đình chỉ dù hàng đã chuyển tải; những lô hàng được kiểm tra không đạt tiêu chuẩn kiểm dịch sẽ bị trả lại.

Ngoài ra, lệnh đình chỉ nhập khẩu tôm vẫn còn hiệu lực với 4 doanh nghiệp khác của Ecuador, trong đó có Industrial Pesquera Santa Priscila(doanh nghiệp tôm lớn nhất Ecuador), Expalsa, WinRep và Cogelados Y Frescos. Tới nay, chính quyền Trung Quốc vẫn chưa có tuyên bố chính thức về những quyết định quan trọng và nội dung của cuộc đàm phán nói trên. Theo một nguồn tin Trung Quốc đăng tải trên Seafood Guide, một ấn phẩm chuyên ngành của Trung Quốc, 5 – 20% container hàng tôm bị Hải quan Trung Quốc kiểm tra nhưng không công bố tỷ lệ kiểm tra trên các website của Hải quan.

Theo dự đoán của một công ty nhập khẩu tôm tại Thượng Hải, thị trường tôm sẽ còn diễn biến bất ổn hơn trong vài tuần tới dù Chính phủ Trung Quốc có thể xoa dịu thị trường bằng những tuyên bố lạc quan hơn. Tuy nhiên, phần đông doanh nghiệp nhâp khẩu tôm tại Trung Quốc đang mất phương hướng và yêu cầu Chính phủ phải công khai minh bạch thông tin về nhà máy nào của Ecuador có thể và không thể nhập khẩu tôm. Sau cùng, chính doanh nghiệp mới là người phải gánh chịu mọi rủi ro. Theo doanh nghiệp này, giá tôm bán buôn tại Thượng Hải đã tăng gần 10%. Ngày 19/9, Seafood Guide cũng khẳng định giá tôm nhập khẩu từ Ecuador bắt đầu tăng.

Khơi thông xuất khẩu

Lệnh đình chỉ cách đây vài tuần xuất hiện đột ngột có nguy cơ phá giá tôm nguyên liệu cổng trại tại Ecuador; tuy nhiên, khi lệnh đình chỉ chưa được tuyên bố chính thức, Ecuador đã nỗ lực ngăn chặn nguy cơ giá tôm lao dốc và kín đáo giữ bí mật giá tôm. Một hãng cung cấp tôm tại Guayaquil cho biết, từ ngày 9/9, khi thông tin Trung Quốc đình chỉ nhập khẩu tôm một số doanh nghiệp Ecuador, nhiều dự báo giá tôm có thể giảm 0,20 – 0,30 USD/kg nhưng tới ngày 13/9, giá tôm vẫn giữ nguyên, các trang trại thu hoạch bình thường. 

Dù vậy, lệnh cấm của Trung Quốc cũng ảnh hưởng đến các hãng sản xuất tôm tại El Oro, tỉnh chiếm 35% giá trị kim ngạch xuất khẩu tôm của cả nước với hơn 1.200 doanh nghiệp. Lệnh cấm làm cho giá tôm trung bình tại cổng trại ở vùng này giảm 0,4 USD/kg, theo Hiệp hội Nuôi tôm El Ordo, Calderon. Nhưng nhìn chung, lệnh cấm chỉ ảnh hưởng một vài công ty Ecuador. Thậm chí, nhiều công ty bị cấm đã thông qua những nhà máy được chính quyền Trung Quốc phê duyệt để hoạt động xuất nhập khẩu sang thị trường này không bị gián đoạn. Trong khi đó, phía Trung Quốc vẫn cần mua hàng để chuẩn bị cho dịp Tết Nguyên đán.

Những thành công của phái đoàn Ecuador trong cuộc đàm phán được đánh giá cao. Ecuador đã chứng minh dịch bệnh đầu vàng không xuất hiện tại nước này; đồng thời nhấn mạnh những biện pháp kiểm soát đạt chuẩn quốc gia theo chứng nhận kiểm dịch xuất khẩu sang Trung Quốc. Do đó, các trại nuôi không bị hoảng loạn, vẫn tiến hành sản xuất và thu hoạch bình thường vào ngày 13/9 và 28/9.

 Tuấn Anh (Tổng hợp)