Tiềm năng thị trường Nga trong xuất khẩu nông, thủy sản năm 2022

Mới đây, Liên minh kinh tế Á – Âu (EAEU) đã đưa 76 nước ra khỏi danh sách ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP) khi xuất khẩu vào khối EAEU, trong đó có Việt Nam. Dù không còn được hưởng ưu đãi thuế GSP khi xuất khẩu vào thị trường Nga và EAEU, nhưng các ưu đãi thuế quan từ FTA giữa Việt Nam – EAEU (EAEU FTA) còn hơn cả GSP, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tiếp cận và khai thác cơ hội xuất khẩu vào thị trường Nga trong năm 2022.

Xuất khẩu nông, thuỷ sản Việt Nam sang Nga tăng đáng kể sau khi EAEU FTA có hiệu lực, song giá trị còn khá khiêm tốn tại thị trường này, chiếm hơn 1% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng nông, thuỷ sản của Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Nga xuất khẩu nông, thuỷ sản sang Việt Nam mới chiếm 1,4% tổng kim ngạch xuất khẩu nông, thuỷ sản của Nga. Các loại nông, thủy sản của Việt Nam như chè, hạt điều, tiêu, cá tra fillet chiếm thị phần lớn trong tổng trị giá hàng hoá xuất khẩu vào Nga nhưng lại chủ yếu dưới dạng thô.

Ảnh minh họa. Nguồn: ST

Trong 10 tháng đầu năm 2021, tổng sản lượng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam vào Nga đạt trên 140 triệu USD, tăng 4% so với cả năm 2020 và 31% so với cùng kỳ năm trước. Con số này chưa lớn nhưng mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam. Các sản phẩm chính xuất khẩu vào Nga gồm tôm (chiếm 1/3), cá tra (14%)… trong tổng trị giá xuất khẩu.

Tuy nhiên, từ khi EAEU FTA có hiệu lực đến nay, thương mại giữa Việt Nam và khối EAEU còn khiêm tốn. Khó khăn mà doanh nghiệp phải đối mặt hiện nay chủ yếu là chi phí vận tải, cước vận chuyển tăng, thanh toán bằng đồng USD nên việc tỷ giá giữa đồng RUB và đồng USD không ổn định đã tác động đáng kể đến xuất khẩu của doanh nghiệp. Đáng chú ý hơn, các hàng rào phi thuế quan như quy định an toàn thực phẩm, kiểm dịch chất lượng của Nga khá chặt chẽ theo quy định riêng của Nga cũng như theo EUEA FTA là vấn đề khiến các doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn. Lượng doanh nghiệp được cấp phép xuất khẩu vào Nga còn hạn chế so với tiềm năng, thủ tục đăng ký phức tạp, thời gian kéo dài.

Do vậy, trong năm 2022, các Thương vụ và tổ chức xúc tiến thương mại Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động cung cấp thông tin kết nối giao thương, hỗ trợ doanh nghiệp trên môi trường trực tuyến cũng như hỗ trợ trực tiếp, tổ chức hội thảo, giao thương doanh nghiệp (tập trung vào từng ngành hàng, lĩnh vực cụ thể, đặc biệt là các loại nông, thủy sản đang chiếm ưu thế hiện nay).