Ecuador: Công khai thông tin khai thác thủy sản theo sáng kiến mới

Ngày 11/3/2022, chính phủ Ecuador đã cam kết áp dụng các tiêu chuẩn Sáng kiến về ngành thủy sản minh bạch (FiTI). Tuyên bố này được đưa ra ngay tại thị trấn ven biển Manta, một cảng cá quan trọng được ví như nóc nhà của cá đội tàu cá ngừ Ecuador. 

Ông Nicolás Rovegno, điều phối viên khu vực của FiTI Mỹ Latinh, cho biết tầm quan trọng của cam kết nằm ở chỗ cần phải minh bạch hóa thông tin về khai thác để giải quyết tình trạng đánh bắt quá mức, không khai báo và trái phép. Quyết định này được nhiều tổ chức hoan nghênh. Với cam kết nói trên, chính phủ Ecuador sẽ công bố và cấp quyền truy cập tất cả thông tin cần thiết theo tiêu chuẩn của FiTI, gồm giấy phép khai thác, nhật ký tàu, dữ liệu đánh bắt, trợ cấp và những người hưởng lợi cuối cùng. 

Ecuador có đội tàu khai thác cá ngừ lớn nhất Đông Thái Bình Dương và đứng đầu về sản lượng khai thác trong khu vực. Ảnh: Freshfishecuador

Theo báo cáo của WWF vào năm 2020, có 94% quần thể các loài cá tại Ecuador bị khai thác quá mức. Do đó, khắc phục tình hình này và đảm bảo quản lý bền vững nghề khai thác là nhiệm vụ cần thiết để đáp ứng các yêu cầu kinh tế cũng như dinh dưỡng cho hàng triệu người trên thế giới. Trong bối cảnh này, các chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng kế hoạch quản lý nguồn tài nguyên biển phù hợp theo khung FiTI và phải minh bạch thông tin để giám sát việc quản lý đó.

Ông Pablo Guerrero, Giám đốc Bảo tồn cảnh quan biển tại WWF Ecuador cho biết, công khai các thông tin về hoạt động khai thác hải sản và tác động của chúng là cách duy nhất để đảm bảo tính bền vững lâu dài cho nguồn lợi thủy hải sản và tính toàn vẹn của hệ sinh thái biển. Quy chế cởi mở hơn có thể thúc đẩy nhu cầu giải trình, góp phần nâng cao quản lý khai thác, theo FiTI. 

Theo ông Rovegno, sáng kiến công khai thông tin ngành khai thác ra đời trên cơ sở nhận thức rằng sự thiếu minh bạch sẽ làm cho các quá trình tiêu cực như đánh bắt bất hợp pháp, quá mức, hoặc trợ cấp sai lệch trở nên dễ dàng hơn.

Đối với Ecuador, việc tham gia FiTI còn góp phần tháo gỡ thẻ vàng do EU đưa ra vào năm 2019, từ đó đẩy mạnh nỗ lực và thực hiện cải cách cần thiết để chống lại nạn khai thác IUU. Nếu Ecuador không giải quyết được các thiếu sót trong kiểm soát và minh bạch thông tin khai thác thủy sản, thì quốc gia này có thể bị “thăng hạng” thẻ đỏ và bị cấm xuất khẩu hải sản sang thị trường EU.

Ecuador đã ban hành văn bản pháp luật quy định về minh bạch và tiếp cận thông tin từ ngày 18/5/2004. Theo đó, luật quy định các quyền tiếp cận các nguồn thông tin để cộng đồng dân sự có thể thực hiện quyền theo hiến pháp trong giám sát và kiểm soát các vấn đề công. Theo nguyên tắc chung, toàn bộ thông tin này được truy cập miễn phí. Theo luật, thông tin được Hội đồng an ninh quốc gia xếp vào nhóm tin mật mới được coi là thông tin mật. 

Tại sự kiện công bố cam kết của Ecuador với FiTI, Thứ trưởng Bộ thủy sản Ecuador, ông Andres Arens cho biết, Ecuador sẽ phải trình bày một phần kế hoạch cải thiện tính minh bạch cùng thời hạn kèm theo. Hàng năm ban quản lý FiTI sẽ phải đánh giá mức độ cải thiện của Ecuador có như cam kết hay không.

Hiện, Bộ Thủy sản Ecuador đã tạo một trang web quy mô nhỏ để cung cấp thông tin về quy định, tàu cá, thời hạn cấm khai thác, đồng thời cũng hy vọng sẽ xây dựng được một hệ thống cung cấp thông tin truy cập miễn phí về truy xuất hải sản trong năm nay. Theo đó, bất cứ ai ăn cá ngừ Ecuador đều có thể quét mã QR và tìm kiếm thông tin về phương pháp khai thác cá tại website này. 

Tuấn Minh

Theo Undercurrent News