Khuyến nông 2022: Kết nối hệ thống – Đổi mới sáng tạo

Hiệu quả hơn

Năm 2022, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã triển khai 162 dự án, xây dựng 443 mô hình, 618 điểm trình diễn, thu hút 12.171 hộ tham gia, tổ chức 510 lớp tập huấn cho 15.359 lượt người và 420 lớp, 12.952 lượt người ngoài mô hình…

Trong 6 tháng đầu năm 2022, 61 dự án khuyến nông trong lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật đã xây dựng, cùng 38 dự án khuyến nông lĩnh vực chăn nuôi và thú y, 35 dự án khuyến ngư, 21 dự án khuyến lâm trồng rừng gỗ lớn, trồng cây lâm sản ngoài gỗ…

Mặc dù, đạt được nhiều thành tựu, nhưng các báo cáo tham luận của các địa phương, doanh nghiệp, cơ quan chuyên môn tại Hội nghị cũng thể hiện còn nhiều tồn tại, hạn chế, những rào cản, vướng mắc về mặt chính sách, quản lý nhà nước cần tháo gỡ để đảm bảo vai trò của khuyến nông thực sự là cầu nối giữa nhà khoa học và người dân.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam trao Bằng khen cho những cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác khuyến nông. Nguồn: KNQG

Ví dụ, cơ chế, chính sách hoạt động khuyến nông chưa đồng bộ, còn nặng về thủ tục hành chính; hệ thống tổ chức khuyến nông còn thiếu đồng bộ từ trung ương tới địa phương; công tác khuyến nông còn nặng về chuyển giao kỹ thuật, chưa chú trọng đến yếu tố kinh tế, thị trường, liên kết theo chuỗi giá trị, quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc, bảo vệ môi trường, cải thiện đời sống khu vực nông thôn, nâng cao năng lực người nông dân…

Bên cạnh đó, nguồn lực đầu tư cho hoạt động khuyến nông còn hạn chế, chưa tương xứng với vị trí, vai trò của công tác khuyến nông; mô hình, dự án khuyến nông một vài nơi còn chậm lan tỏa và thiếu tính bền vững; năng lực cán bộ khuyến nông còn hạn chế, đặt biệt thiếu các kiến thức, kỹ năng quản lý, quản trị, chuyển đổi số…

Đối thoại trực tiếp

Trong khuôn khổ Hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam và Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Lê Quốc Thanh đã chủ trì buổi đối thoại với hàng trăm đại biểu là cán bộ khuyến nông ở các địa phương, đây là “sự kiện chưa từng có đối với hệ thống khuyến nông”.

Những ý kiến trăn trở, băn khoăn về bộ máy, tổ chức, hệ thống khuyến nông bị đứt gãy sau Nghị quyết 19 (Đại hội XII) của Trung ương, những chia sẻ kinh nghiệm, cách làm của các địa phương đã được đưa ra mổ xẻ, bàn thảo tại buổi đối thoại nhằm tìm giải pháp củng cố, nâng cao vai trò, vị trí của hệ thống khuyến nông, đặc biệt là hệ thống khuyến nông cơ sở.

Ông Nguyễn Khắc Dũng, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quảng Ninh cho biết, để xác định rõ trách nhiệm về quản lý Nhà nước, mối quan hệ trong phối hợp chỉ đạo, triển khai thực hiện nhiệm vụ, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành quy chế phối hợp quản lý, hoạt động và chế độ thông tin báo cáo giữa Sở NN&PTNT và UBND các huyện, thị xã, thành phố, từ đó công tác khuyến nông vẫn được đảm bảo có hiệu quả và đóng góp vào kết quả chung của ngành.

Tuy nhiên, Nghị quyết của Trung ương chỉ đạo các đơn vị sẽ được sắp xếp theo hướng đơn vị cung cấp nhiều dịch vụ sự nghiệp công cùng loại và từng bước nâng cao mức độ tự chủ tài chính, chuyển đổi phương thức hoạt động từ phân bổ theo kế hoạch sang hình thức giao nhiệm vụ, đặt hàng cung cấp dịch vụ công… Chính vì vậy về cơ chế, chính sách cần phải rà soát, điều chỉnh bổ sung nội dung chi và mức hỗ trợ cho hoạt động khuyến nông.

Nhiệm vụ trọng tâm

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Trần Thanh Nam khẳng định, thông qua các tham luận, ý kiến đóng góp của hệ thống khuyến nông các cấp, đặc biệt thông qua buổi đối thoại có thể thấy được khát vọng kết nối hệ thống, đổi mới, sáng tạo, những chuyển biến để hệ thống khuyến nông thực sự gắn bó với nông dân ngày càng rõ nét.

Từ khát vọng, chuyển biến đó, Thứ trưởng Nam nhấn mạnh có 5 nhiệm vụ mà hệ thống khuyến nông cần phải thực hiện để khẳng định, nâng cao vai trò, vị trí của mình.

Thứ nhất, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cần tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới, sáng tạo, xác định phương pháp hoạt động khuyến nông không chỉ đơn thuần là truyền đạt kiến thức khoa học kỹ thuật mà còn là chuyển giao tri thức tự nhiên, xã hội, mang tính lan tỏa đến người nông dân.

Thứ hai, về mặt tổ chức sản xuất, công tác khuyến nông không chỉ đơn giản là kết quả của mô hình mà phải góp phần thay đổi tư duy, nhận thức của người nông dân. Đẩy mạnh vai trò tư vấn dịch vụ và mở rộng các dịch vụ phục vụ người dân.

Thứ ba, để tiếp tục khẳng định vai trò và hoạt động phục vụ vì người nông dân tốt hơn, hệ thống khuyến nông cần xã hội hóa hoạt động khuyến nông, đa dạng hóa các nguồn lực, đẩy mạnh xã hội hóa công tác khuyến nông, tránh dựa vào nguồn vốn ít ỏi của ngân sách Nhà nước. Với thế mạnh là đơn vị sự nghiệp phục vụ quản lý Nhà nước, hệ thống khuyến nông cần tăng cường hơn nữa liên kết doanh nghiệp, giữ vai trò kết nối giữa doanh nghiệp và người dân, đặc biệt là liên kết với các các doanh nghiệp, tập đoàn lớn xây dựng các vùng nguyên liệu lớn.

Thứ tư, phải tổ chức lại sản xuất theo mô hình tổ hợp tác, HTX, kết nối thị trường… Tổ chức các lớp tập huấn để cán bộ khuyến nông cộng đồng hiểu về HTX, vận động người dân tham gia như thế nào, vấn đề thông tin thị trường, công nghệ số để có thể hướng dẫn, định hướng và tư vấn giúp người nông dân.

Thứ năm, hệ thống khuyến nông cần tăng cường hơn nữa việc tham gia vào các nhiệm vụ chính trị xã hội ở địa phương… “Phải làm sao công tác khuyến nông, ngoài hỗ trợ người dân nâng cao năng suất, giá trị ở các mô hình còn là những kết quả thị trường, xã hội, môi trường… Có như thế, thay vì đi tìm người dân để hỗ trợ thì người nông dân sẽ tự tìm đến chúng ta”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh.

Anh Vũ